HTX khẩu sli Ngọc Hải, xã Hà Quảng ( Cao Bằng) trung bình mỗi ngày sản xuất 500 chiếc bánh khẩu sli.

Người giữ lửa cho nghề truyền thống

Sáng nào cũng vậy, không khí sản xuất của Hợp tác xã (HTX) khẩu sli Ngọc Hải ở xóm Bản Bó, xã Hà Quảng luôn khẩn trương, nhịp nhàng. Người đồ xôi, người rang bỏng, người cô đường…, các công đoạn được thực hiện thủ công, tỉ mỉ. Bà Hoàng Thị Điệp, chủ cơ sở sản xuất tuổi ngoài năm mươi, có dáng người nhỏ nhắn, nhanh nhẹn và sự tận tâm với công việc. Bà Điệp sinh ra và lớn lên ở Bản Bó, bắt đầu làm bánh khẩu sli từ nhỏ do ông bà, cha mẹ trao truyền. Vừa luôn tay đảo mẻ bỏng gạo trên chảo gang, bà Điệp vừa tâm sự "Cứ nhìn ông bà mình làm mà học theo thôi. Hồi trước, chỉ đến Tết mới được ăn bánh khẩu sli. Cái vị thơm của gạo nếp rang, vị ngọt của đường, giòn tan trong miệng, nó là cả một trời ký ức”. Chính tình yêu đó đã thôi thúc bà Điệp quyết tâm gìn giữ và phát triển nghề. Bà hiểu rằng, để làm ra một chiếc bánh khẩu sli ngon đúng vị truyền thống, mọi công đoạn đều phải được chăm chút, tỉ mỉ, kỹ lưỡng.

Bà Điệp chỉ vào những bao gạo nếp, hạt nào hạt nấy tròn mẩy, trắng ngần, giải thích "Để làm được bánh khẩu sli ngon, quan trọng nhất phải chọn đúng loại gạo. Gạo nếp để làm bánh là "khẩu pi pết", một giống lúa nếp địa phương được bà con thu hái từng bông bằng tay. Loại gạo này khi rang lên bỏng mới nở bung, xốp và thơm. Còn lạc thì phải là lạc đỏ trồng ở các xã vùng Lục Khu của Cao Bằng, hạt nhỏ nhưng chắc và bùi”.

Bánh khẩu sli của HTX khẩu sli Ngọc Hải, xã Hà Quảng ( Cao Bằng) được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Từ khâu lựa chọn nguyên liệu là bí quyết đầu tiên làm nên chất lượng khác biệt của bánh khẩu sli Ngọc Hải. Từng công đoạn sau đó, từ đồ xôi, phơi khô, rang bỏng, cô đường, trộn lạc, cho đến đóng khuôn…, đều được các thành viên HTX thực hiện thủ công. Nhờ giữ trọn vẹn hương vị truyền thống, đặt chất lượng lên hàng đầu, thương hiệu bánh khẩu sli của HTX được nhiều người biết đến. Tiếng lành đồn xa, khách du lịch đến tham quan Pác Bó, được thưởng thức món bánh của HTX đều khen ngon, mua về làm quà. Trung bình mỗi ngày, HTX sản xuất 500 chiếc bánh. Vào dịp lễ, tết sản xuất hơn 1.000 chiếc/ngày vẫn không đủ bán.

Nhận thấy tiềm năng phát triển, bà Điệp đã mạnh dạn vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội để mở rộng quy mô sản xuất, cải tiến bao bì, mẫu mã, đăng ký thương hiệu và làm mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Sau nhiều năm phấn đấu, bánh khẩu sli Ngọc Hải đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Nhiều khách đặt mua, thị trường đang được mở rộng.

Để làm bánh khẩu sli ngon, quan trọng nhất là phải chọn đúng loại gạo nếp và lạc đỏ trồng ở các xã vùng Lục Khu ( Cao Bằng).

Khát vọng đưa hương vị quê hương bay xa

Nếu như bà Điệp là người giữ lửa, thì chị Hoàng Thị Thu Hà cùng xóm Bản Bó lại là người mang đến một luồng gió mới cho món bánh khẩu sli truyền thống. Chị Hà từng có thời gian đi học và lập nghiệp xa quê, nhưng nỗi nhớ quê hương vẫn luôn đau đáu. "Mỗi lần nhớ nhà, em lại nhớ đến hương vị bánh khẩu sli quê mình. Cái hương vị không đâu có được”. Chị Hà tâm sự. Chị không chỉ muốn kế thừa nghề làm bánh của gia đình, mà còn mang trong mình một khát vọng lớn hơn, làm sao để đưa đặc sản quê hương đến với nhiều người hơn nữa, đặc biệt là những người trẻ.

Với tư duy của một người trẻ năng động, chị Hà chú trọng cải tiến mẫu mã, kích thước bánh phù hợp, thuận lợi hơn cho người dùng. "Em nghĩ, nếu làm những gói bánh nhỏ phù hợp thì người dùng sẽ dễ dàng mang như một món ăn vặt mà hương vị vẫn được giữ nguyên”, Chị Hà chia sẻ. Những chiếc bánh được chị sản xuất với kích thước vừa phải, đóng vào túi nilon, hút chân không để bảo quản được lâu. Sự thay đổi nhỏ này đã được khách hàng chấp nhận.

Cùng với đó, chị Hà đã tích cực quảng bá, giới thiệu sản phẩm thông qua mạng xã hội. Chị lập trang Facebook, Zalo, thường xuyên đăng tải những hình ảnh, video về quy trình làm bánh thủ công của gia đình đã thu hút hàng ngàn lượt xem và chia sẻ. "Có những khách hàng ở tận miền Nam cũng biết và đặt mua bánh nhà em. Em rất vui vì đã góp một phần nhỏ để quảng bá đặc sản của quê hương mình”. Chị Hà bộc bạch.

Trong nhịp sống hiện đại ngày nay, giữa vô vàn những món ăn mới lạ, bánh khẩu sli vẫn giữ cho mình một vị trí đặc biệt trong lòng người dân Cao Bằng và du khách thập phương, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hoá độc đáo trên vùng đất giàu truyền thống cách mạng.