Tuyên Quang: Tiềm năng và triển vọng phát triển nông nghiệp hữu cơ

Tuyên Quang là tỉnh thuộc vùng Trung du miền núi phía Bắc nước ta, có diện tích khoảng 5.870 km² và dân số khoảng 792.000 người. Với những đặc điểm đặc thù và điều kiện tự nhiên về đất đai, thổ nhưỡng, khí hậu, nguồn nước… cho thấy Tuyên Quang có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển nông nghiệp, trong đó có nông nghiệp hữu cơ.

Tiềm năng và lợi thế về điều kiện tự nhiên

Về khí hậu: Khí hậu Tuyên Quang vừa mang tính đa dạng của chế độ hoàn lưu gió mùa nhiệt đới, chịu ảnh hưởng của khí hậu lục địa Bắc Á - Trung Hoa, vừa mang tính chất của khí hậu vùng núi cao có địa hình bị phân chia mạnh. Với đặc điểm khí hậu ôn đới, Tuyên Quang có mùa đông lạnh và mùa hè khá mát mẻ, thích hợp cho việc trồng trọt nhiều loại cây trồng hữu cơ.

Do chế độ mưa phức tạp, kết hợp với các yếu tố địa lý cảnh quan khác nên Tuyên Quang có nguồn nước khá dồi dào. Đây là một trong những thuận lợi cơ bản cho sự phát triển nông nghiệp nói chung và sản xuất lúa, rau, chè, cây ăn trái nói riêng trên địa bàn tỉnh.

Về nguồn nước: Tuyên Quang là tỉnh có nguồn tài nguyên nước tương đối phong phú. Tài nguyên nước mặt lớn, đáp ứng đủ nhu cầu cấp nước phục vụ cho sản xuất, sinh hoạt. Tài nguyên nước dưới đất (nước ngầm) khá dồi dào, chất lượng nước tốt, đáp ứng tiêu chuẩn làm nguồn cấp nước cho ăn uống và sinh hoạt. Tuy nhiên, trong sản xuất nông nghiệp, nhất là lĩnh vực sản xuất đòi hỏi nước có chất lượng theo tiêu chuẩn, đáp ứng cho sản xuất thì cần nghiên cứu, khảo sát, đánh giá kỹ hơn.

Hồ sinh thái Na Hang - Lâm Bình

Về địa hình, thổ nhưỡng, đất đai: Tuyên Quang có địa hình đa dạng, từ đồi núi đến thung lũng và đồng bằng. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc trồng trọt các loại cây trồng hữu cơ như rau củ, cây ăn quả, cây lương thực và cây dược liệu… Tài nguyên đất khá đa dạng về nhóm và loại, đặc biệt là đất đỏ phù sa và đất sét đỏ, có chứa nhiều khoáng chất và dinh dưỡng tạo ra nhiều tiểu vùng sinh thái nông - lâm nghiệp thích hợp với nhiều loại cây trồng: lúa, rau, lạc, chè, cây ăn quả, dược liệu hữu cơ.

Mặt khác, do trình độ thâm canh đang ở mức trung bình, một số vùng, đặc biệt khu vực núi cao tập quán canh tác của người dân vẫn thuận theo tự nhiên, ít sử dụng phân bón hóa học, thuốc BVTV hóa học nên về cơ bản đất và nước còn chưa bị ô nhiễm, thoái hóa,… là yếu tố thuận lợi trong việc sản xuất, trồng trọt hữu cơ.

Về vị trí địa lý: Tuyên Quang là tỉnh thuộc vùng Trung du miền núi phía Bắc. Khoảng cách với Thủ đô Hà Nội không xa, chỉ 165 km. Quốc lộ 2 là tuyến giao thông huyết mạch chạy qua địa bàn tỉnh với chiều dài khoảng 90 km; tuyến đường cao tốc Tuyên Quang đấu nối cao tốc Hà Nội - Lào Cai đã được đầu tư xây dựng, kết nối giữa Tuyên Quang với Thủ đô Hà Nội và các tỉnh lân cận... đặc biệt là các thị trường Hà Nội, Lào Cai, Hà Giang.

Hà Nội là thủ đô của đất nước, với mật độ dân số khá đông, nhu cầu và điều kiện thu nhập tương đối khá giả, sẵn sàng tiêu thụ lượng lớn nông sản, đặc biệt là nông sản có chất lượng, nguồn gốc rõ ràng. Lào Cai, Hà Giang là một trong những tỉnh miền núi có tiềm năng phát triển du lịch trong bối cảnh năng lực sản xuất tại chỗ có hạn, do vậy việc xúc tiến thương mại với các tỉnh trong bối cảnh giao thông được đầu tư sẽ giúp cho Tuyên Quang thuận tiện trong việc kết nối tiêu thụ hàng hóa nông sản nói riêng, giao thương hàng hóa nói chung với các tỉnh lân cận.

Bên cạnh đó, nhận thức của người người sản xuất và người tiêu dùng về an toàn thực phẩm ngày càng cao. Sản xuất hữu cơ là phương thức sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn, bền vững, bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng giúp các doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận thị trường tiêu thụ sản phẩm hữu cơ. Phần lớn người dân có kinh nghiệm, nhiệt tình, có nhận thức và mong muốn chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ, đặc biệt là các loại hình sản xuất chè, rau, bưởi,…

Tuy nhiên, để phát triển nông nghiệp hữu cơ tỉnh cũng gặp phải không ít những khó khăn, thách thức, nổi lên là:

Cơ sở hạ tầng, nhất là giao thông còn hạn chế, gây khó khăn cho việc vận chuyển, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hữu cơ. Nông nghiệp hữu cơ đòi hỏi nhiều chi phí hơn so với nông nghiệp thông thường. Tuy nhiên, nguồn vốn để đầu tư vào sản xuất nông nghiệp hữu cơ tại Tuyên Quang vẫn còn hạn chế.

Kiến thức và kỹ năng sản xuất, chế biến, bảo quản, tiêu thụ nông sản hữu cơ là yếu tố quyết định trong phát triển nông nghiệp hữu cơ, trong khi nhiều nông dân chưa được đào tạo và có kiến thức về nông nghiệp hữu cơ, dẫn đến việc sản xuất, kinh doanh hiệu quả chưa cao.

Thị trường sản phẩm nông nghiệp hữu cơ tại Tuyên Quang còn chưa phát triển ổn định, dẫn đến khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm. Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm có hình thức không đẹp, không bắt mắt (vết sâu ăn, đốm bệnh…) cũng ảnh hưởng đến giá cả của sản phẩm trên thị trường.

Việc canh tác hữu cơ đòi hỏi quy mô sản xuất theo vùng, tính liên kết cao giữa các hộ sản xuất trong vùng; quy trình sản xuất khắt khe, nhất là đất đai và nguồn nước phải đáp ứng yêu cầu cũng như việc sử dụng các loại vật tư đầu vào phải theo đúng quy chuẩn.

Tập quán canh tác hiện nay còn lạm dụng phân bón vô cơ, thuốc BVTV hoá học. Cân bằng sinh thái môi trường đất, nước, thực vật đã bị phá vỡ do canh tác không an toàn, mất cân đối trong nhiều năm trước, vì vậy cần thời gian để thiết lập, khôi phục lại hệ sinh thái ban đầu. Khi chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ, nhất là giai đoạn đầu mới thực hiện, người sản xuất gặp khó khăn trong phòng, chống sâu bệnh do áp lực sâu bệnh còn cao...

Định hướng phát triển trồng trọt hữu cơ

Những năm qua, tỉnh Tuyên Quang đã có những chủ trương, định hướng, giải pháp, chính sách phát triển nông nghiệp hữu cơ. Trên thực tế, đã bước đầu triển khai mở rộng phát triển nông nghiệp hữu cơ và hỗ trợ tiêu chuẩn, quy chuẩn hoá các sản phẩm để nâng cao giá trị và chất lượng. Tỉnh đã thực hiện hỗ trợ xây dựng tem truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm hữu cơ sản xuất theo PGS; duy trì áp dụng dán tem QR truy xuất nguồn gốc trên 100% các sản phẩm hữu cơ…

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh Tuyên Quang luôn dành sự quan tâm cho phát triển nông sản sạch, hữu cơ

Để tiếp tục hiện thực hóa chủ trương, giải pháp đã đề ra, căn cứ điều kiện tự nhiên (đất đai, khí hậu,…) và định hướng phát triển kinh tế - xã hội nói chung, phát triển nông nghiệp nói riêng của các huyện, thành phố trong tỉnh, tỉnh Tuyên Quang định hướng bố trí một số cây trồng hữu cơ theo huyện, thành phố đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, cụ thể là:

