Thợ gõ sầu riêng đang thử cơm, đánh giá độ tuổi sầu riêng. Ảnh: H.T

Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương kiểm tra, xác định rõ nguyên nhân và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để gián đoạn hoạt động kiểm nghiệm gây ảnh hưởng đến tiến độ xuất khẩu sầu riêng.

Đồng thời, yêu cầu Bộ tăng cường giám sát hoạt động phòng thí nghiệm, rà soát quy định và đẩy nhanh việc phê duyệt, gia hạn hoặc cấp phép mới cho các đơn vị đủ điều kiện. Kết quả phải báo cáo Phó thủ tướng trước ngày 7/11.

Phó Thủ tướng cũng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần phối hợp với các cơ quan, địa phương liên quan đẩy nhanh tiến độ phê duyệt, gia hạn hoặc cấp phép mới các phòng thí nghiệm phục vụ xuất khẩu sầu riêng, bảo đảm đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, môi trường và tiêu chuẩn quốc tế.

Bên cạnh đó, yêu cầu UBND các tỉnh tập trung chỉ đạo triển khai công tác cấp phép phòng thí nghiệm, chủ động phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn các cơ sở rà soát, hoàn thiện điều kiện kỹ thuật của các phòng thí nghiệm trên địa bàn, hoàn thiện hồ sơ đề nghị gia hạn, đăng ký lại hoặc xin cấp phép mới phòng thí nghiệm, không để gián đoạn hoạt động kiểm nghiệm phục vụ xuất khẩu.

Trước đó, theo phản ánh của báo chí, trong tuần cuối tháng 10, nhiều phòng kiểm nghiệm phục vụ xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc dừng tiếp nhận mẫu để bảo trì, khiến hoạt động xuất khẩu bị đình trệ. Doanh nghiệp phải dừng thu mua và sầu riêng chín rụng tại vườn, giá giảm mạnh từ hơn 80.000 đồng xuống 20.000-25.000 đồng mỗi kg. Nhiều container bị kẹt hơn chục ngày ở kho và cửa khẩu, nguy cơ hư hỏng, thiệt hại hàng tỷ đồng.

Theo báo cáo của Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do các phòng xét nghiệm được chỉ định phục vụ kiểm nghiệm dư lượng hóa chất (như cadimi, vàng ô...) cho sản phẩm sầu riêng xuất khẩu đồng loạt tạm ngừng hoạt động từ ngày 11/10/2025 để bảo trì và nâng cấp hệ thống. Sự cố này diễn ra đúng vào cao điểm thu hoạch sầu riêng của Đắk Lắk – thủ phủ sầu riêng lớn nhất cả nước, dự kiến còn kéo dài 20–30 ngày nữa mới kết thúc vụ. Việc tạm dừng kiểm nghiệm khiến toàn bộ hoạt động xuất khẩu bị ngưng trệ, gây ra hệ lụy nghiêm trọng cho doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân. Theo thống kê sơ bộ, hiện gần 2.000 container sầu riêng bị mắc kẹt tại các kho lạnh, nhà máy chế biến, trên đường vận chuyển và tại cửa khẩu xuất khẩu. Do không có chứng nhận kiểm nghiệm, các lô hàng này không thể hoàn tất thủ tục thông quan. Khoảng 2.000 container sầu riêng xuất khẩu ùn ứ vì các phòng xét nghiệm được chỉ định kiểm nghiệm dư lượng hóa chất bất ngờ ngừng hoạt động. Trước tình hình đó, nhiều doanh nghiệp buộc phải tạm ngừng thu mua sầu riêng từ người dân, khiến giá sầu riêng trên thị trường nội địa giảm sâu. Hàng nghìn hộ nông dân vì lo thua lỗ nên không dám thu hoạch, dẫn đến nguy cơ hàng nghìn tấn sầu riêng chín rụng, hư hỏng ngay tại vườn. Không chỉ vậy, các chi phí lưu kho, điện lạnh, vận chuyển tăng cao từng ngày, khiến doanh nghiệp chịu tổn thất kép. Nhiều đơn vị phản ánh thiệt hại đã lên tới hàng chục tỷ đồng mỗi ngày nếu tình trạng kéo dài. “Chuỗi cung ứng sầu riêng có thể đứt gãy bất cứ lúc nào nếu khâu kiểm nghiệm không được khôi phục sớm,” văn bản của Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk cảnh báo. Sự cố này không chỉ ảnh hưởng đến thu nhập của người trồng và doanh nghiệp mà còn đe dọa uy tín của ngành sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế. Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung đã có buổi làm việc với các cơ sở được chỉ định phục vụ kiểm nghiệm dư lượng cadimi và vàng ô trong sầu riêng xuất khẩu, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp không thể hoàn tất thủ tục kiểm nghiệm và cấp chứng nhận lô hàng theo quy định. Tại cuộc họp, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã yêu cầu các phòng thử nghiệm hoạt động hết công suất để phục vụ doanh nghiệp và nông dân. Đồng thời liên hệ với GACC đề nghị đẩy nhanh tiến độ phê duyệt đối với các phòng thí nghiệm xin cấp mới.

