Trung Quốc ngày càng nâng cao các tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu về chất lượng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản nhập khẩu - Ảnh minh họa. |
Trung Quốc, với dân số đông và nhu cầu thủy sản ngày càng tăng, luôn là thị trường xuất khẩu lớn và đầy tiềm năng cho ngành thủy sản Việt Nam. Tuy nhiên, thị trường này cũng đang đặt ra những thách thức không nhỏ cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Mặc dù xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc trong 7 tháng đầu năm 2024 vẫn tăng trưởng 11,6% so với cùng kỳ năm 2023, đạt khoảng 836,7 triệu USD, nhưng nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn. Các công ty lớn đều ghi nhận sự sụt giảm đáng kể trong giá trị xuất khẩu sang Trung Quốc. Cụ thể, trong tháng 8/2024, giá trị xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 34% so với cùng kỳ.
Nguyên nhân chính là do Trung Quốc ngày càng nâng cao các tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu về chất lượng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa thể đáp ứng kịp các yêu cầu này, dẫn đến khó khăn trong việc thông quan hàng hóa và phát sinh thêm chi phí. Godaco Seafood là một ví dụ điển hình khi họ gặp khó khăn do thủ tục hồ sơ xuất khẩu cá tra bằng đường mậu biên sang Trung Quốc còn phức tạp, làm chậm thông quan và ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển Thị trường (NAFIQPM) cho biết, Trung Quốc đang yêu cầu chặt chẽ hơn về mã số, vùng nuôi, kiểm soát và truy xuất nguồn gốc đối với các sản phẩm thủy sản nhập khẩu. Các cơ sở bao gói cũng phải đăng ký và nằm trong danh sách được phép xuất khẩu sang Trung Quốc. Hiện các sản phẩm xuất khẩu nằm trong danh mục được Trung Quốc công nhận gồm 48 loài thủy sản động vật thủy sản sống.
Đặc biệt, đối với tôm hùm bông, Trung Quốc đã ban hành các quy định rất nghiêm ngặt về đánh bắt, nuôi trồng và nhập khẩu. Từ tháng 5/2023, Trung Quốc đã cấm đánh bắt, sử dụng, giao dịch buôn bán tôm hùm bông tự nhiên và yêu cầu các nhà nhập khẩu phải xin giấy phép của Cục Ngư nghiệp Trung Quốc.
Để tận dụng được tiềm năng của thị trường Trung Quốc, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động thích ứng và nâng cao năng lực cạnh tranh bằng cách nâng cao chất lượng và truy xuất nguồn gốc, tìm hiểu thị trường và chính sách, tăng cường kết nối và hợp tác. Bên cạnh đó, việc ký kết Nghị định thư xuất khẩu thủy sản giữa Việt Nam và Trung Quốc sẽ giúp tạo ra môi trường thương mại minh bạch và thuận lợi hơn, đồng thời bảo vệ lợi ích cho các doanh nghiệp Việt Nam.