Thứ năm 16/10/2025 12:13Thứ năm 16/10/2025 12:13 Hotline: 0326.050.977Hotline: 0326.050.977 Email: toasoan@tapchihuucovietnam.vnEmail: [email protected]

Tag

Tuyến trùng ký sinh - kẻ thù của rễ cây trồng: Đặc trị bằng giải pháp sinh học

Tăng
aa
Giảm
Chia sẻ Facebook
Bình luận
In bài viết
Trong sản xuất nông nghiệp, rễ cây chính là “trái tim” của hệ sinh thái đất, đóng vai trò hấp thụ nước, dinh dưỡng và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của cây trồng. Tuy nhiên, một trong những kẻ thù nguy hiểm, gây thiệt hại nghiêm trọng đến bộ rễ chính là tuyến trùng ký sinh (Nematodes). Chúng không chỉ làm suy yếu khả năng sinh trưởng của cây mà còn mở đường cho nhiều loại nấm bệnh nguy hiểm khác xâm nhập.
Tuyến trùng ký sinh - kẻ thù của rễ cây trồng: Đặc trị bằng giải pháp sinh học
Tuyến trùng là loài động vật không xương, với hơn 19 loài thuộc 16 giống khác nhau. Trong đó, Rotylenchulus, Meloidogyne và Tylenchulus là 3 giống tuyến trùng phổ biến. Chúng sinh sống và phát triển ở nhiều môi trường khác nhau và chúng ta chỉ có thể quan sát được bằng kính hiển vi. Đây là loài phá hoại nghiêm trọng nhất bộ rễ cây trồng

Hiện nay, trước những lo ngại về an toàn thực phẩm, sức khỏe con người và môi trường, giải pháp sinh học đặc trị tuyến trùng đang trở thành xu hướng tất yếu, vừa bảo vệ cây trồng, vừa góp phần xây dựng nền nông nghiệp xanh, bền vững.

Tuyến trùng - “kẻ giấu mặt” trong đất

Tuyến trùng là loài sinh vật dạng giun tròn, kích thước siêu nhỏ (0,5 - 2 mm), sống trong đất và tấn công rễ cây. Khi ký sinh, chúng đâm chích, hút dinh dưỡng làm rễ phình to, tạo u sưng hoặc bị hoại tử.

Hậu quả: Bộ rễ tổn thương nghiêm trọng, giảm khả năng hút nước và dinh dưỡng. Cây còi cọc, vàng lá, chậm phát triển, giảm năng suất từ 20 - 60%, thậm chí mất trắng. Tạo “cửa ngõ” cho nấm, vi khuẩn gây bệnh như Fusarium, Phytophthora… xâm nhập. Các cây trồng dễ bị tuyến trùng hại: hồ tiêu, cà phê, cây ăn quả (cam, quýt, xoài, bơ), rau màu (cà chua, dưa, dưa hấu), hoa kiểng…

Hạn chế của thuốc hóa học trong trị tuyến trùng

Trong quá khứ, nông dân thường dùng thuốc trừ tuyến trùng hóa học (như carbofuran, fenamiphos, oxamyl…) để kiểm soát. Tuy nhiên, giải pháp này bộc lộ nhiều nhược điểm: Gây độc hại cao cho con người, động vật, vi sinh vật có lợi trong đất. Ô nhiễm môi trường đất, nước và tồn dư hóa chất trong nông sản, khó đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Hiệu lực giảm dần do tuyến trùng thích nghi, kháng thuốc. Làm đất chai cứng, suy thoái vì tiêu diệt luôn hệ vi sinh vật hữu ích. Chính vì vậy, xu hướng hiện nay là chuyển từ hóa học sang sinh học – sử dụng các chế phẩm sinh học an toàn, thân thiện môi trường nhưng vẫn kiểm soát hiệu quả tuyến trùng.

Giải pháp sinh học đặc trị tuyến trùng

Các chế phẩm sinh học đặc trị tuyến trùng thường dựa trên vi sinh vật đối kháng hoặc chất chiết xuất tự nhiên có khả năng ức chế, tiêu diệt tuyến trùng.

