Chủ nhật 18/05/2025 01:43Chủ nhật 18/05/2025 01:43 Hotline: 0326.050.977Hotline: 0326.050.977 Email: toasoan@tapchihuucovietnam.vnEmail: [email protected]

Tag

Trưởng ban điều phối PGS Việt Nam: Nông nghiệp Hữu cơ về cơ bản nằm trong Nông nghiệp sinh thái

Tăng
aa
Giảm
Chia sẻ Facebook
Bình luận
In bài viết
Bà Từ Thị Tuyết Nhung, Trưởng ban điều phối PGS Việt Nam, Uỷ viên Ban Thường vụ Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam đã có bài tham luận về khái niệm Nông nghiệp sinh thái, Nông nghiệp Hữu cơ.

Ngày 1/11/2023 vừa qua, Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ NN&PTNT) đã tổ chức buổi hội thảo “Chuyển đổi tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế và phát triển nông nghiệp sinh thái”. Buổi hội thảo thu hút sự tham gia của khoảng 40 đại biểu tham dự trực tiếp và 100 đầu cầu là Sở NN&PTNT các tỉnh, các công ty về công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái, các Hiệp hội…

Tại buổi hội thảo, bà Từ Thị Tuyết Nhung, Trưởng ban điều phối PGS Việt Nam (thuộc Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam) đã trình bày tham luận khái niệm cơ bản về Nông nghiệp sinh thái (NNST) và Nông nghiệp Hữu cơ (NNHC)

Theo bà Nhung, trong những năm gần đây, bên cạnh NNHC, thuật ngữ Agroecology được nhắc đến rất nhiều trong các tài liệu, các hội thảo và chủ trương phát triển của nhà nước. Nhiều các nghiên cứu, tài liệu được FAO tập hợp và phát triển công cụ chuyển giao, thúc đẩy mạnh mẽ việc vận dụng các nguyên tắc của Agroecology trên toàn cầu trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên trong nhiều cuộc hội thảo bàn về lĩnh vực này, có nhiều ý kiến phản biện khi thuật ngữ Agroecology được chuyển sang tiếng Việt là “Nông nghiệp sinh thái”.

Vị thuyền trưởng của PGS Việt Nam cho biết, trước hết, để vận dụng đúng đắn và chuyển giao kiến thức cho mỗi phương thức sản xuất nào đó, người phát triển hay người sản xuất cần hiểu rõ nguyên tắc và những đặc tính quan trọng của mỗi hệ thống nông nghiệp để có phương pháp tiếp cận và vận dụng hợp lý.

Bà Từ Thị Tuyết Nhung phát biểu tại Hội thảo
Bà Từ Thị Tuyết Nhung phát biểu tại Hội thảo

NÔNG NGHIỆP HỮU CƠ

4 nguyên tắc Sức khỏe - Sinh thái – Cẩn trọng – Công bằng, chính là kim chỉ nam cho việc chuẩn hóa các biện pháp kỹ thuật tạo ra trọn vẹn một sản phẩm hữu cơ đúng nghĩa. Các sản phẩm được dán nhãn là Hữu cơ đều có quy định mang tính bắt buộc rằng hệ thống sản xuất tạo ra sản phẩm phải tuân thủ những tiêu chuẩn được định rõ dựa trên 4 nguyên tắc trên.

Hiểu một cách tóm lược, sản xuất Hữu cơ phải dựa trên một hệ thống sản xuất tổng hòa, vận dụng triết lý và nguyên lý của sinh thái học vào sản xuất nông nghiệp, tăng cường đa dạng sinh học, kế thừa các phương pháp truyền thống, khuyến khích các loài giống bản địa trong một đời sống công bằng cho muôn loài và vận dụng khoa học kỹ thuật một cách cho chọn lọc.

