![]() |
Cây trầu bà lá xẻ (Monstera deliciosa) là một trong những cây cảnh được thị trường ưa chuộng dùng để trang trí và làm đẹp không gian. Đây còn là một trong những loài cây có khả năng lọc khí độc từ môi trường. Đặc biệt, với hương thơm đặc trưng, cây giúp cho không khí trở nên dễ chịu, tạo không gian thư giãn và giải tỏa những áp lực cuộc sống. Ngoài ra, trầu bà lá xẻ có chứa 1 mg/mL insulin, được coi là một nguồn tài nguyên thiên nhiên tiềm năng cho các hợp chất chống đái tháo đường.
Cây giống trầu bà lá xẻ có giá thành khá cao, chủ yếu được nhân giống bằng phương pháp truyền thống là giâm cành và gieo hạt, hiệu quả nhân giống không cao. Phương pháp nhân giống này đòi hỏi một lượng lớn vật chất di truyền, thời gian sinh trưởng và phát triển chậm, hạn chế việc thương mại hóa nguồn cây giống cung cấp cho thị trường. Vì vậy, cần nhân giống và cung cấp cây giống với số lượng lớn, ổn định, đáp ứng nhu cầu thị trường về loài cây này. Từ thực tế trên, nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đã tiến hành xây dựng quy trình nhân giống in vitro cây trầu bà lá xẻ.
Kết quả xây dựng quy trình nhân giống in vitro cây trầu bà lá xẻ cho thấy, sử dụng dung dịch khử trùng NaClO 3% trong 15 phút để khử trùng đốt thân trầu bà lá xẻ cho tỷ lệ mẫu sống và không nhiễm cao nhất (80%), tỷ lệ mẫu nhiễm thấp (20%). Mẫu thân mang chồi ngủ còn sống sau khử trùng được cấy chuyền sang môi trường MS bổ sung BA 2,0 mg/L, NAA 0,7 mg/L cho tỷ lệ bật chồi đạt 100%.
Môi trường nhân chồi trầu bà lá xẻ hiệu quả nhất trong nghiên cứu này là môi trường MS bổ sung BA 3,0 mg/L, Zeatin 0,5 mg/L, NAA 0,3 mg/L với hệ số nhân đạt 4,7 lần. Môi trường MS bổ sung NAA 1,0 mg/L là thích hợp cho tạo rễ in vitro cây trầu bà lá xẻ với tỷ lệ 100% mẫu tạo rễ (2,2 rễ/cây, chiều dài rễ 9,02 cm).
Cây trầu bà lá xẻ được trồng trong giá thể 80% mụn dừa và 20% đá trân châu cho tỷ lệ cây sống 100% sau 2 tuần trồng. Dinh dưỡng thích hợp cho cây trầu bà lá xẻ phát triển ngoài vườn ươm là phun phân bón Growmore 20-20-20 với nồng độ 0,5 g/L và phun 2 lần/tuần, cho tỷ lệ cây sống 100% sau 6 tuần trồng.
Các tác giả đã thu được những sản phẩm chính gồm có: 20 bình chồi Monstera deliciosa, mỗi bình 1 cụm chồi, mỗi cụm chồi có 3 - 4 chồi; 100 cây trầu bà lá xẻ in vitro; 50 cây trầu bà lá xẻ ex vitro. Quy trình nhân giống in vitro cây trầu bà lá xẻ (Monstera deliciosa) bước đầu có thể áp dụng sản xuất mang lại hiệu quả: dự kiến thương mại khoảng 60.000 cây/năm, lợi nhuận khoảng 160 triệu đồng. Quy trình sẽ tiếp tục được thử nghiệm, hoàn thiện để cung cấp cho các cá nhân, doanh nghiệp có nhu cầu nhân giống cây trầu bà lá xẻ nhằm cung cấp một số lượng lớn cây in vitro khỏe mạnh, đáp ứng nhu cầu thị trường về giống cây kiểng lá, góp phần làm giảm giá thành cây giống.