![]() |
Nguyên liệu nấu mì Quảng |
Mì Quảng không chỉ đơn thuần là một món ăn, mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa ẩm thực của người dân Quảng Nam. Từ những quán ăn bình dân ven đường đến những nhà hàng sang trọng, Mì Quảng luôn có một vị trí đặc biệt. Nó xuất hiện trong những bữa cơm gia đình ấm cúng, những buổi họp mặt bạn bè rôm rả, và cả trong những dịp lễ Tết truyền thống.
Điểm đặc trưng và làm nên sự khác biệt của Mì Quảng chính là sợi mì. Sợi mì Quảng có màu vàng tươi đặc trưng, được làm từ bột gạo xay mịn, có thêm chút nghệ tươi để tạo màu và hương thơm nhẹ nhàng. Bột gạo được tráng thành những lớp bánh mỏng, sau đó thái thành sợi dẹt, dày khoảng 2-3mm. Sợi mì Quảng không dai như bún, cũng không mềm như phở, mà có độ dai vừa phải, mềm mại và thấm đẫm hương vị của nước dùng.
Nước dùng của Mì Quảng, hay còn gọi là "nước lèo", không nhiều như các loại bún, phở khác mà chỉ xâm xấp mặt mì. Nước dùng được ninh từ xương heo, tôm, thịt gà hoặc cá lóc, tùy theo loại Mì Quảng. Gia vị nêm nếm cũng rất quan trọng, tạo nên hương vị đậm đà, ngọt thanh đặc trưng. Nước dùng thường có màu vàng cam hấp dẫn, sánh quyện và thơm lừng.
Điểm đặc biệt và làm nên sự phong phú của Mì Quảng chính là phần "nhân" hay "topping" ăn kèm. Có rất nhiều loại Mì Quảng khác nhau, tùy thuộc vào nguyên liệu chính. Phổ biến nhất là Mì Quảng gà, với thịt gà ta luộc xé phay hoặc ram vàng. Tiếp đến là Mì Quảng tôm thịt, với tôm tươi rim mặn ngọt và thịt heo ba chỉ ram. Ngoài ra còn có Mì Quảng cá lóc, Mì Quảng sườn non, Mì Quảng trứng cút, Mì Quảng chả ram... Mỗi loại Mì Quảng mang một hương vị riêng biệt, nhưng đều có chung sợi mì vàng óng và nước dùng đậm đà.
Một yếu tố không thể thiếu để tạo nên tô Mì Quảng hoàn hảo chính là các loại rau sống ăn kèm. Rau sống thường rất đa dạng, bao gồm xà lách, giá đỗ, rau thơm (húng quế, rau răm), hành lá, và đặc biệt là bắp chuối non thái mỏng. Bắp chuối non chát nhẹ, giòn sần sật, khi ăn cùng Mì Quảng tạo nên một sự cân bằng hương vị độc đáo và thú vị. Ngoài ra, một chén Mì Quảng không thể thiếu những chiếc bánh tráng sống (hay còn gọi là bánh đa sống) giòn tan. Bánh tráng được làm từ bột gạo, mè, và một số gia vị khác, nướng trên than hoa cho đến khi phồng rộp và có màu vàng rộm. Người ta thường bẻ bánh tráng thành miếng nhỏ rồi trộn vào tô mì hoặc ăn kèm để tăng thêm độ giòn và hương vị.
![]() |
Mì Quảng là món ăn dân dã, bình dị nhưng “gây thương nhớ” với nhiều thực khách (Ảnh: @cookingwithmamamui) |
Khi thưởng thức Mì Quảng, người ta thường trộn đều tất cả các thành phần trong tô, từ sợi mì, nhân, rau sống đến bánh tráng giòn. Vị ngọt thanh của nước dùng, vị đậm đà của nhân, vị tươi mát của rau sống, vị bùi béo của đậu phộng rang (một thành phần không thể thiếu), và độ giòn tan của bánh tráng hòa quyện tạo nên một bản hòa tấu hương vị độc đáo, đánh thức mọi giác quan.
Mì Quảng không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một phần ký ức, một sợi dây kết nối những người con xứ Quảng dù đi đâu cũng nhớ về quê hương. Nó là món ăn quen thuộc trong những bữa cơm gia đình, là món quà đãi khách chân tình, và là niềm tự hào của người dân Quảng Nam. Ngày nay, Mì Quảng đã vượt ra khỏi biên giới tỉnh nhà, có mặt ở nhiều tỉnh thành trên cả nước và thậm chí vươn ra quốc tế. Tuy nhiên, để thưởng thức được hương vị Mì Quảng "chuẩn" nhất, người ta vẫn tìm về Quảng Nam, về những quán ăn gia truyền đã tồn tại qua nhiều thế hệ.
Để bảo tồn và phát huy giá trị của Mì Quảng, nhiều nghệ nhân ẩm thực đã không ngừng nghiên cứu, cải tiến để món ăn này ngày càng hoàn thiện hơn mà vẫn giữ được bản sắc truyền thống. Các lễ hội ẩm thực, các chương trình quảng bá du lịch cũng góp phần đưa Mì Quảng đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước. Tuy nhiên, cũng có những thách thức trong việc giữ gìn hương vị truyền thống của Mì Quảng. Việc tìm kiếm nguồn nguyên liệu tươi ngon, đặc biệt là loại gạo làm mì, đòi hỏi sự kỳ công. Sự thay đổi trong khẩu vị của người tiêu dùng cũng đặt ra yêu cầu về sự sáng tạo trong cách chế biến và trình bày món ăn.
Dù vậy, Mì Quảng vẫn luôn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng người dân Quảng Nam và những ai đã từng thưởng thức nó. Sợi mì vàng óng như ánh nắng miền Trung, nước dùng đậm đà như tình người xứ Quảng, cùng với sự phong phú của nhân và rau sống đã tạo nên một món ăn không thể lẫn vào đâu được. Thưởng thức Mì Quảng không chỉ là thưởng thức một món ăn ngon mà còn là trải nghiệm một phần văn hóa, một chút hồn quê trong lòng phố thị ồn ào. Nó là bản hòa tấu của hương vị, là niềm tự hào của người dân Quảng Nam, mãi mãi là một phần không thể thiếu trong bức tranh ẩm thực Việt Nam đa dạng và phong phú./.