Thêm đối thủ cạnh tranh tại thị trường tỷ dân, sầu riêng Việt Nam qua thời hoàng kim?

Xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đang đối mặt với nhiều cảnh báo về chất lượng, đồng thời có thêm đối thủ cạnh tranh là Lào và Indonesia, Campuchia cùng những đối thủ quen mặt như Thái Lam Malaysia, Philippines khiến vị trí nhà cung cấp sầu riêng số 1 cho thị trường này của nước ta đang bị lung lay dữ dội.

Thêm đối thủ cạnh tranh tại thị trường tỷ dân, sầu riêng Việt Nam qua thời hoàng kim?

Sầu riêng Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều nhiều cảnh báo về chất lượng, đồng thời có thêm đối thủ cạnh tranh khiến vị trí nhà cung cấp sầu riêng số 1 cho thị trường Trung Quốc đang bị lung lay dữ đội.

Sầu riêng thêm đối thủ cạnh tranh

Giữa tháng 4/2025, Campuchia và Trung Quốc đã ký Nghị định thư về kiểm dịch thực vật để xuất khẩu sầu riêng tươi từ Campuchia sang Trung Quốc. Như vậy, Campuchia là quốc gia thứ 5 ký nghị định thư về xuất khẩu sầu riêng tươi sang Trung Quốc, sau Thái Lan, Việt Nam, Malaysia và Philippines.

Cũng trong tháng 4/2025, chính quyền tỉnh Attapeu (Lào) đã cấp phép cho 3 công ty Lào để trồng sầu riêng trên hàng trăm ha, phù hợp với chiến lược của Chính phủ nhằm tăng cường sản xuất trái cây thương mại. Bước tiến này cũng phù hợp với mục tiêu của Lào là trở thành nhà cung cấp sầu riêng cho Trung Quốc, quốc gia tiêu thụ 91% sầu riêng toàn cầu. Các thỏa thuận được ký kết vào ngày 7/4 tại Sở Kế hoạch và Đầu tư của tỉnh, có sự chứng kiến của Phó Thống đốc Tanouxay Banxalith.

Mỗi công ty được nhượng quyền 30 năm cho 100 ha, chủ yếu để trồng sầu riêng, trong khi vẫn bảo tồn các khu vực rừng. Theo Đài phát thanh quốc gia Lào, có tổng cộng hơn 273/300 ha được chỉ định để trồng sầu riêng. Sau khi thỏa thuận, các công ty phải nộp đơn xin giấy phép đầu tư và tuân thủ các yêu cầu của pháp luật, bao gồm cả nghĩa vụ thuế. Sáng kiến này là một phần của chính sách rộng hơn nhằm thu hút khu vực tư nhân tham gia bảo tồn rừng và sản xuất nông nghiệp.

Tính đến năm 2024, diện tích trồng sầu riêng của Lào đã đạt hơn 3.000 ha, dự kiến tăng mạnh theo từng năm. Theo thông tin từ truyền thông Lào, Chính phủ Lào đã đồng ý giao 12.000 ha đất nông nghiệp cho các công ty Trung Quốc chuyên trồng sầu riêng nhằm xuất khẩu sang Trung Quốc. Như vậy trong thời gian tới, Ngoài Thái Lan, Việt Nam, Malaysia, Philippines và Campuchia, 2 quốc gia khác đang tiến rất gần đến việc hoàn tất thỏa thuận xuất khẩu sầu riêng sang thị trường này. Cụ thể, Indonesia với mặt hàng sầu riêng đông lạnh và Lào đang trong quá trình chuẩn bị tài liệu để mở cửa thị trường và đã được chấp thuận về nguyên tắc cho việc xuất khẩu.

Đánh giá về thế mạnh của sầu riêng Lào tại thị trường tỷ dân, ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết "Lợi thế của Lào là được Trung Quốc đầu tư, giám sát, hỗ trợ trồng trọt bài bản, nên trái sầu riêng sẽ đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe về dư lượng Cadimi và chất vàng O - 2 yếu tố đang khiến nhiều lô sầu riêng Việt Nam bị tắc đường sang Trung Quốc” nói. Cũng theo ông Nguyên thì mức độ cạnh tranh của sầu riêng Lào với Việt Nam chưa thật sự gay gắt hiện nay do diện tích trồng sầu riêng của Lào vẫn còn khá khiêm tốn so với Việt Nam và Thái Lan. Hiện, diện tích sầu riêng của nước ta đạt khoảng 169.000 ha với sản lượng khoảng 1,55 triệu tấn. Còn Thái Lan, tính đến năm 2024, diện tích trồng sầu riêng hơn 163.000 ha với sản lượng 1,53 triệu tấn/năm.

