Các đới khí hậu trên Trái đất, Việt Nam nằm ở đới nào?

Đề án 885 22/04/2025 09:52

Thái Hà

Theo dõi nnhc.vn trên

Khí hậu trên Trái Đất vô cùng đa dạng, được hình thành bởi sự tương tác phức tạp giữa bức xạ mặt trời, vị trí địa lý, địa hình, các dòng hải lưu và hoàn lưu khí quyển. Để dễ dàng nghiên cứu và phân loại, các nhà khoa học đã chia bề mặt Trái Đất thành các đới khí hậu khác nhau, dựa trên các đặc điểm chung về nhiệt độ, lượng mưa và các yếu tố thời tiết khác.

Các đới khí hậu trên Trái đất, Việt Nam nằm ở đới nào?

Ảnh minh họa

Có nhiều cách phân loại đới khí hậu, nhưng một trong những cách phổ biến nhất dựa trên vĩ độ, tương ứng với lượng bức xạ mặt trời nhận được khác nhau. Theo cách này, Trái Đất thường được chia thành năm đới khí hậu chính: Đới nóng (Nhiệt đới): Vị trí: Nằm giữa hai đường chí tuyến Bắc (khoảng 23°27' vĩ Bắc) và chí tuyến Nam (khoảng 23°27' vĩ Nam). Đây là khu vực nhận được lượng bức xạ mặt trời lớn nhất quanh năm.

Đặc điểm: Nhiệt độ cao quanh năm, trung bình thường trên 20°C. Sự khác biệt giữa các mùa trong năm thường không rõ rệt về nhiệt độ, mà chủ yếu phân hóa theo lượng mưa (mùa mưa và mùa khô). Lượng mưa lớn, đặc biệt ở các khu vực gần xích đạo. Sinh vật phong phú và đa dạng với các hệ sinh thái như rừng mưa nhiệt đới, xavan.

Hai đới ôn hòa (Ôn đới): Vị trí: Nằm giữa chí tuyến Bắc và vòng cực Bắc (khoảng 66°33' vĩ Bắc) ở bán cầu Bắc, và giữa chí tuyến Nam và vòng cực Nam (khoảng 66°33' vĩ Nam) ở bán cầu Nam. Đặc điểm: Nhiệt độ thay đổi rõ rệt theo mùa, với bốn mùa xuân, hạ, thu, đông phân biệt. Lượng nhiệt nhận được trung bình. Gió tây ôn đới là loại gió thổi chủ yếu. Lượng mưa trung bình và phân bố tương đối đều trong năm. Thực vật và động vật thích nghi với sự thay đổi thời tiết theo mùa, với các hệ sinh thái như rừng lá rộng ôn đới, thảo nguyên.

Khí hậu nóng ẩm phù hợp với kinh tế nông, lâm nghiệp

Hai đới lạnh (Hàn đới): Vị trí: Nằm giữa vòng cực Bắc và cực Bắc ở bán cầu Bắc, và giữa vòng cực Nam và cực Nam ở bán cầu Nam. Đặc điểm: Khí hậu rất lạnh giá quanh năm, nhiệt độ trung bình luôn dưới 10°C, thậm chí xuống rất thấp vào mùa đông. Mùa đông kéo dài và khắc nghiệt, mùa hè ngắn ngủi và mát mẻ. Lượng mưa rất ít, chủ yếu dưới dạng tuyết. Gió đông cực là loại gió thổi chủ yếu. Thực vật nghèo nàn, chủ yếu là rêu, địa y và một số loài cây bụi thấp. Động vật có lớp lông dày để thích nghi với môi trường lạnh giá như gấu Bắc Cực, chim cánh cụt.

Ngoài năm đới khí hậu chính này, còn có thể phân chia nhỏ hơn thành các kiểu khí hậu khác nhau trong mỗi đới, chịu ảnh hưởng của các yếu tố như vị trí gần biển hay lục địa, độ cao địa hình và các dòng hải lưu. Ví dụ, trong đới ôn hòa có thể phân biệt thành khí hậu ôn đới hải dương, khí hậu ôn đới lục địa và khí hậu ôn đới gió mùa.

Băng an và biến đổi khí hậu ảnh hưởng toàn cầu

Việt Nam nằm hoàn toàn trong đới nóng (nhiệt đới) của Trái đất. Lãnh thổ Việt Nam trải dài từ khoảng vĩ độ 8° Bắc đến 23° Bắc, nằm trọn trong khu vực giữa đường xích đạo và chí tuyến Bắc. Tuy nhiên, do vị trí địa lý đặc biệt, vừa nằm ở rìa phía đông của lục địa châu Á, vừa giáp với biển Đông rộng lớn, Việt Nam chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của khí hậu nhiệt đới gió mùa. Kiểu khí hậu này có những đặc trưng riêng biệt so với các vùng nhiệt đới khác trên thế giới:

Nhiệt độ cao quanh năm: Nhiệt độ trung bình năm trên cả nước đều trên 20°C. Lượng mưa lớn: Lượng mưa hàng năm lớn, dao động từ 1.500 mm đến 2.000 mm, tập trung chủ yếu vào mùa mưa. Độ ẩm cao: Độ ẩm không khí trung bình năm thường trên 80%.

Phân hóa thành hai mùa rõ rệt: Mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 10) với gió mùa Tây Nam nóng ẩm và mưa nhiều; mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau) với gió mùa Đông Bắc lạnh khô (ở miền Bắc) hoặc khô nóng (ở miền Nam). Ảnh hưởng của gió mùa: Gió mùa đóng vai trò quan trọng trong việc chi phối thời tiết và khí hậu của Việt Nam, mang lại sự khác biệt rõ rệt giữa các mùa và giữa các vùng miền.

Sự kết hợp giữa vị trí trong đới nóng và ảnh hưởng của gió mùa đã tạo nên một khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đặc trưng cho Việt Nam, mang lại nhiều thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, đa dạng sinh học phong phú nhưng cũng không ít khó khăn do thiên tai như bão, lũ lụt và hạn hán./.

Tags:

Các đới khí hậu trên Trái đất Các đới khí hậu trên Trái đất, Việt Nam nằm ở đới nào

Bài liên quan

CÁC TIN BÀI KHÁC

Giảm phát thải trong lĩnh vực trồng trọt - Bài cuối: Truyền thông dẫn dắt và lan tỏa tri thức phát triển nông nghiệp xanh

Đề án 885 24/10/2025 14:33

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh mẽ đến sản xuất nông nghiệp, giảm phát thải trong lĩnh vực trồng trọt không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là hướng đi tất yếu để phát triển bền vững. Trong đó, truyền thông đóng vai trò then chốt trong việc lan tỏa tri thức, thay đổi nhận thức và thúc đẩy cộng đồng nông dân cùng doanh nghiệp chung tay xây dựng nền nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trường.

Giảm phát thải trong lĩnh vực trồng trọt - Bài 2: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam

Nghiên cứu trao đổi 23/10/2025 12:07

Trong hơn một thập kỷ qua, giảm phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp - đặc biệt là lĩnh vực trồng trọt đã được cộng đồng quốc tế xác định là một trong những giải pháp trọng yếu để ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhiều cơ chế, cam kết và sáng kiến toàn cầu đã được thiết lập nhằm hỗ trợ các quốc gia phát triển và đang phát triển triển khai các giải pháp kỹ thuật, tài chính và giám sát trong sản xuất nông nghiệp giảm phát thải.

Nguyên tắc về sinh thái là nền tảng cho sự phát triển bền vững của nông nghiệp hữu cơ

Nghiên cứu trao đổi 23/10/2025 08:55

Nông nghiệp hữu cơ không chỉ đơn thuần là việc tránh sử dụng hóa chất tổng hợp mà còn là một hệ thống canh tác dựa trên các nguyên tắc sinh thái. Nguyên tắc về sinh thái trong nông nghiệp hữu cơ nhấn mạnh sự tương tác và phụ thuộc lẫn nhau giữa các sinh vật sống và môi trường của chúng. Nó hướng đến việc xây dựng một hệ thống nông nghiệp bền vững, hài hòa với tự nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học và các quá trình sinh thái tự nhiên.

Khai thác tài nguyên và phát triển năng lượng sạch - xanh

Nghiên cứu trao đổi 23/10/2025 08:51

Trong thế kỷ XXI, con người đứng trước những thách thức to lớn từ biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Mô hình phát triển “nâu” dựa vào khai thác tài nguyên không tái tạo, sử dụng năng lượng hóa thạch và tiêu thụ lãng phí đã bộc lộ giới hạn. Để đảm bảo tương lai bền vững, nhân loại đang hướng đến ba trụ cột quan trọng: khai thác tài nguyên và phát triển năng lượng sạch - xanh, quản lý và sử dụng nước hiệu quả, cùng với thúc đẩy kinh tế tuần hoàn dựa trên vật liệu tái sử dụng.

Đánh giá hiệu quả của các mô hình canh tác hữu cơ tích hợp trong cải thiện độ phì nhiêu đất và đa dạng sinh học tại các vùng đất bạc màu ở Đông Nam Bộ

Nghiên cứu trao đổi 22/10/2025 16:07

Các vùng đất bạc màu, nghèo dinh dưỡng tại Đông Nam Bộ, Việt Nam, đang đối mặt với nguy cơ thoái hóa nghiêm trọng do tác động của canh tác độc canh và việc lạm dụng phân bón hóa học. Để giải quyết vấn đề này, các mô hình canh tác hữu cơ tích hợp (Integrated Organic Farming Systems - IOFS) đang được coi là một giải pháp hiệu quả và bền vững. IOFS không chỉ tập trung vào việc loại bỏ hóa chất nông nghiệp mà còn tích hợp nhiều yếu tố như cây trồng, vật nuôi, thủy sản, và vi sinh vật để tạo ra một hệ sinh thái nông nghiệp khép kín, tự cung tự cấp. Bài viết này sẽ phân tích và đánh giá hiệu quả của các mô hình IOFS trong việc cải thiện độ phì nhiêu đất và tăng cường đa dạng sinh học, từ đó đưa ra một hướng đi mới cho nền nông nghiệp bền vững tại khu vực này.

Những nguyên tắc về sức khỏe trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Nghiên cứu trao đổi 22/10/2025 10:11

Năm 2005, hội nghị thường niên của IFOAM tổ chức tại Adelaide - Úc đã thống nhất một định nghĩa chung về Nông nghiệp hữu cơ và xây dựng 4 nguyên tắc gồm: sức khoẻ, sinh thái, công bằng và cẩn trọng định hướng cho sản xuất và xây dựng các tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ.

Tiềm năng và thách thức trong phát triển nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam

Nghiên cứu trao đổi 21/10/2025 08:57

Nông nghiệp hữu cơ đang nổi lên như một xu hướng tất yếu và đầy hứa hẹn cho ngành nông nghiệp Việt Nam, mang theo kỳ vọng về một nền sản xuất bền vững, sản phẩm an toàn và giá trị gia tăng cao hơn. Với những lợi thế về điều kiện tự nhiên đa dạng, lực lượng lao động nông nghiệp dồi dào và sự quan tâm ngày càng tăng từ thị trường nội địa cũng như quốc tế, tương lai phát triển nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam được đánh giá là rất sáng sủa, dù vẫn còn đó những thách thức cần vượt qua.

Bảy nguyên tắc cốt lõi của HACCP - Doanh nghiệp thực phẩm cần nắm chắc

Hợp tác quốc tế 20/10/2025 15:42

Trong ngành thực phẩm, an toàn vệ sinh là yếu tố sống còn quyết định niềm tin người tiêu dùng và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, Hợp tác xã, thậm chí gia đình. Không chỉ dừng lại ở yêu cầu trong nước, các thị trường quốc tế như EU, Mỹ, Nhật Bản đều có những quy định khắt khe về quản lý an toàn thực phẩm.

Cơ sở lý luận và thực tiễn phát triển nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam

Nghiên cứu trao đổi 19/10/2025 06:00

Nông nghiệp hữu cơ đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và nhu cầu tiêu dùng thực phẩm an toàn ngày càng tăng cao. Tại Việt Nam, với tiềm năng nông nghiệp phong phú và truyền thống canh tác lâu đời, việc phát triển nông nghiệp hữu cơ không chỉ là cơ hội mà còn là yêu cầu cấp thiết.

Điểm qua thành tựu sản xuất nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam

Nghiên cứu trao đổi 18/10/2025 15:45

Trong những năm gần đây, nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể, đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ trong ngành nông nghiệp. Sự gia tăng nhận thức về an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững đã thúc đẩy người nông dân, doanh nghiệp và nhà quản lý cùng chung tay xây dựng nền nông nghiệp hữu cơ ngày càng vững mạnh.

Cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp hữu cơ của Việt Nam

Nghiên cứu trao đổi 17/10/2025 11:21

Trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam đã đặc biệt quan tâm và đưa ra nhiều cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp hữu cơ. Điều này xuất phát từ nhận thức sâu sắc về vai trò quan trọng của nông nghiệp hữu cơ trong việc bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng nông sản và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về thực phẩm an toàn.

Canh tác ngô bền vững trên đất dốc tại các tỉnh vùng cao Tây Bắc

Nghiên cứu trao đổi 17/10/2025 11:17

Ngày 16/10 vừa qua, tại xã Chiềng Sại, tỉnh Sơn La, Công ty TNHH Syngenta Việt Nam phối hợp cùng Viện Thổ nhưỡng Nông hóa (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và Sở Nông nghiệp & Môi trường tỉnh Sơn La tổ chức Hội thảo sơ kết Mô hình Canh tác ngô bền vững trên đất dốc, đánh dấu hơn hai năm triển khai mô hình trồng ngô theo hướng bảo vệ sức khỏe đất và giảm xói mòn.

XEM THÊM