![]() |
Mùa thu hoạch của mận hậu rơi vào cuối tháng 3 đến cuối tháng 7 |
Mận Hậu không phải là loại mận có nguồn gốc từ Việt Nam, mà được du nhập từ Trung Quốc từ những năm 1940. Tuy nhiên, qua nhiều thế hệ, cây mận Hậu đã bén rễ, thích nghi và phát triển mạnh mẽ trên vùng đất Mộc Châu. Khí hậu mát mẻ quanh năm, độ cao lý tưởng và thổ nhưỡng đặc trưng đã tạo nên một loại mận Hậu với hương vị và chất lượng vượt trội, khác hẳn với các loại mận khác.
Đặc điểm nổi bật của mận Hậu Mộc Châu chính là kích thước lớn, vỏ mỏng, thịt dày, và đặc biệt là có vị chua ngọt thanh, giòn sần sật. Khác với mận của các vùng miền khác thường có vị chua gắt, mận Hậu khi chín có vị ngọt đậm đà, hậu vị thanh mát. Quả mận Hậu có hình tròn, khi còn xanh có màu xanh nhạt, khi chín chuyển sang màu đỏ tím hoặc đỏ hồng, bên ngoài phủ một lớp phấn trắng mỏng. Mùa mận Hậu thường bắt đầu từ khoảng tháng 4 và kéo dài đến hết tháng 6 dương lịch, biến Mộc Châu thành một thiên đường trái cây.
Để có được những trái mận Hậu chất lượng, người nông dân Mộc Châu đã phải bỏ ra rất nhiều công sức và sự tỉ mỉ trong suốt một năm. Cây mận Hậu bắt đầu ra hoa vào cuối mùa đông. Thời điểm này, người nông dân phải bảo vệ hoa mận khỏi sương muối và giá rét. Sau khi đậu quả, công việc chăm sóc càng trở nên quan trọng. Bà con phải thường xuyên tưới nước, bón phân hữu cơ và tỉa cành để cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả.
Thay vì sử dụng các loại thuốc trừ sâu hóa học, nhiều nhà vườn tại Mộc Châu đã chuyển sang canh tác theo hướng hữu cơ, sử dụng các biện pháp sinh học để phòng trừ sâu bệnh. Điều này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Thời điểm thu hoạch mận Hậu là một nghệ thuật. Người nông dân phải xác định đúng lúc mận chín tới, còn giữ được độ giòn và vị chua ngọt hài hòa. Việc thu hoạch thường được thực hiện bằng tay, từng quả một để tránh làm dập nát. Mận sau khi hái được phân loại, đóng gói cẩn thận để đảm bảo chất lượng khi đến tay người tiêu dùng.
Mận Hậu không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp, mà còn là một “đòn bẩy” quan trọng cho nền kinh tế và du lịch của Mộc Châu. Giá trị kinh tế: Mỗi năm, sản lượng mận Hậu từ Mộc Châu lên đến hàng nghìn tấn, mang lại nguồn thu nhập ổn định và đáng kể cho hàng nghìn hộ gia đình. Giá trị của quả mận Hậu không chỉ dừng lại ở việc bán quả tươi. Người dân còn chế biến mận thành nhiều sản phẩm đa dạng như mứt mận, mận sấy dẻo, ô mai mận, rượu mận… Những sản phẩm này không chỉ giúp tăng thêm giá trị cho quả mận mà còn giải quyết bài toán tiêu thụ khi vào chính vụ.
Giá trị du lịch: Mùa mận Hậu đã trở thành một nét văn hóa du lịch độc đáo của Mộc Châu. Vào thời điểm mận chín, các vườn mận trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút hàng nghìn du khách đến tham quan, chụp ảnh và trải nghiệm hái mận tại vườn. Hoạt động này không chỉ giúp quảng bá hình ảnh của Mộc Châu mà còn tạo ra một nguồn thu nhập lớn từ dịch vụ du lịch nông nghiệp. Du khách có thể tự tay hái những trái mận tươi ngon nhất, nghe người nông dân kể chuyện về nghề, và thưởng thức những sản phẩm từ mận ngay tại chỗ.
Mận Hậu Mộc Châu đã đi sâu vào đời sống ẩm thực và văn hóa của người dân Việt Nam. Ẩm thực: Mận Hậu không chỉ được ăn tươi, mà còn được chế biến thành nhiều món ăn và thức uống độc đáo. Mận ngâm đường là món giải khát quen thuộc của mùa hè, với vị chua ngọt, thanh mát. Mận xóc muối ớt là món ăn vặt được giới trẻ yêu thích, với vị chua cay mặn ngọt hòa quyện. Ô mai mận là món quà biếu tặng tinh tế, mang hương vị truyền thống.
Văn hóa: Hình ảnh cây mận Hậu nở hoa trắng muốt vào mùa xuân đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca, âm nhạc và nhiếp ảnh. Cây mận tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, sự tươi mới và vẻ đẹp tinh khiết của cao nguyên Mộc Châu. Vào mỗi dịp tết đến, nhiều gia đình còn mua cành mận về trưng bày, thay cho cành đào, cành mai truyền thống.
Mận Hậu Mộc Châu không chỉ là một loại trái cây, mà là một biểu tượng của sự nỗ lực, sáng tạo và tình yêu của người dân Mộc Châu dành cho mảnh đất này. Từ một loại cây du nhập, mận Hậu đã trở thành đặc sản nổi tiếng nhất Việt Nam, mang lại giá trị kinh tế cao, thúc đẩy du lịch và góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa ẩm thực của đất nước. Mỗi trái mận Hậu đều chứa đựng một câu chuyện về cao nguyên tươi đẹp, về những người nông dân chân chất và về một hương vị đã đi vào lòng người./.