Để duy trì vị trí nhà cung cấp sầu riêng số 1 cho thị trường Trung Quốc, Việt Nam cần xử lý triệt để các vấn đề liên quan đến dư lượng chất bảo quản thực vật.

Đối với Indonesia dù có sản lượng lên tới 1,83 triệu tấn mỗi năm nhưng theo ông Nguyên thì quốc gia này sẽ không dễ dàng chiếm ưu thế thị phần, do khoảng cách địa lý xa Trung Quốc và cũng phải đối mặt với hàng rào kỹ thuật tương tự như Việt Nam, Thái Lan là kiểm soát dư lượng chất vàng O và Cadimi.

Xử lý triệt để các vấn đề liên quan đến dư lượng chất bảo quản thực vật

Ông Nguyễn Văn Mười - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), nhận định khó khăn của thị trường sầu riêng không phải là hiện tượng cục bộ, nhất thời, đòi hỏi phải sự thay đổi lớn để giữ được phong độ. Ông Mười dẫn số liệu cho thấy năm 2024, xuất khẩu sầu riêng bùng nổ với giá trị 3,3 tỉ USD, kỳ vọng sẽ tiếp tục phá kỷ lục vào năm nay khi Trung Quốc mở cửa thêm cho sầu riêng đông lạnh. Thế nhưng, quý I/2025, xuất khẩu sầu riêng chỉ mới đạt 98 triệu USD, giảm đến 61% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, thị trường Trung Quốc thu mua giá trị 49,6 triệu USD, giảm 78% so với cùng kỳ.

"Nguyên nhân ngoài việc Trung Quốc kiểm soát cadimi và vàng O khiến các nước xuất khẩu sầu riêng trở tay không kịp thì còn bởi nhu cầu thị trường yếu đi. Vấn đề thuế quan từ Mỹ khiến kinh tế Trung Quốc không tránh khỏi ảnh hưởng, kéo theo tiêu dùng những mặt hàng xa xỉ như sầu riêng giảm" - ông Mười phân tích.

Ông Nguyễn Văn Mười nhận xét sầu riêng trước đây chủ yếu để xuất khẩu, ít phục vụ thị trường trong nước nên thiếu sự đầu tư. Người tiêu dùng phải bỏ ra số tiền lớn để mua sầu riêng nhưng tiêu chuẩn, chất lượng không rõ ràng. Nơi bán thường cam kết "bao ăn" nhưng đây là khái niệm mơ hồ trong khi sầu riêng xuất khẩu có định lượng, định tính và kiểm nghiệm rõ ràng. "Có những lô hàng xuất khẩu "quay đầu" vẫn tiêu thụ được trong nước. Do đó, cơ quan chức năng cần phân định rõ, yêu cầu hủy lô hàng vi phạm, chỉ cho phép bán ở thị trường nội địa với những lô đáp ứng tiêu chuẩn" - ông Mười đề nghị.

Tuy nhiên, trước việc Trung Quốc liên tục mở rộng nguồn cung, các doanh nghiệp sầu riêng Việt Nam không nên chủ quan mà cần nghiêm túc đảm bảo chất lượng, sản lượng, truy xuất nguồn gốc và tuân thủ chặt chẽ quy định về mã số vùng trồng. Về lợi thế, Việt Nam có diện tích vùng trồng lớn, sản lượng dồi dào, thu hoạch rải vụ quanh năm và kinh nghiệm xuất khẩu. Việc vận chuyển sầu từ vùng trồng ở nước ta sang Trung Quốc chỉ mất khoảng 1,5 ngày, sầu riêng vẫn đảm bảo tươi ngon. Do đó, sầu riêng Việt Nam hoàn toàn tự tin cạnh tranh trên thị trường Trung Quốc.

"Để sầu riêng Việt Nam giành lại vị thế dẫn đầu trong thị trường Trung Quốc, điều kiện tiên quyết là phải giải quyết triệt để các vấn đề liên quan đến dư lượng chất bảo quản thực vật có trong trái sầu riêng. Đây là thách thức lớn nhất mà thị trường sầu riêng Việt Nam đang gặp phải", ông Nguyên nhấn mạnh.

Sầu riêng Việt Nam có quanh năm, trong đó, chính vụ diễn ra từ tháng 3 đến tháng 11 và trái vụ tại khu vực miền Tây diễn ra từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau. Đây được cho là lợi thế của sầu riêng Việt. Hiện Trung Quốc là thị trường xuất khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam, do đó tăng trưởng xuất khẩu sang Trung Quốc sẽ tác động tích cực lên toàn ngành. Ông Đặng Phúc Nguyên cũng kỳ vọng giá trị xuất khẩu rau quả nói chung và sầu riêng nói riêng, của Việt Nam sẽ khởi sắc trở lại trong quý II này. Riêng với mặt hàng sầu riêng, xuất khẩu dự báo sẽ tăng lên nhờ vào nguồn cung và nhu cầu của thị trường Trung Quốc.

