Cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Tổng Cọt, Bộ đội Biên phòng Cao Bằng bàn công tác phối hợp, nâng cao chất lượng, hiệu quả tuyên truyền, vận động quần chúng với Bí thư Chi bộ và Trưởng xóm Làng Lỉ, xã Tổng Cọt.

Đường lên biên giới

Chia tay với cán bộ, chiến sỹ Tổ biên phòng Cô Mười, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Trà Lĩnh, chúng tôi tiếp tục hành trình đến với Đồn Biên phòng Tổng Cọt. Xe ô tô chở chúng tôi chạy nhanh trên những quãng đường bằng phẳng của Quốc lộ 4A. Qua kính cửa xe, tôi mê mẩn chiêm ngưỡng những bản làng biên giới dọc hai bên đường với bao đổi thay diệu kỳ. Những ngôi nhà được xây dựng vững chãi, khang trang ẩn hiện trong màu xanh của sắc lá cây rừng, những vạt ngô ngát xanh, mơn man trong gió, trải dài trên những cánh đồng, phủ kín vào các thung sâu, tràn lên cả lưng chừng núi. Còn núi thì điệp điệp, trùng trùng, vời vợi trong màn sương màu khói, nhấp nhô như sóng dài tít tắp đến vô cùng trên lưng chừng trời. Trong cái tươi mới của bản làng biên giới hôm nay, tôi chẳng còn tìm thấy sự hưu quạnh, cách trở của hơn 6 năm về trước mà tôi từng đến.

Miên man theo dòng cảm nghĩ, được đắm mình vào quang cảnh khoáng đạt, trong trẻo sau cơn mưa, giữa thiên nhiên hùng vỹ, yên ả như vốn có của núi rừng biên cương, được tận hưởng những ca từ “Chiều biên giới em ơi/Có nơi nào xanh hơn/Như chồi non cỏ biếc/Như rừng cây của lá/Như tình yêu đôi ta...”, phát trên làn sóng Đài tiếng nói Việt Nam từ radio trên xe ô tô, với âm hưởng đậm chất chữ tình mà lãng mạn, bình dị mà dịu dàng, thiết tha mà sâu lắng của ca khúc “Chiều biên giới” làm tâm hồn tôi như lắng lại, trào dâng những cung bậc cảm xúc. Tâm trí tôi trỗi dậy bao hình ảnh đẹp về những người lính mang quân hàm xanh, ngày đêm can trường đối mặt với những gian lao, nơi mịt mùng gió sương, núi thẳm để bảo vệ vững chắc từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, hy sinh cả tuổi trẻ để bồi đắp cho biên cương thêm xanh, cho cuộc sống của đồng bào biên giới được ấm no, đủ đầy, cho những đứa trẻ được sớm hôm vui bước đến trường. Sự cống hiến thầm lặng cho đất mẹ Tổ quốc bình yên của các anh thật đáng trân trọng.

Bền bỉ gieo mầm sống nơi biên cương

Bắt đầu từ Đồn Biên phòng Tổng Cọt chạy dọc theo con đường hơn 7 km quanh co nhiều khúc cua gấp ra đến trung tâm xã Tổng Cọt, rồi xuôi theo quốc lộ 4A gần 15 km là rẽ vào xóm Làng Lỉ. Nơi đó có 34 hộ đồng bào dân tộc Mông và 5 hộ đồng bào dân tộc Nùng sinh sống. Trên đường đi, Trung tá, Chính trị viên Đồn Biên phòng Tổng Cọt Dương Khánh Hoà, nói với tôi, trước đây đường từ quốc lộ 4A đi vào xóm Làng Lỉ khó đi lắm, giờ mặt đường đã được mở rộng, đổ bê tông, ô tô đến tận nơi. Nhưng đấy chỉ là đến trung tâm xóm thôi, còn phần lớn các hộ trong xóm đều sống rải rác trên các sườn núi đá cheo leo, nhà này cách nhà kia phải đi bộ leo núi hàng giờ đồng hồ mới đến được với nhau.

Trung tá Dương Khánh Hoà là người dân tộc Mông, quê ở xã Thông Nông (Cao Bằng). Anh là chỉ huy đồn biên phòng được trưởng thành từ cán bộ làm công tác đội vận động quần chúng, với 4 lần được nhận quyết định công tác tại Đồn Biên phòng Tổng Cọt, nên địa bàn biên giới xã Tổng Cọt, với anh chẳng còn xa lạ.

