Rừng mất dần đi khả năng bảo vệ Trái Đất khỏi biến đổi khí hậu. |
Nghiên cứu mới đây về sự suy giảm đáng kể khả năng hấp thụ carbon của rừng đã vén bức màn về mối quan hệ sinh tử giữa hệ sinh thái rừng và biến đổi khí hậu. Rừng, với vai trò là "lá phổi xanh" của Trái Đất, không chỉ cung cấp oxy cho sự sống mà còn đóng vai trò then chốt trong việc điều hòa khí hậu thông qua quá trình quang hợp, hấp thụ CO2 và chuyển hóa thành sinh khối. Tuy nhiên, những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, đặc biệt là hạn hán và cháy rừng, đang làm suy yếu nghiêm trọng khả năng hấp thụ carbon của rừng, đẩy nhanh quá trình biến đổi khí hậu.
Nghiên cứu cho thấy tốc độ tăng trưởng của CO2 trong khí quyển năm 2023 đã tăng đột biến 86% so với năm 2022, một phần lớn là do rừng không thể thực hiện vai trò hấp thụ carbon như mong đợi. Sự gia tăng nồng độ CO2 trong khí quyển không chỉ làm tăng nhiệt độ Trái Đất mà còn gây ra những hiện tượng thời tiết cực đoan như sóng nhiệt, hạn hán, lũ lụt và bão tố, ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống con người.
Đáng lo ngại hơn, các nhà khoa học dự báo tình trạng này sẽ tiếp tục diễn biến xấu đi trong năm 2024 khi hiện tượng El Nino quay trở lại, làm suy yếu khả năng hấp thụ CO2 của các cánh rừng nhiệt đới. Sự kết hợp giữa biến đổi khí hậu và các hiện tượng tự nhiên như El Nino đang tạo ra một vòng xoáy nguy hiểm, đẩy nhanh quá trình nóng lên toàn cầu và gây ra những hậu quả khó lường cho môi trường và xã hội.
Nguyên nhân sâu xa của vấn đề này không chỉ nằm ở biến đổi khí hậu mà còn liên quan đến hoạt động của con người. Phá rừng, khai thác gỗ quá mức, chuyển đổi mục đích sử dụng đất và ô nhiễm môi trường đều góp phần làm suy yếu khả năng phục hồi và hấp thụ carbon của rừng. Việc mở rộng diện tích nông nghiệp, xây dựng cơ sở hạ tầng và khai thác tài nguyên thiên nhiên đã làm giảm diện tích rừng và làm mất đi khả năng hấp thụ CO2 tự nhiên của Trái Đất.
Tình trạng này đặt ra một thách thức lớn cho nhân loại. Sự suy giảm khả năng hấp thụ carbon của rừng không chỉ là một vấn đề môi trường mà còn là một vấn đề kinh tế, xã hội và văn hóa. Biến đổi khí hậu đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng và tác động của nó ngày càng trở nên rõ ràng hơn, những hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng, mực nước biển dâng cao, mất đa dạng sinh học và nhiều hệ lụy khác.
Lá chắn xanh chống lại biến đổi khí hậu |
Trái Đất chìm trong "cơn thịnh nộ" của thiên nhiên |
"Mỏ vàng xanh" của Việt Nam trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu |