Hơn 20% sản lượng mía của vùng nguyên liệu trọng điểm đã bị xuất khẩu trong vụ ép 2023/2024 - Ảnh minh họa. |
Ngành mía đường Việt Nam đang đối mặt với một thách thức lớn khi tình trạng tư thương tranh mua mía nguyên liệu để xuất khẩu diễn ra ngày càng phổ biến. Điều này không chỉ gây khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất đường trong nước, mà còn đe dọa sự ổn định của toàn bộ chuỗi liên kết sản xuất mía đường, từ người nông dân đến nhà máy.
Điển hình là tình trạng các doanh nghiệp mía đường dù đã đầu tư đáng kể vào vùng nguyên liệu, hỗ trợ nông dân từ giống, phân bón đến kỹ thuật canh tác, nhưng vẫn đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu trầm trọng. Trong vụ ép 2023/2024, sản lượng mía tư thương xuất chính ngạch sang Trung Quốc đã chiếm tới hơn 20% tổng sản lượng mía nguyên liệu của cả một vùng nguyên liệu trọng điểm. Dự báo tình trạng này sẽ còn nghiêm trọng hơn trong niên vụ tới khi tư thương đang mở rộng quy mô thu mua.
Thực tế này không chỉ riêng lẻ mà diễn ra phổ biến trên toàn quốc. Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam, vụ ép 2021 - 2022, sản lượng mía nguyên liệu tiêu thụ, đưa vào chế biến đạt hơn 7,5 triệu tấn, tăng 11,64% so với vụ trước. Tuy nhiên, tình trạng tranh mua mía nguyên liệu giữa các doanh nghiệp và tư thương vẫn diễn ra căng thẳng, gây bất ổn cho thị trường.
Hậu quả của tình trạng này là doanh nghiệp thiếu hụt nguyên liệu trầm trọng, không thể vận hành hết công suất, gây lãng phí đầu tư và giảm hiệu quả sản xuất. Về lâu dài, điều này có thể dẫn đến nguy cơ phá sản, ảnh hưởng đến việc làm của hàng trăm nghìn lao động và đóng góp ngân sách cho địa phương.
Không chỉ doanh nghiệp, người nông dân cũng chịu thiệt hại không nhỏ. Việc bán mía cho tư thương tuy có thể mang lại lợi ích trước mắt, nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro. Giá cả bấp bênh, không có sự đảm bảo về đầu ra ổn định, nông dân có thể rơi vào tình cảnh "được mùa mất giá".
Chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng cần có những biện pháp quyết liệt hơn để giải quyết vấn đề này. Bên cạnh việc tăng cường kiểm soát hoạt động thu mua của tư thương, cần có những chính sách hỗ trợ thiết thực cho doanh nghiệp mía đường.
Việt Nam - Hoa kỳ phát triển quan hệ đối tác trong lĩnh vực nông nghiệp |
Đồng bằng sông Cửu Long trở thành mũi nhọn xuất khẩu nông sản Việt |
Giá cà phê hôm nay 16/9: Tiếp tục tăng, xuất khẩu đạt kỷ lục |