Huyện Lâm Bình: Lúa, lạc, rau, dược liệu, chè shan. Huyện Na Hang: Lúa, rau, dược liệu, chè shan, cây ăn quả khác (lê, hồng). Huyện Chiêm Hóa: Lúa, rau, cam, chuối, dược liệu. Huyện Hàm Yên: Cam, Lúa, chè trung du, rau, dược liệu. Huyện Yên Sơn: Bưởi, chè trung du, lúa, rau, na, hồng. Huyện Sơn Dương: chè trung du, lúa, rau, dược liệu, chanh,…

Đến năm 2025, quy hoạch diện tích canh tác lúa hữu cơ 193 ha (vụ xuân 193 ha, vụ mùa 193 ha), 43 ha rau (mỗi vụ 43 ha, dự kiến 3 - 4 vụ/năm), 65 ha lạc, 28 ha dược liệu, 330 ha chè shan, 128 ha chè trung du, 250 ha cam, 120 ha bưởi, cây ăn quả khác 43 ha (lê, hồng, na, chuối). Số vùng xác định là 56 vùng, tổng diện tích sản xuất hữu cơ là 1.200 ha, chiếm trên 1,5% diện tích đất sản xuất các loại cây trồng chính.

Đến năm 2030, quy hoạch diện tích canh tác lúa hữu cơ 348 ha (vụ xuân 348 ha, vụ mùa 348 ha), 64 ha rau (mỗi vụ 64 ha, dự kiến 3 - 4 vụ/năm), 115 ha lạc, 89 ha dược liệu, 445 ha chè shan, 219 ha chè trung du, 365 ha cam, 291 ha bưởi, cây ăn quả khác 64 ha (lê, hồng, na, chuối). Số vùng xác định là 65 vùng, tổng diện tích sản xuất hữu cơ là 2.000 ha, chiếm trên 3% diện tích đất sản xuất các loại cây trồng chính.

Để hiện thực hóa mục tiêu nói trên, tỉnh cũng ưu tiên xây dựng một số mô hình sản xuất, trồng trọt hữu cơ có nhiều lợi thế, hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế cao, cụ thể là: Lúa hữu cơ: 3 vùng (Lăng Can - Lâm Bình; Xuân Quang - Chiêm Hóa, Minh Thanh - Sơn Dương), quy mô diện tích 15 ha; Rau hữu cơ: 2 vùng (Thái Long - TP Tuyên Quang, Tân Trào - Sơn Dương), quy mô diện tích 8 ha; Lạc: 1 vùng (Phúc Sơn - Lâm Bình), diện tích 5 ha; Chè: 2 vùng (Thổ Bình - Lâm Bình, Mỹ Bằng - Yên Sơn), diện tích 10 ha; Cam: 1 vùng (Tân Thành - Hàm Yên ), diện tích 5 ha; Bưởi: 1 vùng (Xuân Vân – Yên Sơn ), diện tích 5 ha; Cây ăn quả khác: 3 vùng (Lê Hồng Thái - Na Hang, Chuối Kim Bình - Chiêm Hóa, Na Xuân Vân -Yên Sơn); Dược liệu: 3 vùng (Thượng Lâm - Lâm Bình, Khâu Tinh - Na Hang, Hợp Hòa - Sơn Dương), diện tích 13 ha.

Là một tỉnh miền núi, kinh tế nông lâm nghiệp là chủ yếu, những điều kiện tự nhiên nói trên thực sự là tiềm năng, lợi thế không nhỏ. Những năm gần đây, Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh, UBND tỉnh và các ngành luôn ủng hộ mạnh mẽ các nỗ lực phát triển một nền nông nghiệp bền vững và thân thiện môi trường, nâng cao năng suất và sức cạnh tranh của sản phẩm, trong đó có nông nghiệp hữu cơ - đó thực sự là lợi thế to lớn, là yếu tố quyết định để Tuyên Quang phát triển mạnh mẽ, bền vững trong tương lai không xa.

Bài liên quan

An Giang: Cơ cấu lại ngành nông nghiệp, thúc đẩy phát triển các chuỗi liên kết

Trong nước 26/09/2024 19:16

Với quan điểm cơ cấu lại ngành nông nghiệp một cách linh hoạt dựa trên lợi thế cạnh tranh của các sản phẩm nông sản chủ lực tỉnh, nhu cầu của thị trường, là thế mạnh của tỉnh An Giang trong liên kết vùng và tiểu vùng.

