Cánh đồng kết hợp lúa rươi, cua, cáy của ông Hoàng Văn Ba ở HTX Minh Tân

Hợp đồng liên kết sản xuất lúa sạch giữa Công ty cổ phần Nông nghiệp và Dược liệu Monaco và ông Hoàng Văn Ba ở hợp tác xã Minh Tân, Kiến Xương, Thái Bình là một ví dụ điển hình, mô hình đã mở ra một hướng đi mới cho ngành lúa gạo, không chỉ đảm bảo chất lượng sản phẩm mà còn nâng cao thu nhập cho người nông dân và bảo vệ môi trường. Đặc biệt trong lễ ký kết có đại diện lãnh đạo điạ phương và chuyên gia Viện nghiên cứu, đào tạo và tư vấn khoa học công nghệ ITC là đơn vị cung cấp công nghệ, vật tư giống, phân bón, thuốc trừ sâu sinh học…

Thái Bình, với biệt danh "vựa lúa" của đồng bằng sông Hồng, luôn là tỉnh có sản lượng gạo lớn. Tuy nhiên, thách thức đặt ra là làm thế nào để nâng cao giá trị hạt gạo trên thị trường, đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng cao về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. Người nông dân vẫn đối mặt với bài toán "được mùa mất giá", phụ thuộc bấp bênh vào thương lái và thị trường thiếu ổn định.

Monaco, một công ty có tầm nhìn xa về phát triển nông nghiệp bền vững, nhận thấy tiềm năng lớn trong việc ứng dụng công nghệ và quy trình sản xuất hiện đại vào cây lúa. Mục tiêu của Monaco không chỉ là tạo ra sản phẩm lúa gạo chất lượng cao mà còn hướng đến một hệ sinh thái nông nghiệp cân bằng, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và nâng cao đời sống cho bà con nông dân. Trong điều kiện hiện nay không phải doanh nghiệp nào cũng dám mạo hiểm đầu tư vào nông nghiệp bởi tiềm ẩn khá nhiều rủi ro.

Bằng các mối quan hệ từ lãnh đạo tỉnh đến cơ quan khuyến nông, công ty đã kết nối với ông Hoàng Văn Ba ở Hợp tác xã Minh Tân, Kiến Xương, một người nông dân luôn khát khao đổi mới. Với truyền thống canh tác lúa lâu đời giàu kinh nghiệm thâm canh, nhưng gặp khó khăn trong việc tiếp cận khoa học kỹ thuật, vốn đầu tư và tìm kiếm thị trường đầu ra ổn định cho sản phẩm. Sự thiếu vắng một đối tác đủ mạnh để dẫn dắt về công nghệ, đầu tư và bao tiêu sản phẩm đã kìm hãm sự phát triển của người nông dân.

Chính trong hoàn cảnh đó, hợp đồng liên kết sản xuất lúa sạch giữa Monaco và ông Hoàng Văn Ba ở hợp tác xã Minh Tân ra đời như một giải pháp đôi bên cùng có lợi, đáp ứng đúng nhu cầu và giải quyết những nút thắt tồn tại. Hợp đồng này không chỉ là một thỏa thuận mua bán thông thường mà là một cam kết hợp tác toàn diện, chi tiết, bao gồm nhiều điều khoản quan trọng nhằm đảm bảo một quy trình sản xuất lúa sạch khép kín và hiệu quả. Mặc dù khái niệm “theo hướng hữu cơ” đã không còn phù hợp song trong buổi bình minh của sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn hữu cơ còn quá mới mẻ nên khái niệm vẫn được “các nhà” thống nhất sử dụng trong Hợp đồng.