Nhóm vi sinh vật đối kháng: Nấm Paecilomyces lilacinus: Ký sinh trứng tuyến trùng, phá hủy vòng đời sinh sản. Nấm Trichoderma spp.: Tấn công tuyến trùng, đồng thời bảo vệ rễ khỏi nấm bệnh. Vi khuẩn Bacillus subtilis, Bacillus firmus: Tiết kháng sinh ức chế tuyến trùng, tạo màng bảo vệ rễ. Vi khuẩn Pseudomonas fluorescens: Cạnh tranh dinh dưỡng, hạn chế tuyến trùng phát triển.

Nhóm chiết xuất thảo mộc: Dầu neem (Azadirachtin): Có khả năng làm tuyến trùng mất khả năng sinh sản. Tinh chất tỏi, gừng, ớt: Ức chế hoạt động và di chuyển của tuyến trùng.

Cơ chế tác động: Giảm mật số tuyến trùng: Vi sinh vật tấn công trực tiếp trứng, ấu trùng. Kích thích rễ tái sinh: Một số chủng Bacillus, Trichoderma tiết hormone sinh trưởng (IAA, GA3) kích thích cây đâm rễ mới. Cải thiện hệ vi sinh đất: Tăng mật số vi sinh vật có lợi, tạo môi trường đất khỏe mạnh, bền vững.

Hiệu quả mang lại cho cây trồng

Khi áp dụng giải pháp sinh học đặc trị tuyến trùng: Rễ phục hồi nhanh: Sau khi tuyến trùng bị khống chế, cây bắt đầu đâm chồi rễ mới khỏe mạnh, tơ rễ trắng nhiều, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng.

Cây khỏe, tăng sức đề kháng: Cây ít bị vàng lá, héo rũ, sinh trưởng mạnh mẽ.

Năng suất, chất lượng tăng: Sản phẩm nông sản đạt tiêu chuẩn an toàn, dễ dàng xuất khẩu.

Đất đai màu mỡ lâu dài: Giữ được hệ sinh vật đất cân bằng, cải tạo độ tơi xốp và khả năng giữ ẩm.

An toàn và thân thiện môi trường: Không gây độc hại cho người sản xuất, không tồn dư trong nông sản.

Quy trình ứng dụng giải pháp sinh học

Để đạt hiệu quả cao, nông dân/doanh nghiệp nên áp dụng đúng quy trình: Khảo sát mật số tuyến trùng trong đất trước khi xử lý.

Xử lý đất trước khi trồng: Dùng chế phẩm sinh học trộn vào phân hữu cơ, bón lót để giảm mật số tuyến trùng. Bón định kỳ vào gốc: Dùng chế phẩm vi sinh (Trichoderma, Bacillus, Paecilomyces) hòa nước tưới hoặc rải trực tiếp vào gốc.

Kết hợp hữu cơ vi sinh: Bổ sung phân hữu cơ vi sinh để nuôi dưỡng hệ vi sinh có lợi, tăng độ phì nhiêu đất.

Luân canh cây trồng: Trồng xen các cây ít bị tuyến trùng hại (ngô, cải, hoa cúc vạn thọ) để cắt đứt vòng đời tuyến trùng.

Theo dõi định kỳ: Ghi nhận sự thay đổi ở bộ rễ, mật số tuyến trùng để điều chỉnh liều lượng, tần suất.

Những lưu ý khi sử dụng giải pháp sinh học

Kiên trì: Khác với hóa chất, chế phẩm sinh học cần thời gian để phát huy tác dụng (2 – 4 tuần).

Điều kiện đất: Đất cần có độ ẩm thích hợp để vi sinh vật tồn tại và phát triển.

Bảo quản chế phẩm: Giữ nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp để duy trì hiệu lực.

Kết hợp đồng bộ: Ngoài xử lý vi sinh, cần quản lý dinh dưỡng, tưới tiêu, chăm sóc hợp lý để cây nhanh phục hồi.

Xu hướng tất yếu trong nông nghiệp hiện đại

Ngày nay, người tiêu dùng trong nước và quốc tế ngày càng quan tâm đến sản phẩm “sạch - an toàn - bền vững”. Việc lạm dụng thuốc hóa học sẽ khiến nông sản khó xuất khẩu, thậm chí mất thị trường. Vì vậy, giải pháp sinh học đặc trị tuyến trùng không chỉ giúp phục hồi rễ nhanh, cây khỏe mạnh, mà còn là chìa khóa để nâng cao giá trị nông sản Việt Nam. Đồng thời, đây cũng là hướng đi phù hợp với chiến lược nông nghiệp xanh, tuần hoàn, phát thải thấp mà Chính phủ đang khuyến khích.

Tuyến trùng là mối đe dọa “vô hình” nhưng cực kỳ nguy hiểm với cây trồng. Nếu trước đây nông dân phải phụ thuộc vào thuốc hóa học độc hại, thì nay giải pháp sinh học đặc trị tuyến trùng đã mở ra một hướng đi bền vững: an toàn, hiệu quả, phục hồi rễ nhanh, giúp cây khỏe mạnh, tăng năng suất và bảo vệ môi trường. Đầu tư vào giải pháp sinh học chính là đầu tư cho tương lai của nông nghiệp Việt Nam – xanh, sạch, bền vững và hội nhập quốc tế./.

Bài liên quan

CÁC TIN BÀI KHÁC

SumaGrow Biotech và sức khỏe của đất: Cuộc cách mạng từ hệ vi sinh

SumaGrow Biotech và sức khỏe của đất: Cuộc cách mạng từ hệ vi sinh

Trong khi nông nghiệp toàn cầu đang đối mặt với những thách thức lớn như biến đổi khí hậu, suy thoái đất và nhu cầu sản xuất lương thực ngày càng tăng, các giải pháp bền vững đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. SumaGrow Biotech đã kiên trì với một câu trả lời đầy hứa hẹn, không chỉ cung cấp một sản phẩm, mà là một công nghệ sinh học đột phá nhằm tái tạo và phục hồi sức khỏe của đất - nền tảng của mọi hệ sinh thái nông nghiệp.
Cải tạo đất phèn, xử lý rơm rạ hiệu quả bằng phân bón

Cải tạo đất phèn, xử lý rơm rạ hiệu quả bằng phân bón

Xử lý rơm rạ bằng phân bón Đầu Trâu Bio–Canxi giúp cải tạo đất phèn, nâng cao dinh dưỡng, giảm phát thải, mở hướng canh tác hữu cơ bền vững cho nông dân ĐBSCL.
Công ty Cổ phần SumacG Crow Biotech 10 năm vững bước trên con đường đã chọn

Công ty Cổ phần SumacG Crow Biotech 10 năm vững bước trên con đường đã chọn

SumacG Crow Biotech, với tên gọi đầy đủ là Công ty Cổ phần SumacG Crow Biotech, là một doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực công nghệ sinh học tại Việt Nam. Công ty được thành lập với tầm nhìn trở thành một trong những đơn vị hàng đầu cung cấp các giải pháp và sản phẩm sinh học chất lượng cao, phục vụ cho nhiều ngành nghề khác nhau, đặc biệt là y tế, nông nghiệp và môi trường.
Phương pháp ủ phân hữu cơ tại nhà nhà từ trứng, sữa, cám gạo

Phương pháp ủ phân hữu cơ tại nhà nhà từ trứng, sữa, cám gạo

Tự tạo phân hữu cơ ngay tại nhà bạn bằng những thành phần rác thải sinh hoạt như xác cây, rau, hoa quả thừa, bã cà phê, cỏ vụn, vỏ trứng giúp đất thêm màu mỡ, rau khỏe mạnh và không tốn quá nhiều chi phí cũng như công sức để làm.
Phát triển phân bón hữu cơ nhờ tận dụng từ vỏ sầu riêng, vỏ sò

Phát triển phân bón hữu cơ nhờ tận dụng từ vỏ sầu riêng, vỏ sò

Việc tận dụng vỏ sầu riêng và vỏ sò để sản xuất phân bón sinh học không chỉ giải quyết bài toán xử lý chất thải mà còn biến rác thành tài nguyên.
Công nghệ sinh học trong nông nghiệp: Cuộc cách mạng xanh của thời đại

