Bà Bùi Thị Tươi, trú tại thôn Đòn bên đàn dê sinh sản do Hội nông dân tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ.

Thanh Hóa là địa phương đang còn nhiều khó khăn, nhất là cuộc sống kinh tế của bà con nhân dân vùng đồng bào miền núi. Chính vì vậy, những năm gần dây, việc hỗ trợ chăn nuôi dê cỏ sinh sản tại các xã vùng núi Thanh Hóa đã giúp nhiều hộ nghèo, cận nghèo từng bước nâng cao đời sống, phát triển kinh tế bền vững. Tại xã Quý Lương, mô hình nuôi dê cỏ được triển khai từ năm 2024 do Hội nông dân tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ, bước đầu cho thấy hiệu quả kinh kế mang lại rõ rệt.

Hộ gia đình bà Bùi Thị Tươi, trú tại thôn Đòn là hộ trong diện được nhận hỗ trợ 3 con dê sinh sản vào tháng 10/2024. Do chưa có kinh nghiệm nuôi dê nên bước đầu việc chăm sóc gặp nhiều khó khăn. Khi mới đưa dê về, vật nuôi còn nhỏ, sức đề kháng yếu, dễ mắc tiêu chảy và ho do thời tiết lạnh. Cán bộ trại dê Thiết Ống đã cử cán bộ xuống kiểm tra và tiêm thuốc phòng bệnh, nhờ vậy cả ba con dê đều sống khỏe.

Sau gần 1 năm chăm sóc, hiện 3 con dê của gia đình bà Tươi đã mang thai gần đến ngày sinh đẻ. Giống dê cỏ thích nghi tốt với thời tiết địa phương, trọng lượng lúc bắt về khoảng 12kg/con. Để tăng đàn, gia đình bà Tươi đã mua thêm một con dê đực vào tháng 5/2025, chuẩn bị cho công tác nhân giống trong thời gian tới. Dê chủ yếu ăn lá cây rừng, đặc biệt thích ăn lá xoan.

Theo chị Trương Thị Hoàng, Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn Đòn, cho biết, trong thôn có 16 hộ được hỗ trợ dê giống. Hiện đàn dê đang sinh sản lứa đầu tiên, giá bán dê thương phẩm đạt 130.000 đồng/kg đối với dê cái, 160.000 đồng/kg với dê đực, thị trường tiêu thụ thuận lợi. Toàn thôn hiện có khoảng 200 con dê, tất cả đều được chăn thả trên rừng, sử dụng thức ăn tại chỗ.

Theo chị Hoàng, để phát triển kinh tế ổn định, các hộ dân cần phát triển đàn dê thật tốt. Khi mật độ đàn ổn định sẽ tiến hành bán dê giống và dê thương phẩm. Khi phát hiện dê ốm, đặc biệt trong mùa mưa, người dân phải theo dõi sát, hạn chế thả trên đồi, giữ chuồng kín, tránh gió lùa. Chuồng trại nên làm sàn tre để luôn khô ráo; sàn bê tông dễ ẩm ướt, khiến dê còi cọc, bệnh tật tăng cao. Ngoài ra, dê thích ăn lá xoan nhất, nên khi trời mưa lũ, chỉ thả dê lên đồi từ 9h sáng, tránh ăn lá ướt gây tiêu chảy.

Hộ anh Trương Công Toàn, thôn Ry, xã Quý Lương, là một hộ cận nghèo được hỗ trợ 3 con dê cái từ chương trình tái đàn. Hiện gia đình anh đang có 7 con, trong đó 5 con đang mang thai. Gia đình anh nuôi dê từ năm 2006, cao điểm có 40 con, nhưng năm 2022 đã bán hết để xây nhà. Nhờ chương trình hỗ trợ, anh có cơ hội tái đàn và phát triển kinh tế. Mỗi ngày, gia đình anh chăn thả dê trên đồi, tự kiếm thức ăn từ rừng.

Theo kinh nghiệm thực tế, dê sinh sản hai lứa/năm, dê thương phẩm nặng trung bình 15kg/con cái và 27kg/con đực sau một năm nuôi, tận dụng tốt nguồn thức ăn tự nhiên tại địa phương. Con đực lấy giống tốt nhất trong độ tuổi 1-3 năm, dê cái sinh sản ổn định từ 1 tuổi, nhiều hộ từng nuôi dê cái tới 12 lứa trong 6 năm.

hộ anh Trương Công Toàn, thôn Ry, xã Quý Lương đang tích cực nhân đàn dê của gia đình sau khi nhận hỗ trợ từ Hội nông dân tỉnh.

Tại thôn Thành Sơn, chương trình đã triển khai hỗ trợ cho 63 hộ, tổng số 126 con dê cái sinh sản được hỗ trợ từ tháng 11/2024. Ban đầu, tỷ lệ sống khoảng 50% do khí hậu mùa đông lạnh, dê dễ nhiễm bệnh. Sau một năm, nhiều hộ đã tăng đàn ổn định, áp dụng kỹ thuật chăn nuôi, làm chuồng trại, sử dụng men vi sinh xử lý phân. Lò Văn Sỏi, thôn Pà Ban, là một hộ điển hình, lứa dê đầu tiên đã sinh 7 con.

Trao đổi với ông Hà Văn Hưởng - Chủ tịch Hội Nông dân xã Pù Luôngcho biết: Hiện nay, việc phát triển đàn dê cỏ tại các xã Pù Luông đã tạo ra nguồn thu nhập ổn định, góp phần cải thiện đời sống người dân. Mô hình này không chỉ giúp hộ nghèo tái đàn, tăng số lượng vật nuôi, mà còn hình thành chuỗi cung ứng dê thương phẩm tại địa phương, với tiềm năng nhân rộng mô hình sang các thôn khác. Đây được xem là một mô hình điển hình trong việc kết hợp hỗ trợ của Nhà nước với kinh nghiệm thực tiễn của người dân, góp phần phát triển kinh tế bền vững ở các xã miền núi tỉnh Thanh Hóa.