Hợp đồng quy định rõ về diện tích canh tác lúa được áp dụng, là vùng chuyên canh do hợp tác xã Minh Tân quản lý, thí điểm chủ yếu dựa vào gia đình ông Hoàng Văn Ba. Đối tượng sản xuất là các giống lúa chất lượng cao, có khả năng cho năng suất tốt và phù hợp với tiêu chuẩn lúa sạch (ví dụ: giống lúa thuần chất lượng cao, lúa đặc sản ST 25). Monaco sẽ là đơn vị chịu trách nhiệm cung ứng giống, phân bón, thuốc trừ sâu sinh học, công nghệ thực hiện và bao tiêu toàn bộ sản lượng lúa sản xuất theo đúng tiêu chuẩn do Cục tiêu chuẩn đo lường nhà nước kiểm định.

Rất nhiều khách từ cá nơi đến tham quan mô hình lúa sạch

Đây là điều khoản cốt lõi của hợp đồng là tuân thủ quy trình và tiêu chuẩn sản xuất lúa sạch. Monaco sẽ chuyển giao công nghệ và giám sát chặt chẽ việc áp dụng quy trình sản xuất lúa sạch theo tiêu chuẩn (VietGAP, GlobalGAP, Oganic hoặc tiêu chuẩn nội bộ nghiêm ngặt hơn). Quy trình này bao gồm: Cung cấp hoặc định hướng sử dụng các giống lúa thuần chủng, sạch bệnh, năng suất cao. Hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật làm đất, gieo cấy, chăm sóc, bón phân. Đặc biệt, ưu tiên sử dụng phân bón hữu cơ, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học. Phải là các loại thuốc sinh học, thuốc có nguồn gốc tự nhiên, nằm trong danh mục cho phép và có thời gian cách ly nghiêm ngặt.

Công ty và gia đình ông Ba tập trung vào các biện pháp phòng ngừa sinh học, vật lý, thủ công để hạn chế sâu bệnh, thay vì phụ thuộc vào hóa chất. Đảm bảo nguồn nước tưới sạch, không bị ô nhiễm. Hướng dẫn kỹ thuật thu hoạch đúng thời điểm, đảm bảo hạt lúa không bị lẫn tạp chất, và quy trình bảo quản sau thu hoạch để giữ nguyên chất lượng. Yêu cầu ông Ba ghi chép đầy đủ quá trình canh tác, từ khâu làm đất, bón phân, phun thuốc, đến thu hoạch. Đây là cơ sở quan trọng cho việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Monaco cam kết cung cấp các gói hỗ trợ toàn diện cho hợp tác xã Minh Tân và bà con nông dân cụ thể là ông Hoàng Văn Ba: Tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo về kỹ thuật canh tác lúa sạch, sử dụng vật tư nông nghiệp hiệu quả. Cung cấp giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đạt tiêu chuẩn, có nguồn gốc rõ ràng với giá ưu đãi hoặc hỗ trợ một phần chi phí. Hỗ trợ hợp tác xã cải thiện một số hạ tầng phục vụ sản xuất như hệ thống thủy lợi, sân phơi, kho bảo quản. Định kỳ lấy mẫu đất, nước, lúa để phân tích, kiểm tra dư lượng hóa chất, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn lúa sạch. Có chính sách ứng vốn, hỗ trợ tín dụng và cam kết mua sản phẩm với giá thị trường để bà con yên tâm sản xuất.

Anh Hoàng Văn Ba cam kết: Tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất lúa sạch do Monaco đưa ra. Ghi chép đầy đủ, trung thực nhật ký đồng ruộng. Bảo vệ môi trường trong quá trình canh tác. Cung cấp toàn bộ sản lượng lúa thu hoạch cho Monaco theo giá đã thỏa thuận. Hợp đồng quy định rõ về giá thu mua lúa, thường là một mức giá ổn định, đảm bảo lợi nhuận tốt hơn so với giá thị trường tự do, giảm thiểu rủi ro cho người nông dân. Phương thức thanh toán cũng được làm rõ, đảm bảo sự minh bạch và kịp thời.

