Nghệ nhân Nguyễn Văn Bính bên cạnh các sản phẩm mô hình gỗ OCOP, tái hiện những công trình biểu tượng của Đà Nẵng.

Từ đam mê khắc laser đến mô hình gỗ lưu niệm

Trong một xưởng nhỏ nằm giữa lòng Đà Nẵng, từng thanh gỗ vô tri được “thổi hồn” thành những công trình thu nhỏ mang đậm hơi thở văn hóa và lịch sử. Người thợ đứng sau hành trình gần tròn thập kỷ ấy là Nguyễn Văn Bính (1986, quê Hà Nam cũ) – một nghệ nhân tự học, bắt đầu từ niềm thích thú cá nhân với công nghệ khắc laser để rồi kiên trì biến nó thành sự nghiệp. Hơn 9 năm qua, anh đã dồn hết tâm huyết để tạo nên hàng chục nghìn mô hình gỗ tinh xảo khắc họa cầu Rồng, cầu Sông Hàn cùng nhiều biểu tượng kiến trúc – du lịch nổi tiếng, góp phần lan tỏa hình ảnh Đà Nẵng ra khắp mọi miền, thậm chí theo chân du khách đến nhiều quốc gia trên thế giới.

Không ai chỉ dẫn, không vốn liếng kinh nghiệm, hành trình của Bính bắt đầu từ con số 0. Những ngày đầu, khó khăn lớn nhất chính là việc tìm hiểu máy móc, học vẽ đồ họa, lựa chọn nguyên vật liệu và tiếp cận thị trường. “Tất cả đều tự học trên mạng và từ góp ý của khách hàng. Tôi cứ thử, sai, rồi sửa. Dần dần tay nghề và sản phẩm mới hoàn thiện hơn”, anh nhớ lại.

Sản phẩm đầu tiên của anh là mô hình cầu Sông Hàn khắc đốt trên gỗ. Tuy còn thô sơ, nhưng đó chính là nền móng cho một hành trình sáng tạo bền bỉ, miệt mài, nơi mỗi vết cắt laser, mỗi chi tiết gỗ đều mang trong mình câu chuyện về khát vọng vươn lên của một người thợ thủ công Đà Nẵng.

Điểm khác biệt trong sản phẩm của Bính chính là tính thẩm mỹ gắn liền với văn hóa – lịch sử. Anh lấy cảm hứng từ những công trình biểu tượng của thành phố như cầu Rồng, cầu Sông Hàn, cũng như các di sản nổi tiếng trong và ngoài nước. Với anh, mỗi mô hình hoàn chỉnh đều phải đáp ứng ba tiêu chí: giá thành hợp lý, có sức hút thẩm mỹ và tiện lợi để mang đi xa.

Máy khắc laser hoạt động, tạo hình họa tiết tinh xảo trên bề mặt vật liệu.

Quy trình chế tác bắt đầu từ việc quan sát, nghiên cứu công trình qua hình ảnh, video hoặc bản vẽ. Sau đó, anh tính toán kết cấu, vẽ mặt cắt, dựng khung trong – ngoài, chọn nguyên liệu (gỗ, thép, nhựa, mica) rồi đưa vào máy laser hoặc CNC để cắt khắc. “Khó nhất vẫn là khâu lên ý tưởng và thiết kế. Khách hàng thường đặt số lượng lớn, nhiều kích thước khác nhau, nên việc tính toán cũng rất phức tạp”, anh chia sẻ.

Trong số các sản phẩm, cầu Rồng luôn được coi là “ngôi sao sáng” – bán chạy nhất, nhiều cải tiến nhất và cũng đa dạng kích thước nhất. Đây cũng là món quà thường xuyên được lãnh đạo thành phố lựa chọn trong những sự kiện ngoại giao, khi cần một biểu tượng súc tích, gọn nhẹ nhưng giàu giá trị văn hóa để trao tặng đối tác.

Thập kỷ bền chí biến người thợ thủ công tự học thành nghệ nhân

Anh Nguyễn Văn Bính cùng nhân viên trao đổi về các chi tiết gỗ trong quá trình sản xuất mô hình lưu niệm.