Việc loại trừ hóa chất tổng hợp trong sản xuất Hữu cơ thay thế bằng các nguyên liệu có khả năng tái tạo và tái sử dụng các vật liệu Hữu cơ sẵn có ở địa phương là một chuẩn mực cứng rắn để giúp nhanh chóng phục hồi và duy trì một hệ sinh thái nông nghiệp lành mạnh, bền vững.

AGROECOLOGY

Được Việt hóa ngắn gọn là “Nông nghiệp sinh thái” trong tất cả các tài liệu và văn bản đã gây ra nhiều ý kiến phản biện về dịch thuật. Thuật ngữ có thể không chuyển tải đủ bản chất, quan trọng là những nguyên tắc và đặc tính quan trọng của nông nghiệp dựa vào triết lý sinh thái học cần được hiểu đúng và truyền đạt dễ hiểu nhất tới người sản xuất để giúp họ vận dụng.

Thực tế nông nghiệp dựa vào nguyên lý sinh thái hay vẫn được gọi là “Nông nghiệp sinh thái” hiện nay không mới ở Việt Nam. Từ những năm 90, cụm từ sinh thái đã được đề cập trong các tài liệu kỹ thuật hướng dẫn thực hành sản xuất nhưng không mở rộng ra các yếu tố liên quan đến kinh tế, xã hội, môi trường của quan điểm bền vững.

Cho đến nay, khái niệm về NNST được phát triển toàn diện hơn. Tổ chức Nông Lương thế giới (FAO) đã tổng hợp, hệ thống hóa lý luận về NNST và tài liệu hóa các công cụ để phổ biến và thúc đẩy toàn cầu một nền nông nghiệp bền vững dựa vào nguyên lý sinh thái, đảm bảo an ninh lương thực và công bằng xã hội.

Theo đó, NNST được định nghĩa là một phương pháp tiếp cận tổng hợp chú trọng đến sự tương tác giữa các yếu tố môi trường, kinh tế và xã hội. 10 yếu tố của NNST cùng 13 nguyên tắc ở 5 cấp độ chuyển đổi sang NNST được FAO đưa ra hướng dẫn các quốc gia chuyển đổi hệ thống nông nghiệp và lương thực, lồng ghép nông nghiệp bền vững trên quy mô lớn nhằm đạt được mục tiêu không còn nạn đói và nhiều mục tiêu phát triển bền vững khác của các nước.

Có thể thấy, NNHC và NNST đều vận dụng các nguyên tắc sinh thái trong thiết kế hệ thống sản xuất theo quy mô khác nhau nhằm tăng cường lợi ích qua các mối tương tác sinh thái kết hợp khoa học với kiến thức truyền thống và thực tiễn tại địa phương. Cả hai đều tăng cường khả năng tự chủ và năng lực thích ứng của nhà sản xuất và cộng đồng.

Trong khi NNHC được chuẩn hóa thì NNST mềm dẻo linh hoạt hơn trong lựa chọn về quy mô, có thể tích hợp một phần hoặc toàn phần. NNHC ngay khi công bố chuyển đổi đã phải tuân thủ tiêu chuẩn thì NNST có thể cho phép chuyển đổi qua các cấp độ khác nhau. NNHC có những chi tiết khắt khe loại trừ đầu vào từ hóa chất tổng hợp, hoặc các tác nhân không thể dự đoán được nguy cơ như biến đổi gen (GMO), trong khi NNST không cụ thể hóa các đầu vào.

Bởi vậy NNST giúp cung cấp các giải pháp phù hợp với bối cảnh và giải quyết các vấn đề của địa phương, khu vực. Ngoài ra, trong các nhóm phương thức NNST được FAO đưa ra, NNHC là một trong 6 phương thức sản xuất trong nội hàm bao trùm của NNST không thể tách rời.