Theo chân Trung tá Dương Khánh Hoà và Thượng uý Dương Văn Tài, dân tộc Mông, cán bộ Đội vận động quần chúng của Đồn Biên phòng Tổng Cọt vào thăm nhà Bí thư Chi bộ xóm Làng Lỉ Lý Văn Súng. Những đứa trẻ trong xóm đang nô đùa ở góc sân, thấy các anh, chúng dừng chơi, ríu rít chạy tới quây quanh Trung tá Hoà và Thượng uý Tài, khoanh tay lễ phép chào các chú bộ đội. Trung tá Dương Khánh Hoà xoa đầu lũ trẻ, cười nói với tôi “Lũ trẻ bây giờ quen rồi, chúng đi học được cô giáo dạy nên đã mạnh dạn nhiều và rất ngoan, thấy người lớn đã biết chào hỏi, chứ trước đây mà thấy người lạ, lũ trẻ trốn biệt, chỉ đứng lấp ló từ xa để nhìn”.

Cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Tổng Cọt giúp đồng bào biên giới lao động sản xuất.

Bí thư Chi bộ xóm Lý Văn Súng và đảng viên, Trưởng xóm Lý Văn Dì là hai anh em ruột, hồ hởi đón chúng tôi vào nhà. Bí thư Chi bộ xóm Lý Văn Súng, năm nay 37 tuổi, từng tốt nghiệp trung cấp nông lâm. Qua tiếp xúc, tôi thấy Bí thư Chi bộ Súng tỏ ra rất am hiểu mọi việc. Anh cho biết, Chi bộ xóm có 12 đảng viên, trong đó có 2 đảng viên được Đảng uỷ xã Tổng Cọt cử xuống sinh hoạt cùng Chi bộ. Để tăng cường vai trò lãnh đạo, Chi bộ phân công cụ thể đảng viên trực tiếp giúp đỡ các hộ gia đình trong xóm. Các đảng viên rất nhiệt tình, nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu tham gia các phong trào, đi đầu trong phát triển kinh tế gia đình. Được cán bộ Đồn Biên phòng giúp đỡ, Chi bộ luôn đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động và năng lực lãnh đạo. Trong các cuộc sinh hoạt hàng tháng, Chi bộ đều triển khai các nhiệm vụ của đảng, nắm tư tưởng, nguyện vọng, phản ánh của nhân dân qua báo cáo của các đảng viên. Từ đó, Chi bộ đề ra những việc cụ thể sát với thực tế để lãnh đạo nhân dân phát triển sản xuất, thực hiện giảm nghèo, chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thực hiện tốt chính sách đoàn kết dân tộc, xây dựng nếp sống văn hoá, giữ gìn trật tự an ninh xóm…

Đảng viên, Trưởng xóm Lý Văn Dì, 32 tuổi, nguyên là chiến sỹ biên phòng. Hoàn thành nghĩa vụ quân sự, trở về địa phương, anh được bà con tín nhiệm bầu làm trưởng xóm. Trưởng xóm Dì cho biết, do địa hình của xóm bị chia cắt bởi núi đá cao, nương rẫy canh tác đá nhiều hơn đất, nước sinh hoạt, sản xuất khan hiếm, nhất là vào mùa khô hạn, nên cuộc sống của đồng bào Làng Lỉ còn nhiều khó khăn. Nhưng đồng bào luôn chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo, chung sống đoàn kết giúp nhau sản xuất phát triển kinh tế gia đình. Xóm có 7 hộ được Nhà nước hỗ trợ xoá nhà tạm, nhà dột nát, hiện còn 3 nhà đang hoàn thiện. Trước đây, 100% hộ đồng bào trong xóm thuộc diện nghèo thì nay xóm đã có 13 hộ thoát nghèo, còn 23 hộ nghèo, 3 hộ cận nghèo. Nhìn chung cuộc sống của đồng bào đã được cải thiện hơn so với trước rất nhiều.

“Được bộ đội biên phòng thường xuyên đến tuyên truyền, vận động, hướng dẫn và trực tiếp “cầm tay, chỉ việc”, cùng tham gia lao động sản xuất, đồng bào Làng Lỉ đã biết từ bỏ thói quen sản xuất lạc hậu, biết sử dụng cây trồng giống mới, áp dụng kỹ thuật chăn nuôi bò, lợn, phòng dịch bệnh, sản xuất đã cho năng suất cao hơn. Bộ đội còn giúp đồng bào xoá nhà tạm, nhà dột nát, hỗ trợ các cháu học sinh trong xóm tiền ăn học theo Chương trình “Nâng bước em đến trường”. Đồng bào luôn bảo nhau làm theo bộ đội biên phòng, cuộc sống được nâng lên, cái nghèo được đẩy lùi, con em được đi học, xóm làng yên vui. Tin yêu bộ đội biên phòng, đồng bào mình phải đoàn kết lao động sản xuất, cùng nhau xây dựng bản làng, không nghe kẻ xấu xúi giục gây rối an ninh trật tự, chia rẽ đoàn kết dân tộc”. Trưởng xóm Lý Văn Dì vui vẻ cho hay.

Chỉ vào ngôi nhà 3 gian, diện tích 70 m² , cột gỗ, tường xây gạch kiên cố vừa hoàn thiện của mình được Nhà nước hỗ trợ 60 triệu đồng theo Chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát, Bí thư Chi bộ Súng xúc động nói “Được Nhà nước hỗ trợ, bộ đội biên phòng cùng bà con trong xóm giúp đỡ, gia đình mình xây dựng được nhà mới kiên cố, vững chãi này. Giờ vợ chồng mình tập trung lao động sản xuất, nâng cao đời sống, cho con cái ăn học đầy đủ. Mình biết ơn Đảng, Nhà nước, cảm ơn bộ đội biên phòng nhiều”.

Thượng tá, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Tổng Cọt Nguyễn Trung Đoàn trao quà cho các cháu “Con nuôi đồn biên phong – Nâng bước em tới trường” tại Chương trình Xuân Biên phòng - ấm lòng dân bản, năm 2025.

Điểm tựa vững chắc nơi biên cương

Trung tá Dương Khánh Hoà nói với tôi, “Trước đây, đồng bào dân tộc Mông quen sống di canh di cư, đốt rẫy làm nương trồng ngô, nhà ở chỉ dựng tạm bợ, khi nương rẫy bạc màu, họ lại di chuyển đến nơi ở khác. Cứ vậy, cuộc sống của đồng bào quanh năm lam lũ, nghèo đói, trẻ nhỏ không được học hành, đàn ông sa đà vào rượu chè, bỏ bê làm ăn, phụ nữ thì cả ngày làm việc quần quật trên nương rẫy. Xóm Làng Lỉ khi đó có 6 hộ bị kẻ xấu lôi kéo, xúi giục theo đạo trái pháp luật, gây chia rẽ chính quyền địa phương với đồng bào, làm mất niềm tin của đồng bào vào cuộc sống và gây mất trật tự an ninh khu vực”.

Nhưng giờ xóm Làng Lỉ đã khác trước rồi, Trung tá Dương Khánh Hoà tiếp lời, cuộc sống mới của đồng bào đang dần hiện hữu, nhà cửa được xây dựng vững chãi, trẻ em được đến trường, đồng bào đoàn kết, giúp nhau chăm chỉ lao động sản xuất, phát triển kinh tế gia đình, cùng bộ đội biên phòng bảo vệ sự bình yên xóm làng. Để có được như vậy, không chỉ ở Làng Lỉ mà ở tất cả các xóm trên địa bàn Đồn được giao quản lý, cán bộ, chiến sỹ biên phòng đều kiên trì, bền bỉ thực hiện hiệu quả công tác vận động quần chúng, xây dựng “Thế trận lòng dân vững mạnh”, trở thành điểm tựa vững chắc cho đồng bào các dân tộc nơi biên cương.

“Xác định công tác vận động quần chúng là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong xây dựng “Thế trận lòng dân – Thế trận biên phòng toàn dân vững mạnh”, Đảng uỷ, chỉ huy Đồn đã chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường cán bộ, chiến sỹ các tổ công tác biên phòng xuống cơ sở bám nắm địa bàn, cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc với đồng bào với phương châm “Đi từng nhà, gõ từng cửa, nói chuyện từng người”, kiên trì tuyên truyền, vận động đồng bào chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thực hiện tốt chính sách đoàn kết dân tộc, tôn giáo, từ bỏ thói quen, tập quán lạc hậu, đổi mới tư duy sản xuất, xây dựng cuộc sống mới, không nghe, không tin kẻ xấu xúi giục lôi kéo đi theo đạo trái pháp luật và các tổ chức bất hợp pháp. Nhờ đó, Đồn đã vận động được 6 hộ đồng bào dân tộc Mông ở xóm Làng Lỉ cam kết từ bỏ đạo trái pháo luật trở về cộng đồng, yên tâm lao động sản xuất”. Trung tá Dương Khánh Hoà cho biết.