Đến nay, xưởng của Bính có 9 nhân sự, mỗi năm cung ứng ra thị trường từ 30.000 đến 40.000 sản phẩm. Khách hàng chủ yếu là người Việt mua sỉ cho cửa hàng, nhà sách, hoặc mua lẻ làm quà tặng. Nhưng điều đặc biệt là những món quà lưu niệm ấy thường theo chân du khách đến nước ngoài, trở thành những “đại sứ nhỏ bé” mang hình ảnh Đà Nẵng đi khắp năm châu.

Theo Trung tâm Xúc tiến Du lịch Đà Nẵng, mô hình gỗ 2D và 3D của Bính không chỉ đẹp mắt, tinh xảo mà còn phù hợp với xu thế du lịch: nhẹ, dễ vận chuyển, giá cả hợp lý và gắn liền với bản sắc địa phương.

Đặc biệt, thương hiệu CONOMi do anh Bính sáng lập đã trở thành điểm nhấn trong phân khúc quà lưu niệm cao cấp. Mô hình cầu Rồng thu nhỏ của CONOMi được thiết kế dựa trên nguyên bản công trình thật nhưng có thêm biến tấu nghệ thuật để tạo hình con Rồng đẹp mắt hơn. Gỗ là vật liệu chính, kết hợp với thép, đồng, dây chỉ, vỏ sò từ biển Đà Nẵng và hệ thống đèn LED chiếu sáng, tất cả được đóng trong hộp mica trong suốt, biến sản phẩm trở thành món quà tinh tế, sang trọng.

Mô hình cầu Rồng do nghệ nhân Nguyễn Văn Bính chế tác được lãnh đạo Đà Nẵng chọn làm quà tặng cho hãng hàng không Emirates nhân dịp khai trương đường bay thẳng Dubai – Đà Nẵng.

Không ít lần, mô hình của anh xuất hiện trong các sự kiện ngoại giao quan trọng. Thành ủy, UBND và các sở, ngành của Đà Nẵng thường chọn sản phẩm CONOMi làm quà tặng cấp cao. Đáng chú ý, một mô hình cầu Rồng đã được tặng cho hãng hàng không Emirates nhân dịp Đà Nẵng mở đường bay thẳng Dubai – Đà Nẵng. Trong một sự kiện khác, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng đã trao mô hình gỗ khắc họa biểu tượng Đà Nẵng cho ông Hans Duisters – nhà sáng lập Tập đoàn Sioux Technologies.

Đến nay, sản phẩm của CONOMi hiện diện trong hệ thống cửa hàng quà tặng ở sân bay Đà Nẵng, Phú Bài (Huế), Phú Quốc (Kiên Giang), cùng nhiều điểm bán lưu niệm tại các địa phương khác. Phần lớn doanh thu đến từ các đơn hàng đặt riêng (chiếm khoảng 90%), số còn lại là bán lẻ. Giá của sản phẩm thường cao hơn so với mặt hàng phổ thông, nhưng đó chính là cách Bính định vị thương hiệu. Anh khẳng định: “Khi đã xác định gắn bó với nghề này, chúng tôi hướng tới chất lượng lâu dài, không làm ăn theo kiểu “ăn xổi” chỉ để bán được hàng, mà phải phục vụ đúng thị hiếu của khách hàng có thu nhập và thẩm mỹ cao.”

Năm 2023, sản phẩm của anh được công nhận là “Sản phẩm Công nghiệp – Nông thôn tiêu biểu cấp thành phố”, và chính thức đạt chứng nhận OCOP quận Thanh Khê (cũ) (2024 - 2025). Đây là thành quả xứng đáng sau gần một thập kỷ bền chí, kiên định đi theo con đường tự học và sáng tạo.

Từ những thanh gỗ vô tri, dưới bàn tay và trí óc của Nguyễn Văn Bính, đã ra đời những tác phẩm chứa đựng linh hồn văn hóa, nghệ thuật và niềm tự hào địa phương. Hành trình của anh không chỉ là câu chuyện về một người thợ thủ công trở thành nghệ nhân, mà còn là bài học về khát vọng vươn lên, sự bền bỉ và tinh thần làm nghề bằng cả trái tim./.