Để gia tăng kim ngạch xuất khẩu, ông Đặng Phúc Nguyên cho rằng, các doanh nghiệp, người sản xuất phải chú trọng vào việc nâng cao chất lượng và đảm bảo an toàn thực phẩm, tuyệt đối không dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và kim loại nặng theo quy định của nước nhập khẩu. Bên cạnh đó, đơn vị xuất khẩu cần đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường Trung Quốc trong đó có việc tuân thủ nghiêm về quản lý mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói, quy trình, nhật ký sản xuất...

Thông tin từ Hiệp hội Rau quả Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu rau quả trong quý I/2025 đạt 1,14 tỷ USD, giảm 11,3% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu sầu riêng sụt giảm mạnh. Trong 2 tháng đầu năm 2025, giá trị xuất khẩu sầu riêng đạt hơn 52,7 triệu USD, giảm 69,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng xuất khẩu qua Trung Quốc giảm 83%, chỉ còn 27 triệu USD. Sầu riêng từ vị trí xuất khẩu dẫn đầu, nay rơi xuống hạng 3, sau thanh long và chuối.

Bài liên quan

Thủ tướng chỉ đạo "khẩn", giao công an xử lý hành vi gian lận mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng

Cẩm nang 24/05/2025 12:35

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Công điện số 71/CĐ-TTg ngày 23/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững.

Xử lý thông tin "Sầu riêng vẫn loay hoay giải quyết chất vàng O"

Hữu cơ với bạn đọc 21/05/2025 11:40

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường nghiên cứu thông tin báo chí nêu về việc "sầu riêng vẫn loay hoay giải quyết chất vàng O."

Phải kiểm soát chặt chẽ mới có thể duy trì ở những thị trường khó tính

Thực phẩm và hữu cơ 21/04/2025 18:07

Những cảnh báo từ thị trường quốc tế đang đặt ra yêu cầu cấp thiết: nếu không siết chặt kiểm soát chất lượng từ gốc, nông sản Việt Nam khó có thể giữ vững thị trường xuất khẩu đặc biệt ở những thị trường khó tính.

Lâm Đồng: Chỉ xuất khẩu sầu riêng khi đảm bảo kiểm soát 100% sản phẩm

Sản phẩm hữu cơ 18/04/2025 09:08

Ngày 17/4, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng có Văn bản số 870/SNNMT-TTBVTV, đề nghị tăng cường công tác quản lý chất lượng sản phẩm sầu riêng phục vụ xuất khẩu.

Huyện Đam Rông: Chỉ đạo giám sát hoạt động sản xuất, xuất khẩu sầu riêng

Trong nước 04/04/2025 17:04

UBND huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng vừa chỉ đạo việc quản lý, giám sát hoạt động sản xuất, xuất khẩu sầu riêng.

Thị trường Ấn Độ: "Miếng bánh" mới cho ngành sầu riêng

Thị trường 31/03/2025 13:46

Sầu riêng - “vua của các loại trái cây” đang trở thành mặt hàng chiến lược trong cuộc cạnh tranh xuất khẩu giữa Việt Nam và Thái Lan. Sau khi thành công tiến vào thị trường Trung Quốc, hai quốc gia Đông Nam Á này tiếp tục hướng đến Ấn Độ, thị trường tỷ dân đầy tiềm năng.

CÁC TIN BÀI KHÁC

“Tinh chất quý” từ củ nghệ nếp vàng của vùng núi cao Bắc Kạn

Ảnh 20/05/2025 09:57

Công ty Cổ phần Công nghệ dược liệu Bắc Hà là đơn vị đi đầu trong công nghệ Nano đặc biệt chiết xuất tinh chất quý từ củ nghệ nếp vàng vùng núi Bắc Kạn (khoa học đặt tên là Curcumin) trên dây chuyền công nghệ hiện đại kiểm soát chặt chẽ từ nguyên liệu đầu vào theo quy trình GACP-WHO và sản xuất theo tiêu chuẩn GMP của Bộ Y Tế và ISO 22000.

Kẹo Cu Đơ Hà Tĩnh: Ngọt ngào tình đất, đậm đà hồn quê

Hữu cơ và đời sống 19/05/2025 07:47

Giữa miền Trung gió Lào cát trắng, Hà Tĩnh không chỉ nổi tiếng với những câu hò ví dặm sâu lắng mà còn níu chân du khách bởi một thức quà dân dã, ngọt ngào: kẹo cu đơ. Thứ kẹo giản dị ấy gói trọn hương vị đặc trưng của vùng đất, thấm đượm tình người chân chất và trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực nơi đây.

