Du lịch canh nông – mô hình kết hợp giữa sản xuất nông nghiệp và hoạt động du lịch – đang trở thành xu hướng phát triển mới, giúp đa dạng hóa sản phẩm du lịch, nâng cao giá trị nông sản, đồng thời tạo động lực tăng trưởng kinh tế nông thôn theo hướng bền vững. Ảnh minh họa.

Du lịch canh nông là mô hình kết hợp giữa sản xuất nông nghiệp với dịch vụ du lịch, cho phép du khách được tham quan, trải nghiệm, thậm chí tham gia trực tiếp vào các hoạt động nông nghiệp như trồng trọt, thu hoạch, chế biến nông sản. Đây là xu hướng phát triển mạnh mẽ tại nhiều nước có nền nông nghiệp phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan và đang dần được nhân rộng tại Việt Nam.

Theo Tổng cục Du lịch, du lịch canh nông không chỉ giúp quảng bá hình ảnh nông thôn Việt Nam, mà còn tạo điều kiện để người dân địa phương nâng cao thu nhập, bảo tồn văn hóa truyền thống và gìn giữ cảnh quan môi trường.

Từ trải nghiệm thực tế đến giá trị kinh tế

Mô hình du lịch canh nông không chỉ đơn thuần là đưa du khách đến thăm quan nông trại, mà còn là hành trình khám phá, tương tác và hòa mình vào đời sống sản xuất của người nông dân. Tại các vùng trồng rau, hoa, trái cây như Đà Lạt (Lâm Đồng), Sa Đéc (Đồng Tháp), Củ Chi (TP.HCM), Ba Vì (Hà Nội), du khách được trải nghiệm trực tiếp các hoạt động như trồng trọt, thu hoạch, chăm sóc cây trồng, chế biến sản phẩm nông nghiệp ngay tại vườn. Điều này mang đến sự hứng thú và gắn kết sâu sắc hơn với văn hóa canh tác địa phương.

Không chỉ mang giá trị về mặt trải nghiệm, du lịch canh nông còn mở ra hướng phát triển kinh tế đa dạng cho người dân nông thôn. Nhiều hộ nông dân từ chỗ thu nhập chỉ trông vào mùa vụ, nay đã có thêm nguồn thu ổn định từ dịch vụ du lịch như bán vé vào vườn, homestay, ẩm thực địa phương, bán sản phẩm chế biến thủ công từ nông sản như mứt, siro, trà thảo mộc, mỹ phẩm thiên nhiên. Đây chính là cách "kéo dài chuỗi giá trị" của sản phẩm nông nghiệp.

Trong bối cảnh ngành du lịch cần đổi mới để bắt kịp xu hướng phát triển bền vững và gắn kết sâu sắc với đời sống bản địa, du lịch canh nông đang nổi lên như một mô hình tiềm năng, kết nối giữa sản xuất nông nghiệp và trải nghiệm du lịch. Ảnh minh họa.

Đặc biệt, du lịch canh nông giúp nông dân chủ động hơn trong việc kiểm soát chất lượng và định giá sản phẩm. Khi du khách trực tiếp đến tận vườn, được nghe kể về quy trình canh tác hữu cơ, công nghệ cao, họ sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm sạch, truy xuất được nguồn gốc. Điều này góp phần nâng cao giá trị nông sản, thay đổi tư duy sản xuất “chạy theo sản lượng” sang “chú trọng chất lượng”.

Một số mô hình còn tận dụng cơ hội để mở rộng ra thị trường quốc tế thông qua trải nghiệm của du khách nước ngoài. Sau khi tham quan và thưởng thức nông sản tại chỗ, nhiều khách quốc tế trở thành kênh quảng bá tự nhiên, góp phần đưa đặc sản Việt Nam vươn ra thế giới qua các nền tảng mạng xã hội và truyền miệng.

Ngoài ra, mô hình du lịch canh nông còn giúp giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa bản địa. Các hoạt động truyền thống như làm bánh dân gian, dệt thổ cẩm, làm gốm, chăm sóc bonsai hay nấu ăn theo công thức gia truyền… được “sống lại” như một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá nông thôn của du khách. Từ đó tạo ra việc làm, bảo tồn tri thức dân gian và gìn giữ bản sắc địa phương.

Định hướng và giải pháp phát triển

Dù có nhiều tiềm năng, du lịch canh nông tại Việt Nam vẫn còn gặp không ít thách thức: thiếu quy hoạch tổng thể, hạ tầng chưa đồng bộ, sản phẩm du lịch đơn điệu, nguồn nhân lực chưa được đào tạo bài bản. Ngoài ra, việc liên kết giữa nông dân - doanh nghiệp - chính quyền địa phương còn lỏng lẻo khiến nhiều mô hình phát triển tự phát, thiếu bền vững.

Theo định hướng của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), du lịch canh nông sẽ được tích hợp trong chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững giai đoạn 2021-2030. Các địa phương cần xây dựng quy hoạch vùng du lịch nông nghiệp phù hợp với điều kiện sinh thái, văn hóa và sản phẩm đặc trưng của từng vùng.

Ngoài ra, cần có cơ chế hỗ trợ vốn, đào tạo nhân lực, đầu tư cơ sở hạ tầng, xây dựng thương hiệu vùng nông sản gắn với du lịch. Sự tham gia của doanh nghiệp trong vai trò kết nối và phát triển chuỗi giá trị du lịch - nông nghiệp sẽ là yếu tố then chốt để nâng tầm mô hình này.

Du lịch canh nông là hướng đi không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản, phát triển kinh tế nông thôn mà còn tạo nên những trải nghiệm du lịch đặc sắc, giàu bản sắc Việt. Để khai thác hiệu quả tiềm năng này, cần sự phối hợp đồng bộ giữa các bên liên quan nhằm xây dựng một nền du lịch nông nghiệp bền vững, có khả năng cạnh tranh và hội nhập quốc tế.

[Longform] Ninh Bình phát triển nông nghiệp hữu cơ “tương sinh” với du lịch Với sự đồng lòng, quyết tâm của chính quyền cùng các tầng lớp nhân dân, nông nghiệp, nông thôn Ninh Bình đến nay đã có ...

Vẻ đẹp kỳ ảo của rừng săng lẻ Tương Dương trong khu dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An Khi những ngày cuối tháng Ba đến, rừng săng lẻ ở xã Tam Đình, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An lại biến hóa thành một ...

Giỗ Tổ Hùng Vương được nghỉ 3 ngày, hãy trải nghiệm du lịch nông nghiệp sinh thái Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2025 sẽ diễn ra vào ngày 10 tháng 3 âm lịch, tức thứ Hai, ngày 7/4 dương lịch. Người lao ...