NNHC là một trong 6 phương thức sản xuất trong nội hàm bao trùm của NNST
NNHC là một trong 6 phương thức sản xuất trong nội hàm bao trùm của NNST

SẢN XUẤT “HƯỚNG HỮU CƠ”

Đây là cách dùng từ đang rất phổ biến để tuyên truyền thúc đẩy phong trào sản xuất Hữu cơ hiện nay ở hầu hết các địa phương. Khi trao đổi với người sản xuất “hướng Hữu cơ”, hầu như họ không biết về các nguyên tắc của Nông nghiệp Hữu cơ và không hiểu tiêu chuẩn Hữu cơ họ cần phải áp dụng.

Cách tuyên truyền sản xuất “hướng Hữu cơ” làm cho người sản xuất hiểu sai bản chất của NNHC chỉ đơn giản là giảm thiểu đầu vào hóa học, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng về các sản phẩm Hữu cơ họ đang muốn tìm kiếm, và cảnh báo về mức độ nguy hiểm của sự không trung thực khi đã thành thói quen mặc định khó thay đổi khi sản xuất ra các sản phẩm “hướng Hữu cơ” vẫn được sử dụng phân bón và thuốc BVTV hoá học.

Theo Nghị định 109-2018/NĐCP của Chính phủ về NNHC, sản phẩm Hữu cơ được sản xuất, canh tác theo một loại tiêu chuẩn Hữu cơ nhất định. Người sản xuất Hữu cơ có quyền tuyên bố tiêu chuẩn họ đang làm theo. Khi một trang trại bắt đầu quyết định làm Hữu cơ, người sản xuất cần chọn tiêu chuẩn Hữu cơ nào đó để thực hiện theo và sẽ phải trải qua giai đoạn chuyển đổi.

Ngay từ khi bắt đầu chuyển đổi, người sản xuất đã phải dừng sử dụng các đầu vào hóa chất tổng hợp thay vì giảm từ từ và phải áp dụng đúng tiêu chuẩn sản xuất Hữu cơ họ chọn làm theo. Thời gian chuyển đổi dài hay ngắn tuỳ thuộc vào đối tượng sản xuất, vào tiêu chuẩn Hữu cơ được chọn và điều kiện sản xuất có mức độ ô nhiễm khác nhau. Quá trình chuyển đổi có thể bị kéo dài thêm thời gian nếu không tuân thủ tiêu chuẩn Hữu cơ.

Như vậy, xét về góc độ chuyên môn của NNHC, có các loại sản phẩm hiện hữu ở thị trường:

  1. Sản phẩm Hữu cơ được sản xuất tuân thủ tiêu chuẩn Hữu cơ cụ thể của Việt Nam, của Mỹ, của châu Âu hay của Nhật Bản. Các sản phẩm này được đánh giá và công nhận đạt chuẩn bởi các tổ chức chứng nhận độc lập hoặc chứng nhận cộng đồng.
  2. Sản phẩm chuyển đổi là loại được công nhận đang trong quá trình chuyển đổi Hữu cơ theo tiêu chuẩn cụ thể của Việt Nam, của Mỹ, châu Âu, hay Nhật Bản… Các sản phẩm chuyển đổi được ghi nhãn rõ ràng trên bao bì theo quy định của tiêu chuẩn được người sản xuất chọn làm theo
  3. Sản phẩm “hướng Hữu cơ” thực chất không phải là sản phẩm Hữu cơ, không sản xuất theo tiêu chuẩn dù người sản xuất tuyên bố có giảm bớt các đầu vào hóa học tổng hợp.

Để thay đổi nhận thức đúng cho người sản xuất, để đảm bảo một thị trường minh bạch, các cơ quan chuyên môn đang thúc đẩy phong trào sản xuất Hữu cơ, nên hướng cho người sản xuất lựa chọn một trong 6 phương thức canh tác dựa vào nguyên lý sinh thái (Agroecology), ghi nhãn phù hợp, giúp nông dân tiếp cận sản phẩm sinh thái ra thị trường, thay vì chỉ cố gắng gắn thêm cụm từ “Hữu cơ” chạy theo xu thế.