Cây Sâm đất ở Bắc Giang: "Vàng Xanh" tiềm năng

Hữu cơ và đời sống 18/05/2025 13:30

Vùng đất trung du Bắc Giang từ lâu đã nổi tiếng với những loại cây trồng đặc sản, mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân. Trong những năm gần đây, cây sâm đất, hay còn gọi là sâm nam núi Dành, đang dần khẳng định vị thế của mình, không chỉ là một cây dược liệu quý mà còn là biểu tượng cho sự phát triển bền vững của địa phương.

Cao Bằng: Tổ chức Tuần hàng giới thiệu sản phẩm tiêu biểu tại Thành phố Hồ Chí Minh

Hữu cơ và đời sống 17/05/2025 10:48

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, từ ngày 16 – 19/5/2025, UBND tỉnh Cao Bằng tổ chức Chương trình “Tuần hàng giới thiệu sản phẩm của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Cao Bằng tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2025”.

Mãn nhãn với vườn bí đao khổng lồ chỉ có ở Bình Định

Hữu cơ và đời sống 15/05/2025 11:25

Vào mùa thu hoạch, hàng trăm du khách kéo về Làng bí đao khổng lồ ở thôn Chánh Trạch 2, xã Mỹ Thọ, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định để tận mắt ngắm nhìn, chụp ảnh với những quả bí to hơn thân người. Không ít người còn mua bí mang về làm quà biếu, làm nước giải khát hoặc trưng bày trong nhà hàng, resort.

OCOP – Nâng tầm sản phẩm, kết nối thị trường

Thị trường 15/05/2025 07:24

Qua hơn 6 năm, huyện Hoà An triển khai thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế địa phương, tạo ra các sản phẩm nông nghiệp có giá trị gia tăng, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Chương trình trở thành một trong những giải pháp góp phần thực hiện mục tiêu tái cơ cấu nông nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới bền vững của Hoà An.

Đắk Nông: Hỗ trợ người dân chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang hữu cơ

Hữu cơ và đời sống 14/05/2025 15:27

Việc chuyển đổi canh tác từ truyền thống sang hữu cơ đòi hỏi chi phí cao và quy trình phức tạp, khó khăn, do đó để phát triển sản xuất hữu cơ, tỉnh Đắk Nông đã có những giải pháp để hỗ trợ cho người dân.

Từ mùn cưa đến siêu thị: Hành trình trắc trở của nấm hữu cơ Việt

Thực phẩm và hữu cơ 14/05/2025 15:15

Nấm hữu cơ đang trở thành một phần trong xu hướng nông nghiệp sạch toàn cầu. Nhưng để đưa sản phẩm từ trang trại đến tay người tiêu dùng, nhất là trong điều kiện của các doanh nghiệp vừa và nhỏ như Nấm Tốt Nameco, là một hành trình không hề đơn giản.

Hải Phòng: Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc

Thị trường 13/05/2025 17:06

Thành phố Hải Phòng tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm, chất lượng hàng hóa và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm như quảng cáo sai sự thật, kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc.

Giải bài toán nâng tầm nông sản xuất khẩu

Xuất - Nhập khẩu 10/05/2025 10:19

Trong những năm gần đây, hoạt động xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đạt được nhiều kết quả tích cực, với kim ngạch năm 2024 đạt hơn 1 tỷ USD và thị trường mở rộng tới hơn 35 quốc gia. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công nổi bật, hoạt động xuất khẩu tỉnh Đắk Nông vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức cần sớm được giải quyết.

Khát vọng khởi nghiệp và câu chuyện người phụ nữ đưa sản phẩm dược liệu vươn biển lớn

Điểm sáng kinh doanh 10/05/2025 09:55

Trà tía tô Hibiso là câu chuyện của một người phụ nữ gần 40 tuổi, mẹ của ba đứa trẻ, tìm cách khẳng định bản thân giữa trách nhiệm gia đình và khát vọng khởi nghiệp. Chị Trần Thị Ngọc Lan người sáng lập Anto Tea và thương hiệu Trà tía tô Hibiso được thành lập mang theo hoài bão và câu chuyện của người phụ nữ Việt Nam đưa sản phẩm dược liệu vươn biển lớn.

Hà Nội thành lập hai đoàn liên ngành kiểm tra các cơ sở kinh doanh sữa, thực phẩm chức năng

Thực phẩm và hữu cơ 09/05/2025 14:04

Từ ngày 9/5 đến hết 15/6, hai đoàn kiểm tra liên ngành của Hà Nội sẽ kiểm tra đột xuất các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh sữa, thực phẩm dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung và thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

XEM THÊM