Chi cục Trồng trọt và BVTV phát huy vai trò tham mưu, đề xuất phát triển sản xuất NNHC trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang

Đề án 885 25/03/2024 09:06

Thực hiện chủ trương, nghị quyết của Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang, chỉ đạo của UBND tỉnh và lãnh đạo Sở Nông nghiệp - PTNT tỉnh, những năm qua, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh đã nỗ lực phát huy vai trò tham mưu, đề xuất các chính sách, giải pháp đi đôi với tích cực, chủ động phối hợp với các đơn vị, tổ chức liên quan thực hiện các giải pháp phát triển sản xuất NNHC trên địa bàn tỉnh, bước đầu đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Phát triển đa dạng các hình thức tổ chức sản xuất hữu cơ, phát triển nông nghiệp bền vững ở tỉnh Tuyên Quang

Đề án 885 26/04/2024 05:07

Là một tỉnh nằm ở vùng Trung du miền núi phía Bắc, Tuyên Quang có điều kiện tự nhiên thuận lợi và nhiều tiềm năng cho sản xuất nông nghiệp hữu cơ và phát triển nông nghiệp bền vững. Những năm gần đây, việc phát triển đa dạng các hình thức tổ chức sản xuất, trong đó có sản xuất hữu cơ đã tạo tiền đề thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng bền vững, nâng cao giá trị nông sản của tỉnh này.

Tuyên Quang đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hữu cơ

Đề án 885 26/01/2024 08:05

Với lợi thế về điều kiện tự nhiên, khí hậu, thổ nhưỡng, nguồn nước, tỉnh Tuyên Quang có nhiều thuận lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, trong đó có nông nghiệp hữu cơ, nhằm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, hướng đến sản xuất nông nghiệp an toàn, bền vững, coi đây là hướng đi bền vững, góp phần giải quyết những vấn đề còn tồn tại như tiêu chuẩn chất lượng, quy trình sản xuất, bảo vệ môi trường... để đưa nông sản tỉnh vươn xa hơn.

Những chủ trương, chính sách phát triển nông nghiệp hữu cơ của tỉnh Tuyên Quang

Đề án 885 26/01/2024 09:11

Sản xuất nông nghiệp hữu cơ với ưu thế bảo vệ sức khỏe người sản xuất và tiêu dùng, bảo vệ môi trường sinh thái, tạo ra sản phẩm chất lượng, an toàn… đang trở thành xu hướng tất yếu và được xem là hướng đi bền vững của nền nông nghiệp hiện đại. Cùng với nhiều địa phương trong cả nước, những năm gần đây tỉnh Tuyên Quang đã và đang có những chủ trương, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ.

CÁC TIN BÀI KHÁC

Ngành thủy sản Quảng Bình : Vướng mắc trong quá trình sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Nghiên cứu trao đổi 14/10/2024 14:11

Quảng Bình là một tỉnh tiếp giáp với biển, rất thuận lợi và có thế mạnh trong việc phát triển nuôi trồng, chế biến và đánh bắt thủy hải sản. Tuy nhiên, sản xuất thủy sản theo hướng nông nghiệp hữu cơ tại địa phương còn gặp nhiều khó khăn bởi các ban ngành liên quan và các hộ nuôi trồng chưa hiểu về sản xuất hữu cơ, chưa nắm bắt được các quy định quy chuẩn về hữu cơ trong sản xuất và nuôi trồng thủy hải sản...

Tầm quan trọng của phân bón trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ: Chìa khoá phát triển bền vững

Chế phẩm sinh học 14/10/2024 11:11

Phân bón hữu cơ là một trong những “đầu vào” quan trọng của sản xuất nông nghiệp hữu cơ, bởi vậy cần hiểu rõ vai trò, cách sử dụng của yếu tố này để sản xuất nông nghiệp hữu cơ (NNHC) hiệu quả.

Phân bón hữu cơ MT Tây Nguyên Xanh: Giải pháp phát triển nông nghiệp bền vững

Tiêu chuẩn hữu cơ 14/10/2024 11:00

Trong bối cảnh nông nghiệp hiện đại, chuyển dần qua sản xuất nông nghiệp hữu cơ, khi nhu cầu về sản phẩm nông nghiệp sạch và bền vững ngày càng tăng, phân bón trùn quế đã nổi lên như một giải pháp tối ưu. Không chỉ giúp cải thiện năng suất cây trồng, phân bón trùn quế còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và duy trì sự cân bằng sinh thái.