Cua, cáy, rươi sản phẩm phụ từ lúa sạch thành nguồn thu đáng kể

Để đảm bảo tính ràng buộc và hiệu quả của hợp đồng, các điều khoản về kiểm tra, xử lý vi phạm và cơ chế giải quyết tranh chấp được quy định rõ ràng. Điều này giúp xây dựng lòng tin và trách nhiệm giữa các bên. Hợp đồng liên kết giữa Monaco và ông Hoàng Văn Ba ở hợp tác xã Minh Tân không đơn thuần là hợp đồng kinh tế mà nó hướng đi quan trọng trong nông nghiệp, “cùng thắng” đó là mục tiêu của bản hợp đồng, điều ấy mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng.

Với quy trình sản xuất lúa sạch nghiêm ngặt, sản phẩm lúa gạo đầu ra không chỉ an toàn cho người tiêu dùng mà còn có chất lượng vượt trội, đáp ứng yêu cầu của thị trường cao cấp. Điều này giúp nâng cao uy tín và giá trị thương hiệu của hạt gạo Thái Bình nói riêng và lúa gạo Việt Nam nói chung. Người nông dân không còn lo lắng về đầu ra sản phẩm hay bị ép giá. Monaco cam kết bao tiêu sản lượng với giá ổn định, giúp bà con yên tâm đầu tư, chuyên tâm sản xuất, từ đó nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống. Họ được tiếp cận với khoa học kỹ thuật hiện đại, nâng cao năng lực thực hành nông nghiệp tốt.

Việc không sử dụng hóa chất, tăng cường phân bón hữu cơ và áp dụng IPM góp phần bảo vệ đất, nguồn nước, không khí và đa dạng sinh học. Mô hình này thúc đẩy một nền nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trường, hướng tới sự phát triển bền vững lâu dài. Ông Hoàng Văn Ba ở hợp tác xã Minh Tân được Monaco hỗ trợ về kỹ thuật, quy trình quản lý và thị trường, giúp nâng cao năng lực điều hành, tổ chức sản xuất và liên kết với doanh nghiệp. Sản xuất lúa kết hợp nuôi rươi, cua, cáy, đang mở ra một hướng đi cho một quy trình phát triển nông nghiệp xanh.

Ông Hoàng Văn Ba trở thành cầu nối hiệu quả giữa doanh nghiệp và người nông dân, phát huy vai trò chủ động trong phát triển kinh tế địa phương. Hợp đồng này là một bước quan trọng trong việc xây dựng chuỗi giá trị lúa gạo từ đồng ruộng đến bàn ăn. Monaco có thể tiếp tục chế biến, đóng gói, phân phối sản phẩm gạo sạch đến tay người tiêu dùng, đảm bảo nguồn gốc xuất sứ rõ ràng và nâng cao giá trị gia tăng trên toàn chuỗi.

Hợp đồng liên kết sản xuất lúa sạch giữa Công ty Cổ phần Nông nghiệp và Dược liệu Monaco và ông Hoàng Văn Ba ở hợp tác xã Minh Tân, Kiến Xương, Thái Bình có sự cam kết của nhà khoa học và chính quyền địa phương là một minh chứng sống động cho thấy sự hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp và người nông dân là chìa khóa để hiện đại hóa nông nghiệp, nâng cao giá trị nông sản và cải thiện đời sống nông dân. Thực tế đã chứng minh cả lúa, cua, cáy, rươi ông Ba sản xuất qua kiểm định đều đạt yêu cầu.

Mô hình này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững, tạo ra những sản phẩm nông nghiệp an toàn, chất lượng cao phục vụ thị trường trong nước và hướng tới xuất khẩu. Một câu hỏi được đặt ra là, tại sao mô hình này chưa phát triển trên quy mô toàn hợp tác xã? Xin thưa, cái mới, cái đột phá không thể ngày một ngày hai được áp dụng trên quy mô lớn, nó tùy thuộc vào nhận thức và thay đổi hành vi của mỗi người. Tuy nhiên, qua 3 năm thực hiện mô hình lúa sạch kết hợp nuôi rươi, cua, cáy của ông Hoàng Văn Ba đã khẳng định hướng đi đúng. Đây là cách làm cần được tổng kết nhân rộng và phát huy trên diện rộng./.