Cuối cùng bà Từ Thị Tuyết Nhung đề xuất cần phát triển tài liệu hướng dẫn người sản xuất về Nông nghiệp sinh thái với các thuật ngữ dễ hiểu, dễ tiếp cận. Tập huấn và sử dụng công cụ đánh giá TAPE để đánh giá các mức độ sản xuất của NNST để ghi nhãn, giúp nông dân bán sản phẩm sinh thái mới có thể thúc đẩy sản xuất và lan toả NNST.

Bài liên quan

Chủ động phòng bệnh trên đàn vật nuôi mùa nắng nóng

Chủ động phòng bệnh trên đàn vật nuôi mùa nắng nóng

Thời tiết nắng nóng khắc nghiệt khi mùa hè đến là điều kiện dễ bùng phát dịch bệnh trên đàn vật nuôi, đe dọa đến sinh kế của hàng nghìn hộ chăn nuôi ở các xã vùng cao của tỉnh Cao Bằng. Thay vì phó mặc, người chăn nuôi đã chủ động phòng chống dịch bệnh bằng những việc che chắn chuồng trại, bổ sung thức ăn, nước uống, tiêm phòng bệnh vật nuôi đúng lịch. Cùng với sự đồng hành của ngành chuyên môn, mạng lưới thú y cơ sở của tỉnh Cao Bằng đã giúp người chăn nuôi bảo vệ an toàn đàn vật nuôi.
Lễ hội Thực phẩm Hữu cơ 2025 – Kết nối sức khỏe, lan tỏa sống xanh

Lễ hội Thực phẩm Hữu cơ 2025 – Kết nối sức khỏe, lan tỏa sống xanh

Ngày 16/5, Lễ hội Thực phẩm Hữu cơ 2025 được tổ chức bởi Farmers Market - nhà bán lẻ thực phẩm sạch uy tín với nhiều cửa hàng trên địa bàn TP. HCM đã chính thức diễn ra. Tham gia sự kiện có sự góp mặt của nhiều tổ chức và nhãn hàng uy tín trong nước và Quốc tế. Sự kiện sẽ kéo dài trong 1 tháng, hướng tới mục tiêu thúc đẩy tiêu dùng thực phẩm hữu cơ.
Xây dựng chuỗi liên kết để phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững

Xây dựng chuỗi liên kết để phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững

Ngày 15/5/2025, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Đại sứ quán Đan Mạch tổ chức Hội thảo "Phát triển Nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam". Tham dự Hội thảo có ông Phạm Văn Duy, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường); đại diện lãnh đạo Đại sứ quán Đan Mạch; các ban, ngành, đoàn thể có liên quan.
Vì sao người sản xuất khó đạt chứng nhận hữu cơ?

Vì sao người sản xuất khó đạt chứng nhận hữu cơ?

Hiện nay tại Việt Nam, nhu cầu về thực phẩm sạch và an toàn ngày càng tăng, đặc biệt là ở đô thị lớn. Tuy nhiên, để được công nhận là sản phẩm hữu cơ và mang nhãn “chứng nhận hữu cơ” trên bao bì, các cá nhân, tổ chức sản xuất sản phẩm phải vượt qua một quá trình kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt. Để đạt được chứng nhận cơ không đơn giản là thay đổi phương pháp canh tác mà là cả một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự đầu tư dài hạn, kiến ​​thức chuyên sâu và cam kết cao về đạo đức.
KỲ 1: “Vàng thau lẫn lộn” - Ai đang cấp giấy chứng nhận hữu cơ ở Việt Nam?

KỲ 1: “Vàng thau lẫn lộn” - Ai đang cấp giấy chứng nhận hữu cơ ở Việt Nam?

Chứng nhận hữu cơ không chỉ là một “tấm vé thông hành” cho sản phẩm nông nghiệp bước vào thị trường cao cấp. Nó còn là cam kết đạo đức và trách nhiệm giữa người sản xuất, người tiêu dùng và cả xã hội. Khi chứng nhận trở thành “tấm bình phong”, niềm tin bị đánh mất – và ngành nông nghiệp hữu cơ đứng trước nguy cơ tụt lùi.
OCOP – Nâng tầm sản phẩm, kết nối thị trường

OCOP – Nâng tầm sản phẩm, kết nối thị trường

Qua hơn 6 năm, huyện Hoà An triển khai thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế địa phương, tạo ra các sản phẩm nông nghiệp có giá trị gia tăng, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Chương trình trở thành một trong những giải pháp góp phần thực hiện mục tiêu tái cơ cấu nông nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới bền vững của Hoà An.

CÁC TIN BÀI KHÁC

Đẩy mạnh phát triển nông, lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, mở rộng liên kết sản xuất

Đẩy mạnh phát triển nông, lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, mở rộng liên kết sản xuất

Nghị quyết Huyện ủy Na Rì (Bắc Kạn) đã chỉ rõ mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp huyện phát triển toàn diện, bền vững, hình thành các vùng sản xuất chuyên canh, tập trung gắn với sản xuất hàng hoá có giá trị, có khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Nông nghiệp hữu cơ ở Đắk Nông: Nhiều tiềm năng nhưng vẫn chưa "cất cánh”

Nông nghiệp hữu cơ ở Đắk Nông: Nhiều tiềm năng nhưng vẫn chưa "cất cánh”

Chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ đang là xu hướng tất yếu của nông nghiệp hiện đại, thì tại Đắk Nông, nhiều nông dân và hợp tác xã vẫn loay hoay với thủ tục, chi phí và thông tin. Việc thiếu chính sách hỗ trợ cụ thể, cũng như sự kết nối giữa “ba nhà”: nông dân, doanh nghiệp và nhà nước đang khiến con đường đi đến chứng nhận hữu cơ đầy chông gai và thử thách.
Từ mùn cưa đến siêu thị: Hành trình trắc trở của nấm hữu cơ Việt

Từ mùn cưa đến siêu thị: Hành trình trắc trở của nấm hữu cơ Việt

Nấm hữu cơ đang trở thành một phần trong xu hướng nông nghiệp sạch toàn cầu. Nhưng để đưa sản phẩm từ trang trại đến tay người tiêu dùng, nhất là trong điều kiện của các doanh nghiệp vừa và nhỏ như Nấm Tốt Nameco, là một hành trình không hề đơn giản.
Sản phẩm hữu cơ ngày càng mang nhiều lợi ích quan trọng trong xã hội hiện đại

Sản phẩm hữu cơ ngày càng mang nhiều lợi ích quan trọng trong xã hội hiện đại

Hiện nay con người đang ngày càng có xu hướng tìm kiếm những giải pháp sống lành mạnh và thân thiện với thiên nhiên. Một trong những lựa chọn được quan tâm hàng đầu là việc sử dụng các sản phẩm hữu cơ. Sản phẩm hữu cơ bao gồm, thực phẩm, mỹ phẩm, và cả hàng tiêu dùng, là những sản phẩm được sản xuất theo phương pháp tự nhiên, không sử dụng chất hóa học tổng hợp, không biến đổi gen, đồng thời đảm bảo tiêu chuẩn an toàn và chất lượng cao. Sản phẩm hữu cơ mang lại nhiều lợi ích trong xã hội hiện đại, từ sức khỏe, môi trường, kinh tế – xã hội, không những vậy, trong tương lai không xa sẽ trở thành xu hướng tiêu dùng toàn cầu.
Tạo "hành lang" chính sách tốt để khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp

Tạo "hành lang" chính sách tốt để khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp

UBND huyện Na Rì sát sao trong việc tổ chức thực hiện các chính sách của Trung ương, tỉnh Bắc Kạn đã ban hành trong thời gian qua nhằm khuyến khích phát triển sản xuất nông lâm nghiệp trên địa bàn.
Đắk Nông: Thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ

Đắk Nông: Thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ

Để phát triển nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Nông đã tham mưu UBND tỉnh xây dựng Đề án và thực hiện Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đến năm 2025.
Nông nghiệp Hữu cơ - Lợi nhuận xanh từ những giá trị

Nông nghiệp Hữu cơ - Lợi nhuận xanh từ những giá trị

Trong khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và môi trường, nông nghiệp hữu cơ không chỉ là một phương thức canh tác bền vững mà còn mở ra những điểm sáng kinh doanh đầy tiềm năng. Vượt ra ngoài những lợi ích về môi trường và sức khỏe cộng đồng, nông nghiệp hữu cơ đang chứng minh khả năng tạo ra lợi nhuận hấp dẫn cho những người nông dân, doanh nghiệp và nhà đầu tư biết nắm bắt cơ hội từ giá trị mà nó mang lại.
Con người là nhân tố trung tâm trong việc phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Con người là nhân tố trung tâm trong việc phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, suy thoái đất đai và nhu cầu tiêu dùng xanh ngày càng tăng, nông nghiệp hữu cơ đã và đang trở thành một hướng đi quan trọng trong phát triển nông nghiệp bền vững. Không giống như nông nghiệp truyền thống, nông nghiệp hữu cơ đặt ra những tiêu chuẩn nghiêm ngặt về quy trình sản xuất, nhằm giảm thiểu tối đa tác động đến môi trường và sức khỏe con người. Trong chuỗi hoạt động đó, con người là nhân tố trung tâm, từ hoạch định, canh tác, giám sát đến tiêu thụ sản phẩm.
Sản xuất nông nghiệp hữu cơ: Còn lắm những gian nan

Sản xuất nông nghiệp hữu cơ: Còn lắm những gian nan

Xu hướng sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ đã và đang được áp dụng tại Công ty cổ phần Nấm Tốt Nameco. Tuy nhiên, hành trình đó còn nhiều gian nan.
Những hành vi gây hại đến nông nghiệp hữu cơ của con người

Những hành vi gây hại đến nông nghiệp hữu cơ của con người

Nông nghiệp hữu cơ đang ngày càng được ưa chuộng như một “lời hứa” về thực phẩm an toàn và phát triển bền vững. Thế nhưng, hàng loạt hành vi từ chính con người đang từng ngày phá vỡ lời hứa đó, dù vô tình hay có chủ đích.
Tiêu chuẩn Organic vì một nền Nông nghiệp phát triển bền vững

Tiêu chuẩn Organic vì một nền Nông nghiệp phát triển bền vững

Tiêu chuẩn Organic, hay còn gọi là tiêu chuẩn hữu cơ, đóng vai trò là kim chỉ nam, là bộ quy tắc nghiêm ngặt định hướng cho hoạt động sản xuất nông nghiệp theo phương pháp hữu cơ. Đây không chỉ là một chứng nhận sản phẩm mà còn là một triết lý sản xuất toàn diện, hướng đến sự hài hòa giữa con người, thiên nhiên và hệ sinh thái. Với sự gia tăng nhận thức về sức khỏe, môi trường và tính bền vững, tiêu chuẩn Organic ngày càng trở nên quan trọng và được người tiêu dùng trên toàn thế giới tin tưởng lựa chọn.
Thực phẩm giả và kém chất lượng nỗi lo không của riêng ai

Thực phẩm giả và kém chất lượng nỗi lo không của riêng ai

Thực phẩm đóng vai trò sống còn đối với sự tồn tại và phát triển của con người. Tuy nhiên, tình trạng sản xuất và lưu hành thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng đang trở thành một vấn nạn toàn cầu, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, kinh tế và trật tự xã hội. Tại Việt Nam, vấn đề này vẫn diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ từ các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người tiêu dùng.
XEM THÊM
Based on MasterCMS Ultimate Edition 2024 v2.9
Quay về đầu trang
Giao diện máy tính