Bộ đội Đồn Biên phòng Tổng Cọt hướng dẫn đồng bào dân tộc Mông xóm Làng Lỉ, xã Tổng Cọt kỹ thuật chăn nuôi trâu, bò.

Không chỉ tuyên truyền bằng lời nói, cán bộ, chiến sỹ biên phòng còn trực tiếp giúp đồng bào bằng các việc làm cụ thể, hiệu quả, tạo dựng niềm tin đối với đồng bào. Cùng với việc quan tâm phối hợp cấp uỷ, chính quyền địa phương củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động các tổ chức chính trị cơ sở, cán bộ, chiến sỹ Đồn triển khai nhiều mô hình, chương trình, phong trào thiết thực, ý nghĩa, như: Tổ chức “Xuân Biên phòng - ấm lòng dân bản”, tặng quà các dịp lễ, tết cho đồng bào có hoàn cảnh khó khăn, bí thư chi bộ, trưởng xóm các xóm giáp biên, người uy tín, gia đình chính sách. Thăm khám sức khoẻ, cấp phát thuốc miễn phí cho 4 mẹ, vợ liệt sỹ được Đồn nhận phụng dưỡng, gia đình chính sách, người có công với cách mạng. Duy trì thực hiện tốt Chương trình “Nâng bước em đến trường – con nuôi đồn biên phòng”…

Tính riêng 6 tháng đầu năm 2025, Đồn Biên phòng Tổng Cọt thực hiện Chương trình “Thắp sáng vùng biên” lắp đặt được 115 bóng đèn sử dụng năng lượng mặt trời tại 3 xóm giáp biên, tổng trị giá hơn 175 triệu đồng. Triển khai các chương trình, phong trào và phối hợp với các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh thực hiện an sinh xã hội, với tổng giá trị hơn 200 triệu đồng.

Em Lý Thị Ngọc Bích, dân tộc Mông, xóm Làng Lỉ, năm nay lên lớp 8, Trường THCS xã Lũng Nặm (Cao Bằng) xúc động nói “Nhà cháu có 4 anh chị em, gia đình hoàn cảnh, được các chú bộ đội Đồn Biên phòng Tổng Cọt nhận đỡ đầu theo Chương trình “Nâng bước em đến trường – con nuôi đồn biên phòng”, mỗi năm được các chú hỗ trợ 7 triệu 400 nghìn đồng để giúp cháu mua sách vở và thường xuyên động viên cháu học tập. Cháu biết ơn các chú bộ đội biên phòng, cháu sẽ chăm chỉ học tập thật giỏi để không phụ lòng tốt của các chú”.

Cùng với triển khai thực hiện các chương trình, phong trào, cán bộ, chiến sỹ Đồn còn tích cực tham gia cùng đồng bào lao động sản xuất, phát triển kinh tế gia đình, thực hiện giảm nghèo. Cán bộ, chiến sỹ Đồn xuống địa bàn các xóm giáp biên cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc, trực tiếp hướng dẫn đồng bào kỹ thuật canh tác, triển khai mô hình chăn nuôi trâu, bò, lợn vỗ béo đem lại hiệu quả kinh tế; phòng chống dịch bệnh hại; hỗ trợ xây dựng chuồng trại ra xa gầm sàn nhà ở; xoá nhà tạm, nhà dột nát… Những việc làm của các anh đã củng cố niềm tin của đồng bào với Đảng, Nhà nước, tăng cường tình đoàn kết quân dân nơi biên giới.

“Cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Tổng Cọt không quản ngại gian khó, sát cánh cùng đồng bào bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc, đồng hành cùng đồng bào vượt qua mọi khó khăn xây dựng cuộc sống mới nơi biên cương thật đáng trân trọng. Các anh được đồng bào tin yêu, là chỗ dựa vững chắc cho đồng bào biên giới”. Phó Chủ tịch UBND xã Tổng Cọt khẳng định.

Sau cơn mưa, mặt trời vén màn sương màu khói trên đỉnh núi đá cheo leo, chiếu những tia nắng xuống các bản làng biên giới làm cả không gian bừng sáng, làm lòng người xốn xang. Tiếng nô đùa hồn nhiên, ngây thơ của lũ trẻ, những mầm non tương lai, như làm trỗi dậy sức sống mới trên vùng đất biên cương còn nhiều gian khó. Đó cũng là khát vọng mà mỗi cán bộ, chiến sỹ biên phòng đang ngày đêm tận tâm, tân lực, bền bỉ vượt qua mọi gian lao, cống hiến cả tuổi xuân của mình để bồi đắp cho vùng đất biên cương của Tổ quốc mãi xanh tươi.