Kết quả ban đầu cho thấy, ruộng sản xuất lúa giảm phát thải khí nhà kính giảm 4,84 tấn CO2 quy đổi/ha so với sản xuất thông thường, tương đương 4,84 tín chỉ carbon/ha - Ảnh minh họa.

Những cánh đồng lúa xanh mướt trải dài trên khắp các xã của tỉnh Thanh Hóa không chỉ là nguồn sống của người dân mà còn là nơi tiên phong áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật mới nhất vào sản xuất. Mô hình sản xuất lúa giảm phát thải khí nhà kính đang được triển khai mạnh mẽ, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng của ngành nông nghiệp tỉnh nhà.

Vụ xuân năm 2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã phối hợp với các đơn vị uy tín để xây dựng mô hình sản xuất lúa giảm phát thải khí nhà kính, tạo tín chỉ carbon tại xã Yên Phong, huyện Yên Định với quy mô 90,4ha. Mô hình áp dụng các công nghệ tiên tiến như tưới khô ướt xen kẽ (AWD), canh tác lúa cải tiến (SRI), 3 giảm 3 tăng (3G3T), 1 phải 5 giảm (1P5G), quản lý cây trồng tổng hợp (IPM, IPHM) và rút nước giữa vụ. Đặc biệt, hệ thống đo đạc - báo cáo - thẩm định (MRV) được ứng dụng làm cơ sở cấp tín chỉ carbon.

Kết quả ban đầu cho thấy, ruộng sản xuất lúa giảm phát thải khí nhà kính giảm 4,84 tấn CO2 quy đổi/ha so với sản xuất thông thường, tương đương 4,84 tín chỉ carbon/ha. Chi phí sản xuất giảm 5 - 10%, lượng nước sử dụng giảm 10%, năng suất lúa tương đương, thậm chí cao hơn 10% so với sản xuất đại trà.

Theo ông Nguyễn Thị Ngọc, Chủ tịch UBND xã Yên Phong, mô hình này đã thay đổi phương pháp canh tác truyền thống của người dân, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và nâng cao hiệu quả kinh tế. Xã dự kiến mở rộng diện tích sản xuất lúa giảm phát thải lên 100ha trong vụ mùa năm 2025.

Không chỉ dừng lại ở Yên Định, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn còn phối hợp với các trường đại học để lắp đặt hệ thống trí tuệ nhân tạo đo đạc, thu thập dữ liệu phát thải khí nhà kính tại xã Hoằng Lộc, huyện Hoằng Hóa.

Ngành nông nghiệp Thanh Hóa nhận định, thị trường tín chỉ carbon toàn cầu đang rất sôi động. Khi sàn giao dịch tín chỉ carbon chính thức vận hành tại Việt Nam vào năm 2028, tín chỉ carbon lúa sẽ trở thành một loại hàng hóa có giá trị. Với diện tích lúa sản xuất hàng năm lớn, đặc biệt là vùng lúa thâm canh đạt hơn 150.000ha, Thanh Hóa có tiềm năng rất lớn để tạo ra tín chỉ carbon.

Năm 2025, ngành nông nghiệp Thanh Hóa đặt mục tiêu mở rộng diện tích sản xuất lúa giảm phát thải khí nhà kính lên 6.319ha. Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã in ấn tờ rơi, sổ tay hướng dẫn kỹ thuật, tổ chức tập huấn cho nông dân, đồng thời phối hợp với các địa phương tuyên truyền, vận động cộng đồng áp dụng các biện pháp canh tác lúa giảm phát thải.

Bên cạnh đó, Thanh Hóa cũng chủ động tiếp cận các nguồn hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp để xây dựng hệ thống MRV đạt tiêu chuẩn quốc tế, tạo cơ sở cấp tín chỉ carbon cho các diện tích lúa giảm phát thải.

Sản xuất lúa giảm phát thải khí nhà kính không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người nông dân mà còn góp phần bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu. Đây là hướng đi tất yếu của ngành nông nghiệp Thanh Hóa trong bối cảnh hội nhập quốc tế và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng sản phẩm.