Thứ tư 12/02/2025 17:49Thứ tư 12/02/2025 17:49 Hotline: 0326.050.977Hotline: 0326.050.977 Email: toasoan@tapchihuucovietnam.vnEmail: [email protected]

Tag

Trưởng ban điều phối PGS Việt Nam: Nông nghiệp Hữu cơ về cơ bản nằm trong Nông nghiệp sinh thái

Tăng
aa
Giảm
Chia sẻ Facebook
Bình luận
In bài viết
Bà Từ Thị Tuyết Nhung, Trưởng ban điều phối PGS Việt Nam, Uỷ viên Ban Thường vụ Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam đã có bài tham luận về khái niệm Nông nghiệp sinh thái, Nông nghiệp Hữu cơ.

Ngày 1/11/2023 vừa qua, Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ NN&PTNT) đã tổ chức buổi hội thảo “Chuyển đổi tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế và phát triển nông nghiệp sinh thái”. Buổi hội thảo thu hút sự tham gia của khoảng 40 đại biểu tham dự trực tiếp và 100 đầu cầu là Sở NN&PTNT các tỉnh, các công ty về công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái, các Hiệp hội…

Tại buổi hội thảo, bà Từ Thị Tuyết Nhung, Trưởng ban điều phối PGS Việt Nam (thuộc Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam) đã trình bày tham luận khái niệm cơ bản về Nông nghiệp sinh thái (NNST) và Nông nghiệp Hữu cơ (NNHC)

Theo bà Nhung, trong những năm gần đây, bên cạnh NNHC, thuật ngữ Agroecology được nhắc đến rất nhiều trong các tài liệu, các hội thảo và chủ trương phát triển của nhà nước. Nhiều các nghiên cứu, tài liệu được FAO tập hợp và phát triển công cụ chuyển giao, thúc đẩy mạnh mẽ việc vận dụng các nguyên tắc của Agroecology trên toàn cầu trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên trong nhiều cuộc hội thảo bàn về lĩnh vực này, có nhiều ý kiến phản biện khi thuật ngữ Agroecology được chuyển sang tiếng Việt là “Nông nghiệp sinh thái”.

Vị thuyền trưởng của PGS Việt Nam cho biết, trước hết, để vận dụng đúng đắn và chuyển giao kiến thức cho mỗi phương thức sản xuất nào đó, người phát triển hay người sản xuất cần hiểu rõ nguyên tắc và những đặc tính quan trọng của mỗi hệ thống nông nghiệp để có phương pháp tiếp cận và vận dụng hợp lý.

Bà Từ Thị Tuyết Nhung phát biểu tại Hội thảo
Bà Từ Thị Tuyết Nhung phát biểu tại Hội thảo

NÔNG NGHIỆP HỮU CƠ

4 nguyên tắc Sức khỏe - Sinh thái – Cẩn trọng – Công bằng, chính là kim chỉ nam cho việc chuẩn hóa các biện pháp kỹ thuật tạo ra trọn vẹn một sản phẩm hữu cơ đúng nghĩa. Các sản phẩm được dán nhãn là Hữu cơ đều có quy định mang tính bắt buộc rằng hệ thống sản xuất tạo ra sản phẩm phải tuân thủ những tiêu chuẩn được định rõ dựa trên 4 nguyên tắc trên.

Hiểu một cách tóm lược, sản xuất Hữu cơ phải dựa trên một hệ thống sản xuất tổng hòa, vận dụng triết lý và nguyên lý của sinh thái học vào sản xuất nông nghiệp, tăng cường đa dạng sinh học, kế thừa các phương pháp truyền thống, khuyến khích các loài giống bản địa trong một đời sống công bằng cho muôn loài và vận dụng khoa học kỹ thuật một cách cho chọn lọc.

Việc loại trừ hóa chất tổng hợp trong sản xuất Hữu cơ thay thế bằng các nguyên liệu có khả năng tái tạo và tái sử dụng các vật liệu Hữu cơ sẵn có ở địa phương là một chuẩn mực cứng rắn để giúp nhanh chóng phục hồi và duy trì một hệ sinh thái nông nghiệp lành mạnh, bền vững.

AGROECOLOGY

Được Việt hóa ngắn gọn là “Nông nghiệp sinh thái” trong tất cả các tài liệu và văn bản đã gây ra nhiều ý kiến phản biện về dịch thuật. Thuật ngữ có thể không chuyển tải đủ bản chất, quan trọng là những nguyên tắc và đặc tính quan trọng của nông nghiệp dựa vào triết lý sinh thái học cần được hiểu đúng và truyền đạt dễ hiểu nhất tới người sản xuất để giúp họ vận dụng.

Thực tế nông nghiệp dựa vào nguyên lý sinh thái hay vẫn được gọi là “Nông nghiệp sinh thái” hiện nay không mới ở Việt Nam. Từ những năm 90, cụm từ sinh thái đã được đề cập trong các tài liệu kỹ thuật hướng dẫn thực hành sản xuất nhưng không mở rộng ra các yếu tố liên quan đến kinh tế, xã hội, môi trường của quan điểm bền vững.

Cho đến nay, khái niệm về NNST được phát triển toàn diện hơn. Tổ chức Nông Lương thế giới (FAO) đã tổng hợp, hệ thống hóa lý luận về NNST và tài liệu hóa các công cụ để phổ biến và thúc đẩy toàn cầu một nền nông nghiệp bền vững dựa vào nguyên lý sinh thái, đảm bảo an ninh lương thực và công bằng xã hội.

Theo đó, NNST được định nghĩa là một phương pháp tiếp cận tổng hợp chú trọng đến sự tương tác giữa các yếu tố môi trường, kinh tế và xã hội. 10 yếu tố của NNST cùng 13 nguyên tắc ở 5 cấp độ chuyển đổi sang NNST được FAO đưa ra hướng dẫn các quốc gia chuyển đổi hệ thống nông nghiệp và lương thực, lồng ghép nông nghiệp bền vững trên quy mô lớn nhằm đạt được mục tiêu không còn nạn đói và nhiều mục tiêu phát triển bền vững khác của các nước.

Có thể thấy, NNHC và NNST đều vận dụng các nguyên tắc sinh thái trong thiết kế hệ thống sản xuất theo quy mô khác nhau nhằm tăng cường lợi ích qua các mối tương tác sinh thái kết hợp khoa học với kiến thức truyền thống và thực tiễn tại địa phương. Cả hai đều tăng cường khả năng tự chủ và năng lực thích ứng của nhà sản xuất và cộng đồng.

Trong khi NNHC được chuẩn hóa thì NNST mềm dẻo linh hoạt hơn trong lựa chọn về quy mô, có thể tích hợp một phần hoặc toàn phần. NNHC ngay khi công bố chuyển đổi đã phải tuân thủ tiêu chuẩn thì NNST có thể cho phép chuyển đổi qua các cấp độ khác nhau. NNHC có những chi tiết khắt khe loại trừ đầu vào từ hóa chất tổng hợp, hoặc các tác nhân không thể dự đoán được nguy cơ như biến đổi gen (GMO), trong khi NNST không cụ thể hóa các đầu vào.

Bởi vậy NNST giúp cung cấp các giải pháp phù hợp với bối cảnh và giải quyết các vấn đề của địa phương, khu vực. Ngoài ra, trong các nhóm phương thức NNST được FAO đưa ra, NNHC là một trong 6 phương thức sản xuất trong nội hàm bao trùm của NNST không thể tách rời.

NNHC là một trong 6 phương thức sản xuất trong nội hàm bao trùm của NNST
NNHC là một trong 6 phương thức sản xuất trong nội hàm bao trùm của NNST

SẢN XUẤT “HƯỚNG HỮU CƠ”

Đây là cách dùng từ đang rất phổ biến để tuyên truyền thúc đẩy phong trào sản xuất Hữu cơ hiện nay ở hầu hết các địa phương. Khi trao đổi với người sản xuất “hướng Hữu cơ”, hầu như họ không biết về các nguyên tắc của Nông nghiệp Hữu cơ và không hiểu tiêu chuẩn Hữu cơ họ cần phải áp dụng.

Cách tuyên truyền sản xuất “hướng Hữu cơ” làm cho người sản xuất hiểu sai bản chất của NNHC chỉ đơn giản là giảm thiểu đầu vào hóa học, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng về các sản phẩm Hữu cơ họ đang muốn tìm kiếm, và cảnh báo về mức độ nguy hiểm của sự không trung thực khi đã thành thói quen mặc định khó thay đổi khi sản xuất ra các sản phẩm “hướng Hữu cơ” vẫn được sử dụng phân bón và thuốc BVTV hoá học.

Theo Nghị định 109-2018/NĐCP của Chính phủ về NNHC, sản phẩm Hữu cơ được sản xuất, canh tác theo một loại tiêu chuẩn Hữu cơ nhất định. Người sản xuất Hữu cơ có quyền tuyên bố tiêu chuẩn họ đang làm theo. Khi một trang trại bắt đầu quyết định làm Hữu cơ, người sản xuất cần chọn tiêu chuẩn Hữu cơ nào đó để thực hiện theo và sẽ phải trải qua giai đoạn chuyển đổi.

Ngay từ khi bắt đầu chuyển đổi, người sản xuất đã phải dừng sử dụng các đầu vào hóa chất tổng hợp thay vì giảm từ từ và phải áp dụng đúng tiêu chuẩn sản xuất Hữu cơ họ chọn làm theo. Thời gian chuyển đổi dài hay ngắn tuỳ thuộc vào đối tượng sản xuất, vào tiêu chuẩn Hữu cơ được chọn và điều kiện sản xuất có mức độ ô nhiễm khác nhau. Quá trình chuyển đổi có thể bị kéo dài thêm thời gian nếu không tuân thủ tiêu chuẩn Hữu cơ.

Như vậy, xét về góc độ chuyên môn của NNHC, có các loại sản phẩm hiện hữu ở thị trường:

  1. Sản phẩm Hữu cơ được sản xuất tuân thủ tiêu chuẩn Hữu cơ cụ thể của Việt Nam, của Mỹ, của châu Âu hay của Nhật Bản. Các sản phẩm này được đánh giá và công nhận đạt chuẩn bởi các tổ chức chứng nhận độc lập hoặc chứng nhận cộng đồng.
  2. Sản phẩm chuyển đổi là loại được công nhận đang trong quá trình chuyển đổi Hữu cơ theo tiêu chuẩn cụ thể của Việt Nam, của Mỹ, châu Âu, hay Nhật Bản… Các sản phẩm chuyển đổi được ghi nhãn rõ ràng trên bao bì theo quy định của tiêu chuẩn được người sản xuất chọn làm theo
  3. Sản phẩm “hướng Hữu cơ” thực chất không phải là sản phẩm Hữu cơ, không sản xuất theo tiêu chuẩn dù người sản xuất tuyên bố có giảm bớt các đầu vào hóa học tổng hợp.

Để thay đổi nhận thức đúng cho người sản xuất, để đảm bảo một thị trường minh bạch, các cơ quan chuyên môn đang thúc đẩy phong trào sản xuất Hữu cơ, nên hướng cho người sản xuất lựa chọn một trong 6 phương thức canh tác dựa vào nguyên lý sinh thái (Agroecology), ghi nhãn phù hợp, giúp nông dân tiếp cận sản phẩm sinh thái ra thị trường, thay vì chỉ cố gắng gắn thêm cụm từ “Hữu cơ” chạy theo xu thế.

Cuối cùng bà Từ Thị Tuyết Nhung đề xuất cần phát triển tài liệu hướng dẫn người sản xuất về Nông nghiệp sinh thái với các thuật ngữ dễ hiểu, dễ tiếp cận. Tập huấn và sử dụng công cụ đánh giá TAPE để đánh giá các mức độ sản xuất của NNST để ghi nhãn, giúp nông dân bán sản phẩm sinh thái mới có thể thúc đẩy sản xuất và lan toả NNST.

Bài liên quan

Ruồi lính đen giải pháp thiết thực trong xu thế phát triển nông nghiệp tuần hoàn, hữu cơ

Ruồi lính đen giải pháp thiết thực trong xu thế phát triển nông nghiệp tuần hoàn, hữu cơ

Với tiềm năng cải thiện môi trường, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và cung cấp nguồn tài nguyên hữu ích, ruồi lính đen được xem là một giải pháp thiết thực trong xu thế phát triển nông nghiệp tuần hoàn, hữu cơ.
Ứng dụng công nghệ blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng nông sản hữu cơ

Ứng dụng công nghệ blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng nông sản hữu cơ

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nguồn gốc và chất lượng thực phẩm, đặc biệt là các sản phẩm hữu cơ, tính minh bạch trong chuỗi cung ứng trở thành yếu tố then chốt. Những lo ngại về hàng giả, thông tin sai lệch nguồn gốc đã làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng. Công nghệ blockchain nổi lên như một giải pháp đầy hứa hẹn, cho phép minh bạch hóa toàn bộ quá trình, củng cố niềm tin và thúc đẩy phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp hữu cơ.
Nông dân Đà Nẵng làm chủ xu hướng sản xuất nông nghiệp kết hợp du lịch trải nghiệm

Nông dân Đà Nẵng làm chủ xu hướng sản xuất nông nghiệp kết hợp du lịch trải nghiệm

Năm 2024, Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ sản xuất và Tiêu thụ rau an toàn Túy Loan là đại diện duy nhất của TP. Đà Nẵng nhận danh hiệu “Hợp tác xã tiêu biểu toàn quốc” tại chương trình “Tự hào Nông dân Việt Nam”. Đây là chương trình do Hội Nông dân Việt Nam tổ chức, ghi nhận những nỗ lực sản xuất kinh doanh tiêu thụ của người nông dân.
Quảng Nam: Làng nông nghiệp hữu cơ đầu tiên đạt chứng chỉ quốc tế

Quảng Nam: Làng nông nghiệp hữu cơ đầu tiên đạt chứng chỉ quốc tế

Làng Xuân Nam, xã Đại Thắng, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam vừa chính thức được cấp các chứng nhận hữu cơ quốc tế từ Mỹ (USDA Organic), Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản. Đây là bước tiến lớn, mở ra cơ hội phát triển sản xuất và tiêu dùng bền vững, an toàn, đáp ứng nhu cầu thị trường quốc tế của địa phương.
Đẩy mạnh sản xuất nông, lâm nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu

Đẩy mạnh sản xuất nông, lâm nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu

Trong những năm gần đây, người dân Đắk Lắk thấy rõ sự tác động của biến đổi khí hậu (BĐKH) ngày càng ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sản xuất nông lâm nghiệp. Trong bối cảnh đó, Đắk Lắk đã và đang triển khai nhiều giải pháp trong sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững nhằm nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.
Vai trò của đội ngũ trí thức đối với chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Vai trò của đội ngũ trí thức đối với chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới là một chương trình tổng thể về phát triển kinh tế - xã hội, chính trị và an ninh quốc phòng. Và xây dựng nông thôn mới là cuộc cách mạng và cuộc vận động lớn của toàn xã hội cũng như trong cộng đồng dân cư nông thôn.

CÁC TIN BÀI KHÁC

Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà: Viên ngọc xanh giữa lòng vịnh Bắc Bộ

Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà: Viên ngọc xanh giữa lòng vịnh Bắc Bộ

Nằm ở phía Đông Bắc Việt Nam, quần đảo Cát Bà thuộc thành phố Hải Phòng không chỉ nổi tiếng với những bãi biển thơ mộng, làn nước trong xanh mà còn được biết đến là một khu dự trữ sinh quyển thế giới được UNESCO công nhận. Với sự đa dạng sinh học phong phú, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và giá trị văn hóa lịch sử lâu đời, Cát Bà đã trở thành một điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, đồng thời là một hình mẫu về bảo tồn thiên nhiên.
Thừa Thiên Huế phát triển nông nghiệp hữu cơ có giá trị gia tăng cao, bền vững

Thừa Thiên Huế phát triển nông nghiệp hữu cơ có giá trị gia tăng cao, bền vững

Thừa Thiên Huế với mục tiêu phát triển nông nghiệp hữu cơ, kinh tế tuần hoàn có giá trị gia tăng cao, bền vững, thân thiện với môi trường sinh thái, góp phần ổn định đời sống cho người dân trên địa bàn tỉnh.
Ruồi lính đen giải pháp thiết thực trong xu thế phát triển nông nghiệp tuần hoàn, hữu cơ

Ruồi lính đen giải pháp thiết thực trong xu thế phát triển nông nghiệp tuần hoàn, hữu cơ

Với tiềm năng cải thiện môi trường, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và cung cấp nguồn tài nguyên hữu ích, ruồi lính đen được xem là một giải pháp thiết thực trong xu thế phát triển nông nghiệp tuần hoàn, hữu cơ.
Lễ Cấm rừng: Nét văn hóa độc đáo và giàu ý nghĩa của người Mông

Lễ Cấm rừng: Nét văn hóa độc đáo và giàu ý nghĩa của người Mông

Lễ cấm rừng, hay còn được gọi là "Tết rừng", là một nghi lễ truyền thống quan trọng và độc đáo của người Mông, thể hiện sự tôn kính đối với thiên nhiên, đặc biệt là rừng núi, nguồn sống và là nơi cư ngụ của các vị thần linh theo quan niệm của họ. Lễ hội này không chỉ mang đậm bản sắc văn hóa mà còn chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc về bảo vệ môi trường và gắn kết cộng đồng.
Phi thương bất phú: Sự thật và những lầm tưởng

Phi thương bất phú: Sự thật và những lầm tưởng

Câu ngạn ngữ “phi thương bất phú” (非商不富) đã trở nên quen thuộc trong đời sống, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế thị trường. Câu nói này thường được hiểu là “không buôn bán thì không giàu”. Tuy nhiên, liệu cách hiểu này có hoàn toàn chính xác? Nguồn gốc của câu nói này từ đâu? Và trong thời hiện đại, “phi thương bất phú” còn giữ nguyên giá trị hay cần được nhìn nhận lại? và hiểu cho đúng.
Cây Hồi: Hương vị nồng nàn, biểu tượng của vùng cao xứ Lạng

Cây Hồi: Hương vị nồng nàn, biểu tượng của vùng cao xứ Lạng

Cây hồi (Illicium verum Hook.f.), với quả hình ngôi sao tám cánh đặc trưng, từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực và y học của nhiều quốc gia, đặc biệt là ở khu vực Đông Nam Á và miền nam Trung Quốc. Tại Việt Nam, cây hồi gắn bó mật thiết với vùng đất Lạng Sơn, nơi được mệnh danh là "thủ phủ" của cây hồi, mang lại giá trị kinh tế và văn hóa to lớn cho người dân nơi đây.
Chợ Tết: Nơi hội tụ tinh hoa văn hóa dân gian

Chợ Tết: Nơi hội tụ tinh hoa văn hóa dân gian

Chợ Tết, một nét văn hóa truyền thống đặc sắc của Việt Nam, không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa mà còn là không gian văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc. Mỗi độ xuân về, khi những cơn gió lạnh cuối đông nhường chỗ cho những tia nắng ấm áp của mùa xuân, những khu chợ Tết lại rộn ràng, tấp nập, trở thành điểm hẹn của mọi người, mọi nhà. Chợ Tết không chỉ đơn thuần là một phiên chợ, mà còn là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa dân gian, là bức tranh sống động phản ánh đời sống tinh thần và vật chất của người Việt.
“Phi trí bất hưng”: Vai trò của trí tuệ trong tiến trình phát triển xã hội

“Phi trí bất hưng”: Vai trò của trí tuệ trong tiến trình phát triển xã hội

Câu ngạn ngữ “phi trí bất hưng” (非智不興) đã được lưu truyền từ xa xưa, hàm chứa một chân lý sâu sắc về tầm quan trọng của trí tuệ đối với sự hưng thịnh của một quốc gia, một dân tộc, hay thậm chí là một tổ chức, một cá nhân.
Cần thực hiện tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ quốc gia vì sự phát triển bền vững

Cần thực hiện tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ quốc gia vì sự phát triển bền vững

Phong trào làm “hữu cơ” đang bùng nổ ở Việt Nam vài năm trở lại đây, đi đâu chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp những cửa hàng thực phẩm “hữu cơ”, những thương hiệu “hữu cơ” xuất hiện ngày càng nhiều dù là tự phong hay được chứng nhận.
Phi nông bất ổn: Quan niệm còn đúng hay sai?

Phi nông bất ổn: Quan niệm còn đúng hay sai?

Câu ngạn ngữ “phi nông bất ổn” từ lâu đã ăn sâu vào tiềm thức của người Việt, đặc biệt trong nền văn minh lúa nước. Câu nói này khẳng định vai trò trụ cột của nông nghiệp đối với sự ổn định của xã hội. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế - xã hội hiện đại, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp và dịch vụ, liệu “phi nông bất ổn” còn giữ nguyên giá trị?
Công nghiệp hóa và sự thu hẹp đất canh tác: Bài toán khó cho nông nghiệp

Công nghiệp hóa và sự thu hẹp đất canh tác: Bài toán khó cho nông nghiệp

Công nghiệp hóa, một xu thế tất yếu của quá trình phát triển kinh tế, đã và đang mang lại những thành tựu to lớn cho Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích kinh tế, quá trình này cũng đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề thu hẹp diện tích đất canh tác. Sự mất cân bằng giữa phát triển công nghiệp và bảo vệ đất nông nghiệp đang đặt ra bài toán khó, đòi hỏi những giải pháp đồng bộ và bền vững để đảm bảo an ninh lương thực và sự phát triển hài hòa của đất nước.
Hội chợ, triển lãm: Cầu nối vàng cho sản phẩm nông nghiệp vươn xa

Hội chợ, triển lãm: Cầu nối vàng cho sản phẩm nông nghiệp vươn xa

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, ngành nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước những cơ hội và thách thức to lớn. Bên cạnh việc nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, việc tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định và hiệu quả là một yếu tố then chốt quyết định sự thành công của người nông dân và doanh nghiệp nông nghiệp. Trong bối cảnh đó, hội chợ, triển lãm đóng vai trò vô cùng quan trọng, như một cầu nối vàng kết nối nhà sản xuất với người tiêu dùng, mở ra những cơ hội hợp tác kinh doanh và thúc đẩy sự phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp.
XEM THÊM
Based on MasterCMS Ultimate Edition 2024 v2.9
Quay về đầu trang
Giao diện máy tính