Công nghệ sinh học trong nông nghiệp: Cuộc cách mạng xanh của thời đại

Khi toàn cầu đang đối mặt với những thách thức lớn về an ninh lương thực, biến đổi khí hậu, và suy thoái tài nguyên, công nghệ sinh học trong nông nghiệp nổi lên như một giải pháp then chốt, mang tính cách mạng. Đây không chỉ là việc ứng dụng các kỹ thuật sinh học vào sản xuất mà còn là cả một triết lý mới, định hình lại cách chúng ta trồng trọt, chăn nuôi và bảo quản nông sản, hướng tới một nền nông nghiệp thông minh, hiệu quả và bền vững.
Phát triển ngành dược liệu thành ngành kinh tế sinh học mũi nhọn

Phát triển ngành dược liệu thành ngành kinh tế sinh học mũi nhọn

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 183/2025/NĐ-CP, sửa đổi Nghị định 156/2018/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 156/2018/NĐ-CP, văn bản hướng dẫn thi hành Luật Lâm nghiệp. Điểm nhấn quan trọng trong lần sửa đổi này là việc bổ sung Chương 4a, quy định chi tiết về việc nuôi, trồng và thu hoạch cây dược liệu trong các loại rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất. Đây được xem là bước tiến quan trọng nhằm thể chế hóa chủ trương phát triển ngành dược liệu thành ngành kinh tế sinh học mũi nhọn, đồng thời mở ra cơ hội sinh kế bền vững dưới tán rừng cho cộng đồng địa phương.
Ứng dụng công nghệ sinh học hiện đại trong sản xuất sản phẩm nông nghiệp

Ứng dụng công nghệ sinh học hiện đại trong sản xuất sản phẩm nông nghiệp

Ngành nông nghiệp Việt Nam cần chuyển đổi mạnh mẽ trong bối cảnh đảm bảo an ninh lương thực, biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế.
Cách sử dụng phân bón hữu cơ đạt hiệu quả tối ưu

Cách sử dụng phân bón hữu cơ đạt hiệu quả tối ưu

Đa số những người làm vườn đều biết được tầm quan trọng của phân bón hữu cơ đối với sự sinh trưởng, phát triển đối với cây trồng. Tuy nhiên, không phải người nào cũng biết cách sử dụng phân bón hữu cơ đúng cách nhằm đem lại hiệu quả tối ưu.
Ruồi lính đen: Giải pháp xử lí rác thải hữu cơ

Ruồi lính đen: Giải pháp xử lí rác thải hữu cơ

Không cần máy móc hiện đại hay công nghệ phức tạp, chỉ với một chiếc thùng nhựa và loài ruồi lính đen đã tạo ra mô hình xử lý rác hữu cơ đơn giản, hiệu quả và thân thiện với môi trường.
Giảm thiểu lãng phí phế phụ phẩm nông nghiệp thông qua ủ phân hữu cơ

Giảm thiểu lãng phí phế phụ phẩm nông nghiệp thông qua ủ phân hữu cơ

Dự án Giảm thiểu lãng phí phế phụ phẩm nông nghiệp thông qua ủ phân hữu cơ và ủ thức ăn chăn nuôi tại hộ gia đình do VOAA triển khai tại Vườn Quốc gia Ba bể là một sáng kiến nhỏ nhưng mang lại nhiều thay đổi lớn cho cộng đồng.
Vĩnh Phúc: Chi gần 4,5 tỉ đồng mua chế phẩm sinh học hỗ trợ giảm thiểu ô nhiễm trong chăn nuôi

Vĩnh Phúc: Chi gần 4,5 tỉ đồng mua chế phẩm sinh học hỗ trợ giảm thiểu ô nhiễm trong chăn nuôi

Năm 2025 UBND tỉnh Vĩnh Phúc sẽ trích gần 4,5 tỉ đồng từ nguồn ngân sách để hỗ trợ chi phí mua chế phẩm sinh học xử lý chất thải cho các hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh, nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
XEM THÊM
Based on MasterCMS Ultimate Edition 2025 v2.9
Quay về đầu trang
Giao diện máy tính