Doanh nhân những người tiên phong trong sự nghiệp phát triển kinh tế

Nghiên cứu trao đổi 13/10/2024 11:42

Vị trí và vai trò của tầng lớp doanh nhân ở đâu khi chúng ta đã chuyển sang nền kinh tế thị trường? Với những đóng góp thực tế của doanh nhân vào sự phát triển đất nước trong thời gian qua, nhiều bài viết trên báo chí đã gọi tầng lớp này là “người lính, người xung kích trong thời bình”, là “lực lượng chủ lực của nền kinh tế”, là “nhân vật trung tâm của công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá nước nhà”…

[Longform] Chăn nuôi gà thịt bản địa theo hướng hữu cơ: Người khoẻ, môi trường khoẻ, giá trị cao

Nghiên cứu trao đổi 13/10/2024 07:02

Dự án Khuyến nông Trung ương giai đoạn 2022 -2024 “Chăn nuôi gà thịt bản địa hướng theo hữu cơ và chứng nhận OCOP gắn liền với tiêu thụ sản phẩm” đã giải quyết được cùng lúc nhiều vấn đề của ngành chăn nuôi gà, giúp người chăn nuôi khoẻ, giảm tối đa ô nhiễm môi trường và đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Làm gì để gia tăng quỹ đất phục vụ phát triển nông nghiệp hữu cơ?

Nghiên cứu trao đổi 12/10/2024 15:42

Để gia tăng quỹ đất phục vụ phát triển nông nghiệp hữu cơ, một loạt các biện pháp chi tiết và đồng bộ cần được triển khai. Dưới đây là những chiến lược cụ thể, cùng với các số liệu và ví dụ minh họa để làm rõ cách thực hiện hiệu quả.

[Longform] Hành trình “xanh” hóa du lịch từ những vườn rau hữu cơ

Nghiên cứu trao đổi 12/10/2024 07:17

Hội An tiên phong “xanh hóa” du lịch bằng mô hình kết hợp những vườn rau hữu cơ với trải nghiệm du lịch sinh thái. Mô hình này vừa giữ gìn bảo vệ môi trường vừa tạo ra nguồn thu nhập bền vững, mở hướng đi mới cho vùng đất di sản.

Bắc Kạn tận dụng thế mạnh sẵn có để sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Tiêu chuẩn hữu cơ 11/10/2024 15:52

Trong giai đoạn hiện nay, nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm sạch, sản phẩm hữu cơ đang rất lớn. Đây là cơ sở để tỉnh tập trung chỉ đạo phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ dựa trên những lợi thế của địa phương. Với một tỉnh có điều kiện tự nhiên như đất, nước, không khí còn tương đối sạch, có nhiều sản phẩm nông sản đặc hữu rất thuận lợi để phát triển nông nghiệp hữu cơ.

Áp dụng tiến bộ kỹ thuật Mô hình nuôi gà lai chọi thương phẩm

Nghiên cứu trao đổi 11/10/2024 15:35

Ngày 11/10, Trung tâm dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp thành phố Gia Nghĩa (Đắk Nông) tổ chức Hội thảo đánh giá hiệu quả và khả năng áp dụng tiến bộ kỹ thuật Mô hình nuôi gà lai chọi thương phẩm.

Đài Loan vun trồng giấc mơ hữu cơ

Nghiên cứu trao đổi 11/10/2024 10:24

Đài Loan đang đẩy mạnh nông nghiệp hữu cơ với 17.365 ha đất đạt chứng nhận, chiếm 3,09% tổng diện tích đất nông nghiệp, nhờ vào Đạo luật Thúc đẩy Nông nghiệp Hữu cơ và các chính sách hỗ trợ toàn diện.

Cần cơ chế để động viên nông dân sản xuất lúa phát thải thấp

Nghiên cứu trao đổi 09/10/2024 14:33

Thiếu cơ chế cụ thể để động viên nông dân chuyển sang sản xuất lúa phát thải thấp cũng là một thách thức đáng kể. Khi không có chính sách khuyến khích rõ ràng, nông dân thường không có động lực để thay đổi các phương pháp canh tác truyền thống vốn phát thải cao, dẫn đến khó khăn trong việc mở rộng quy mô các biện pháp giảm phát thải.