Hiện Việt Nam có 24 phòng kiểm nghiệm được Tổng Cục Hải quan Trung Quốc (GACC) công nhận phục vụ kiểm tra dư lượng cadimi và vàng ô. Tổng năng lực xử lý mẫu lên đến 3.200 mẫu/ngày, về lý thuyết hoàn toàn đủ khả năng đáp ứng nhu cầu thực tế. Tuy nhiên, do trước đó vào vụ thu hoạch cao điểm, nhiều đơn vị chạy hết công suất, thiết bị hỏng hoặc hết hạn định kỳ nên phải xin cấp lại giấy phép.

Từ ngày 1/7, việc cấp lại giấy phép các phòng thử nghiệm được giao cho địa phương nhưng thủ tục còn vướng, khiến tiến độ chậm.

Một cơ sở đóng gói sầu riêng ở Việt Nam. Ảnh: T.VY

Trước tình hình này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung đã chỉ đạo Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường rà soát lại toàn bộ tình hình hoạt động của các phòng thử nghiệm đã được công nhận, đơn vị nào còn đang thực hiện, đơn vị nào đang xin cấp lại đăng ký thì báo cáo lại bộ ngay để chỉ đạo triển khai. Nếu cần thiết, bộ sẽ cử ngay cán bộ xuống tận địa phương để hướng dẫn.

Ông Trung cũng đề nghị các phòng thử nghiệm của bộ hoạt động hết công suất, kể cả các phòng thử nghiệm của Bộ Y tế, phòng thử nghiệm tư nhân.

Cùng với đó Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung yêu cầu Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật liên hệ với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để trao đổi và đề nghị đẩy nhanh tiến độ phê duyệt đối với các phòng thử nghiệm xin cấp mới để đáp ứng nhu cầu xét nghiệm chất vàng O và cadimi trong sầu riêng xuất khẩu.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị những vướng mắc, khó khăn trong kiểm nghiệm hay thông quan đề nghị các doanh nghiệp, hợp tác xã liên hệ trực tiếp với hai đơn vị đầu mối là Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường và Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật để được hướng dẫn, xử lý kịp thời.

Về định hướng của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Thứ trưởng Hoàng Trung đã chỉ đạo không để bất kỳ lô hàng nào bị gián đoạn chỉ vì khâu kiểm nghiệm hay thủ tục kỹ thuật.

Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường được giao rà soát năng lực của các phòng thí nghiệm, phối hợp với Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cử chuyên gia hỗ trợ địa phương.

Theo báo Người Lao Động, chiều ngày 1/11, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định tình hình kiểm nghiệm sầu riêng đã trở lại bình thường. Tình hình kiểm nghiệm sầu riêng cơ bản đã trở lại bình thường. Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, tại các cửa khẩu chính, hoạt động xuất khẩu sầu riêng vẫn diễn ra thông suốt: Lạng Sơn hiện có khoảng 200-250 xe/ngày, Lào Cai 100-150 xe và Móng Cái khoảng 50 xe, tổng cộng lưu lượng thông quan mỗi ngày khoảng 300-400 xe hàng. Hiện nay, sản lượng sầu riêng không còn nhiều, đã vào giai đoạn cuối vụ. Việc thu mua và xuất khẩu diễn ra bình thường. "Các địa phương, doanh nghiệp cần giữ ổn định thị trường, tránh tâm lý hoang mang" - Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật nhấn mạnh. Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, cho hay đến nay tình trạng tồn đọng mẫu xét nghiệm đã được giải quyết căn bản. Các phòng thử nghiệm tạm dừng trước đây đã hoạt động trở lại, làm việc xuyên đêm để trả kết quả kịp thời cho doanh nghiệp.

Thứ trưởng Hoàng Trung cũng yêu cầu huy động tối đa các đơn vị đủ điều kiện pháp lý, để xử lý lượng mẫu tồn, bảo đảm xuất khẩu thông suốt, bảo vệ sản xuất cho khoảng 150.000 ha sầu riêng với sản lượng dự kiến trên 1,5 triệu tấn trong năm nay.

Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đang tăng cường trao đổi kỹ thuật, chia sẻ dữ liệu kiểm nghiệm và tiếp tục hướng dẫn các địa phương chủ động hơn trong việc lấy mẫu, kiểm soát chất lượng, đảm bảo hoạt động sản xuất, tiêu thụ sầu riêng đến cuối vụ.

Xây dựng bản đồ Cadimi giúp doanh nghiệp và nông dân chủ động phòng ngừa rủi ro Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Huỳnh Tấn Đạt cho biết, bản đồ Cadimi sẽ được xây dựng từ việc lấy ...

Quyết liệt nâng cao chất lượng sầu riêng, đáp ứng yêu cầu thị trường quốc tế Thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tỉnh Đồng Nai vừa ban hành văn bản triển khai Quy trình kiểm soát ...

Đắk Lắk phát cảnh báo khẩn: Gần 2.000 container sầu riêng ùn ứ, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng xuất khẩu Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk vừa phát đi kiến nghị khẩn cấp gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ...