Ảnh minh họa. |
Hiểu một cách đơn giản, “phi nông bất ổn” có nghĩa là nếu không có nông nghiệp vững chắc, xã hội sẽ rơi vào tình trạng bất ổn. Trong xã hội nông nghiệp truyền thống, phần lớn dân số sống dựa vào nông nghiệp, sản xuất lương thực và các sản phẩm nông nghiệp khác. Nông nghiệp không chỉ đảm bảo nguồn cung cấp lương thực, mà còn tạo công ăn việc làm, thu nhập cho người dân, duy trì trật tự xã hội. Do đó, bất kỳ biến động nào ảnh hưởng đến nông nghiệp, như thiên tai, mất mùa, dịch bệnh, đều có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đến đời sống kinh tế - xã hội, dẫn đến bất ổn.
Ngày nay, với sự phát triển của công nghiệp và dịch vụ, tỷ trọng của nông nghiệp trong nền kinh tế đã giảm sút. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là vai trò của nông nghiệp đã hoàn toàn mất đi. Trên thực tế, “phi nông bất ổn” vẫn còn nhiều giá trị trong bối cảnh hiện tại, thể hiện qua các khía cạnh sau:
An ninh lương thực: Nông nghiệp vẫn là nguồn cung cấp lương thực chính cho dân số. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiên tai ngày càng diễn biến phức tạp, việc đảm bảo an ninh lương thực trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nếu nông nghiệp không ổn định, nguồn cung cấp lương thực bị gián đoạn, có thể dẫn đến khủng hoảng lương thực, gây bất ổn xã hội.
Việc làm và thu nhập: Mặc dù tỷ trọng lao động trong nông nghiệp đã giảm, nhưng vẫn còn một bộ phận lớn dân số, đặc biệt ở khu vực nông thôn, sống dựa vào nông nghiệp. Sự ổn định của nông nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đến việc làm và thu nhập của người dân, góp phần giảm nghèo đói và bất bình đẳng xã hội.
Ổn định kinh tế vĩ mô: Nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, đặc biệt là trong việc kiểm soát lạm phát. Giá cả lương thực và thực phẩm có ảnh hưởng lớn đến chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Nếu giá nông sản tăng cao, có thể gây áp lực lạm phát, ảnh hưởng đến đời sống của người dân và sự ổn định của nền kinh tế.
Vấn đề xã hội và môi trường: Sự phát triển nông nghiệp bền vững góp phần bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Ngược lại, nếu nông nghiệp phát triển không bền vững, có thể gây ra những vấn đề môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững của đất nước.
Tuy nhiên, cần nhìn nhận một cách khách quan rằng, khái niệm "phi nông bất ổn" ngày nay đã có sự thay đổi. Sự bất ổn không chỉ xuất phát từ những vấn đề nội tại của ngành nông nghiệp, mà còn chịu tác động bởi nhiều yếu tố bên ngoài, như biến động thị trường, chính sách, khoa học công nghệ, biến đổi khí hậu,... Do đó, việc đảm bảo sự ổn định không chỉ đơn thuần là tập trung vào sản xuất nông nghiệp, mà cần có một cách tiếp cận toàn diện và đa chiều hơn.
Để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững trong bối cảnh hiện nay, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau: Ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm thiểu tác động của thiên tai và dịch bệnh. Cần khuyến khích nghiên cứu và chuyển giao các giống cây trồng, vật nuôi mới, công nghệ canh tác tiên tiến, công nghệ bảo quản và chế biến nông sản.
Phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, chú trọng phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sinh thái, giảm thiểu sử dụng hóa chất độc hại, bảo vệ môi trường và sức khỏe người tiêu dùng. Cần xây dựng các chuỗi giá trị nông sản bền vững, kết nối chặt chẽ giữa sản xuất, chế biến và tiêu thụ.
Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nâng cao trình độ chuyên môn cho người lao động trong ngành nông nghiệp, đáp ứng yêu cầu của sản xuất nông nghiệp hiện đại. Cần chú trọng đào tạo về quản lý, kinh doanh, marketing nông sản, giúp nông dân tiếp cận thị trường và nâng cao thu nhập.
Hoàn thiện chính sách hỗ trợ nông nghiệp, tiếp tục hoàn thiện các chính sách về tín dụng, bảo hiểm, hỗ trợ giá, xúc tiến thương mại, giúp nông dân giảm thiểu rủi ro và ổn định sản xuất. Cần xây dựng các chính sách khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp, đặc biệt là đầu tư vào công nghệ cao và nông nghiệp bền vững.
Phát triển hạ tầng nông thôn, đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, thủy lợi, điện, thông tin liên lạc ở khu vực nông thôn, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất và tiêu thụ nông sản. Cần xây dựng các trung tâm logistics, chợ đầu mối, giúp kết nối nông sản với thị trường.
Tăng cường hợp tác quốc tế, mở rộng hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nông nghiệp, trao đổi kinh nghiệm, công nghệ, thu hút đầu tư nước ngoài. Cần tham gia vào các hiệp định thương mại tự do, mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản.
“Phi nông bất ổn” vẫn còn giá trị trong bối cảnh hiện nay, nhưng cần được hiểu một cách rộng hơn. Sự ổn định của xã hội không chỉ phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp, mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững, cần có một cách tiếp cận toàn diện và đa chiều, kết hợp hài hòa giữa phát triển nông nghiệp với phát triển công nghiệp và dịch vụ, giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường và an sinh xã hội.
Việc đầu tư vào nông nghiệp, phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, ứng dụng khoa học công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, hoàn thiện chính sách hỗ trợ, phát triển hạ tầng nông thôn và tăng cường hợp tác quốc tế là những giải pháp quan trọng để đạt được mục tiêu này./.