![]() |
Cách bảo quản rau tươi lâu có liên quan tới vị trí rau được đặt trên kệ bán trong cửa hàng |
Để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, việc áp dụng nghiêm ngặt Quy phạm thực hành vệ sinh tốt (Good Hygiene Practices - GHP) đối với rau quả tươi là vô cùng quan trọng và cần thiết trong suốt chuỗi cung ứng, từ khâu sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến, bảo quản đến vận chuyển và kinh doanh. GHP là một hệ thống các nguyên tắc và biện pháp thực hành chung nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Việc áp dụng GHP trong sản xuất và kinh doanh rau quả tươi mang lại nhiều lợi ích to lớn: Mục tiêu hàng đầu của GHP là ngăn ngừa và giảm thiểu các nguy cơ ô nhiễm có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Việc tuân thủ các quy trình vệ sinh giúp loại bỏ hoặc giảm đáng kể sự hiện diện của vi sinh vật gây bệnh, dư lượng hóa chất độc hại và các tạp chất không mong muốn.
Nâng cao chất lượng sản phẩm: GHP không chỉ tập trung vào an toàn mà còn góp phần duy trì và nâng cao chất lượng cảm quan (màu sắc, hương vị, độ tươi) và giá trị dinh dưỡng của rau quả tươi. Các biện pháp vệ sinh đúng cách giúp kéo dài thời gian bảo quản, giảm thiểu hư hỏng và hao hụt sau thu hoạch. Tăng cường uy tín và khả năng cạnh tranh: Các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất kinh doanh rau quả tươi áp dụng GHP sẽ tạo được niềm tin với người tiêu dùng và đối tác, nâng cao uy tín thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ. Sản phẩm đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm có lợi thế cạnh tranh lớn trên thị trường trong nước và quốc tế.
![]() |
Sử dụng túi zip là một trong các cách bảo quản rau tươi lâu |
Tuân thủ quy định pháp luật: Luật pháp và các quy định về an toàn thực phẩm ngày càng nghiêm ngặt, đòi hỏi các cơ sở sản xuất kinh doanh phải tuân thủ các tiêu chuẩn vệ sinh nhất định. Việc áp dụng GHP giúp các doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tránh được các rủi ro pháp lý. GHP đối với rau quả tươi bao gồm nhiều yếu tố quan trọng, bao trùm toàn bộ chuỗi cung ứng: Vệ sinh cá nhân người tham gia: Tất cả những người tham gia vào quá trình sản xuất, chế biến, bảo quản, vận chuyển và kinh doanh rau quả tươi phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh cá nhân. Điều này bao gồm việc rửa tay thường xuyên và đúng cách, mặc quần áo bảo hộ sạch sẽ, đeo khẩu trang, găng tay khi cần thiết, và không làm việc khi đang mắc các bệnh truyền nhiễm.
Vệ sinh cơ sở vật chất và trang thiết bị: Khu vực sản xuất, chế biến, bảo quản và kinh doanh rau quả tươi phải được thiết kế, xây dựng và duy trì sạch sẽ, đảm bảo không gian làm việc thông thoáng, đủ ánh sáng và dễ dàng vệ sinh. Các trang thiết bị, dụng cụ tiếp xúc với rau quả phải được làm từ vật liệu an toàn, dễ dàng làm sạch và khử trùng định kỳ.
![]() |
Giữ cho rau không ẩm trước khi bảo quản lạnh giúp bảo quản rau tươi lâu |
Vệ sinh trong quá trình sản xuất và thu hoạch: Phải đảm bảo nguồn nước tưới an toàn, không bị ô nhiễm bởi chất thải sinh hoạt, công nghiệp hoặc nông nghiệp. Phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón, đảm bảo đúng liều lượng, thời gian cách ly và chỉ sử dụng các loại thuốc được phép. Chất thải trong quá trình sản xuất phải được thu gom và xử lý đúng cách để tránh gây ô nhiễm. Dụng cụ thu hoạch phải sạch sẽ để tránh lây nhiễm chéo. Quá trình thu hoạch và xử lý ban đầu cần nhẹ nhàng để tránh làm dập nát, tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển.
Phân loại và làm sạch: Rau quả sau khi thu hoạch cần được phân loại, loại bỏ phần hư hỏng và làm sạch bằng nước sạch. Nước rửa phải đảm bảo vệ sinh, có thể sử dụng các chất khử trùng được phép với nồng độ và thời gian tiếp xúc phù hợp. Khu vực sơ chế phải sạch sẽ, tách biệt với khu vực chứa nguyên liệu chưa sơ chế và sản phẩm đã sơ chế. Rau quả tươi cần được bảo quản ở nhiệt độ và độ ẩm phù hợp để duy trì chất lượng và ngăn chặn sự phát triển của vi sinh vật. Kho bảo quản phải sạch sẽ, thông thoáng và được kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm thường xuyên. Phương tiện vận chuyển phải sạch sẽ, có hệ thống làm lạnh (nếu cần) và đảm bảo không làm dập nát, ô nhiễm rau quả.
Vệ sinh trong quá trình kinh doanh và bày bán: Khu vực bày bán phải sạch sẽ, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và các nguồn ô nhiễm. Rau quả phải được trưng bày trên các kệ, giá sạch sẽ, tránh tiếp xúc trực tiếp với sàn nhà. Cần có biện pháp bảo quản phù hợp (ví dụ như phun sương, làm lạnh) để duy trì độ tươi ngon và an toàn của sản phẩm. Có các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn sự xâm nhập và phát triển của côn trùng, chuột và các động vật gây hại khác trong khu vực sản xuất, chế biến, bảo quản và kinh doanh. Việc ghi chép đầy đủ các thông tin liên quan đến quá trình sản xuất, chế biến, bảo quản và phân phối giúp truy xuất nguồn gốc sản phẩm khi cần thiết, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong chuỗi cung ứng.
Việc xây dựng và thực hiện GHP hiệu quả đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực của tất cả các bên liên quan trong chuỗi cung ứng rau quả tươi. Các cơ quan quản lý nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các quy định, hướng dẫn và tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện GHP. Các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất kinh doanh cần chủ động xây dựng và áp dụng các quy trình GHP phù hợp với đặc thù hoạt động của mình, đồng thời đào tạo và nâng cao nhận thức cho nhân viên về tầm quan trọng của vệ sinh an toàn thực phẩm.
Quy phạm thực hành vệ sinh tốt (GHP) đối với rau quả tươi là một nền tảng vững chắc để đảm bảo an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng niềm tin cho người tiêu dùng. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc và biện pháp vệ sinh trong suốt chuỗi cung ứng là trách nhiệm chung của tất cả các bên liên quan, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển ngành nông nghiệp bền vững. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và yêu cầu ngày càng cao về an toàn thực phẩm, việc áp dụng GHP không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là yếu tố then chốt để rau quả tươi Việt Nam vươn ra thị trường thế giới./.