![]() |
Ảnh minh hoạ |
Theo đó, Quy trình canh tác sầu riêng bền vững, bảo đảm an toàn thực phẩm về điều kiện canh tác sầu riêng cụ thể:
Yêu cầu sinh thái: Nhiệt độ cây sầu riêng sinh trưởng phát triển tốt nhất ở nhiệt độ từ 24 - 30°C; Ánh sáng: giai đoạn mới trồng cần đảm bảo ánh sáng 70 - 80%. Từ năm thứ 2 trở đi cần đảm bảo lượng ánh sáng hoàn toàn; Âm độ không khí: từ 75 – 85% thích hợp nhất để trồng sầu riêng; Lượng mưa: lượng mưa trung bình hàng năm khoảng 1.500-2.000mm/năm; Gió: phù hợp cho vùng ít gió, gió mạnh ảnh hưởng thụ phấn, làm rụng lá, quả, khô ngọn, gẫy cành đặc biệt giai đoạn cây mang quả. Có thể trồng cây chắn gió dễ hạn chế gió gây đổ ngã, rụng trái đối với các khu vực thường có gió mạnh.
Yêu cầu về đất và lựa chọn địa điểm trồng: Yêu cầu về đất trồng, đất trồng đảm bảo quy định tại QCVN 03:2023/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng đất; Cây sầu riêng có thể trồng trên nhiều loại đất như nhóm đất phù sa, đất đỏ vàng, đất xám, đất phèn, đất mặn ít. Yêu cầu đất có tầng canh tác sâu >1 m, không xuất hiện đá lẫn ở độ sâu < 3m; khả năng thoát nước tốt, không bị ngập úng: pH đất thích hợp nhất từ 5,5 - 6,5; Độ cao, địa hình: thích hợp trồng ở vùng có độ cao dưới 900 m so với mặt nước biển. Chọn đất có khả năng tiêu thoát nước tốt. Đối với vùng Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ chọn đất có độ dốc <150. Vùng trồng mới cần thực hiện đánh giá nguy cơ gây ô nhiễm hóa học và sinh học từ các hoạt động trước đó và từ các khu vực xung quanh; Lựa chọn địa điểm trồng mới sầu riêng phải giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm khói, bụi, chất thải, hóa chất độc hại từ hoạt động giao thông, công nghiệp, làng nghề, khu dân cư, bệnh viện, khu chăn nuôi, cơ sở giết mổ, nghĩa trang, bãi rác và các hoạt động gây ô nhiễm khác. lấy mẫu đất phân tích hàm lượng kim loại nặng trong đất trước khi trồng để đảm bảo các kim loại nặng như arsen (As), chi (Pb), thủy ngân (Hg) và đặc biệt là Cadimi (Cd), trong đất không vượt quá ngưỡng quy định cho đất loại 1 trong QCVN 03:2023/BTNMT). Đối với các vườn sầu riêng đã trồng phát hiện có hàm lượng kim loại nặng trong đất trồng vượt quá qui định cho đất loại 1 trong QCVN 03:2023/BTNMT cần áp dụng các biện pháp kiểm soát tại mục 4.2.3 Phần II của quy trình này.
Yêu cầu nước tưới: Trước khi trồng và trong quá trình canh tác sầu riêng phải phân tích nguồn nước tưới; Nước tưới phải đảm bảo đúng quy định tại QCVN 08:2023/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt; Trường hợp sử dụng nước dưới đất tưới cho sầu riêng, phải đảm bảo QCVN 09:2023/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước dưới đất; Hàng năm nên lấy mẫu nước ít nhất một lần để phân tích hàm lượng kim loại nặng như arsen (As), chì (Pb), thủy ngân (Hg), Cadimi (Cd), ... Chỉ tưới khi nước đảm bảo đúng giới hạn quy định tại QCVN 08:2023/BTNMT, QCVN 09:2023/BTNMT hoặc các QCVN đối với các loại nước khác sử dụng trong sản xuất nông nghiệp; Chỉ số pH nước tưới phù hợp: từ 5,8 - 8,5 đối với nước ngầm và từ 6 - 8,5 đối với nước mặt.
Lưu ý: sầu riêng là cây mẫn cảm với mặn, chỉ nên tưới nước có độ mặn <0,5%, nếu phải sử dụng cần hạn chế tưới nhiều lần, liên tục.
Yêu cầu về giống: Sử dụng các giống sầu riêng có quyết định lưu hành, lưu hành đặc cách, tự công bố lưu hành theo quy định như Ri6, DONA, ...; Chất lượng giống: đảm bảo tiêu chuẩn theo quy định, vật liệu nhân giống phải được cung cấp từ cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng được các Sở Nông nghiệp và Môi trường công nhận.
Yêu cầu về phân bón: Sử dụng phân bón đã được công nhận lưu hành tại Việt Nam (trừ phân bón hữu cơ sản xuất để sử dụng không vì mục đích thương mại); Trường hợp cơ sở tự sản xuất phân bón hữu cơ hoặc sử dụng các thành phần vật liệu hữu cơ tại cơ sở thì phải được xử lý để kiểm soát vi sinh vật gây hại và hàm lượng kim loại nặng (phải tuân thủ mức quy định đối với kim loại nặng theo QCVN 01-189:2019/BNNPTNT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng phân bón); Cần sử dụng phân bón theo nhu cầu dinh dưỡng dựa trên kết quả phân tích các chất dinh dưỡng trong đất, trong nước tưới, đối chiếu với yêu cầu về dinh dưỡng của cây sầu riêng, phải tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất và quy trình đã được khuyến cáo của cơ quan có chức năng.
Lưu ý: Sử dụng cân đối phân bón vô cơ và phân bón hữu cơ; Đối với phân bón vô cơ, cần sử dụng cân đối, hiệu quả, đúng liều lượng, đặc biệt khi sử dụng các loại phân bón chưa lân (phân DAP, MAP, MKP, phân lân supe phosphat dơn, hỗn hợp NPK, ...). Ưu tiên lựa chọn các loại phân lân dược sản xuất từ nguồn quặng apatit/đả phốt phát có hàm lượng Cả thấp (các mỏ quặng apatit của Việt Nam chứa Cả thuộc loại thấp so với nhiều nước trên thế giới; Đối với phân bón hữu cơ sử dụng phân có hàm lượng kim loại nặng dưới ngưỡng cho phép (As ≤10 mg/kg hoặc mg/l, Cd ≤ 5 mg/kg hoặc mg/l, Hg ≤ 2 mg/kg hoặc mg/l, Pb ≤ 200 mg/kg hoặc mg/l), ưu tiên sử dụng các phân bón sản xuất từ nguyên liệu chính là phụ phẩm cây trồng hơn các phân bón sản xuất từ nguyên liệu chính là bùn thải, rác thải đô thị, chất thải gia súc, gia cầm nuôi công nghiệp vì các nguyên liệu này có thể chứa các kim loại nặng (As, Cd, Pb, ...) với hàm lượng cao.
Yêu cầu về bảo vệ thực vật: Áp dụng biện pháp quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM), quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), hoặc quản lý cây trồng tổng hợp (ICM); Trường hợp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh, thuốc điều hòa sinh trưởng (rải vụ)) phải sử dụng thuốc trong Danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam do Bộ Nông Nghiêm và Môi trường ban Hanh.
Thời vụ trồng: Với các tỉnh vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ: thích hợp trồng từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm; Với các tỉnh vùng Duyên hải Nam Trung Bộ: thích hợp trồng đầu mùa mưa (từ tháng 9 đến tháng 10 hàng năm); Với các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long: thích hợp trồng đầu mùa mưa (từ tháng 6 đến tháng 10 hàng năm).
Quyết định số 1899/QĐ-TTTV-TTBVTV về "Quy trình Canh tác sầu riêng bền vững, bảo đảm an toàn thực phẩm" được tổ chức thực hiện trên cơ sở Quy trình canh tác này, Sở Nông nghiệp và Môi trường cụ thể hóa thành các quy trình canh tác của địa phương và phổ biến cho các tổ chức, cá nhân trồng sầu riêng; Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc đề nghị các tổ chức, cá nhân phản ánh kịp thời về Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật để xem xét, sửa đổi, bổ sung.