Thứ năm 22/05/2025 11:17Thứ năm 22/05/2025 11:17 Hotline: 0326.050.977Hotline: 0326.050.977 Email: toasoan@tapchihuucovietnam.vnEmail: [email protected]

Tag

Bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội Tịch điền ở Đọi Sơn

Tăng
aa
Giảm
Chia sẻ Facebook
Bình luận
In bài viết
Những di sản văn hóa vật thể và phi vật thể lưu truyền đến hôm nay luôn đóng vai trò quan trọng trong lịch sử hình thành và sự phát triển kinh tế - xã hội của Thị xã Duy Tiên (Hà Nam). Bên cạnh những giá trị văn hóa vật thể tiêu biểu như Bảo vật quốc gia Bia Sùng Thiện Diên Linh, Trống đồng Tiên Nội, miền đất này còn là quê hương của nhiều lễ hội truyền thống, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc như lễ hội Tịch điền, lễ hội chùa Đọi Sơn, lễ hội Lảnh Giang…
Bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội Tịch điền ở Đọi Sơn
Duy Tiên là vùng đất có bề dày lịch sử, truyền thống văn hóa và cách mạng.

Duy Tiên là vùng đất có bề dày lịch sử, truyền thống văn hóa và cách mạng. Trải qua trường kỳ lịch sử, các thế hệ người dân Duy Tiên đã không ngừng bồi đắp, tạo dựng nên kho tàng di sản văn hóa vô cùng quý giá, đậm đà bản sắc của vùng quê châu thổ Bắc bộ.

Với trên 20 lễ hội truyền thống được tổ chức thường niên với các nghi thức tế, lễ, rước được tổ chức long trọng, giàu truyền thống; các lễ hội còn giữ được nhiều trò chơi phản ánh tín ngưỡng cổ xưa của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước góp phần tăng tính cố kết cộng đồng của làng xã. Lễ hội đã được khôi phục đáp ứng nhu cầu văn hóa tín ngưỡng tâm linh của nhân dân trong và ngoài thị xã là lễ hội Tịch điền.

Bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội Tịch điền ở Đọi Sơn
Trải qua hàng nghìn năm, lễ hội Tịch điền đã trở thành một nét sinh hoạt văn hóa tâm linh quan trọng, là di sản văn hóa của dân tộc.

Theo Việt sử lược - cuốn sử có niên đại sớm nhất còn lại đến ngày nay: “Năm Đinh Hợi, hiệu Thiên Phù, năm thứ 7 (987) vua bắt đầu cày ruộng Tịch điền ở Đội Sơn, được một lọ vàng bạc, cày ở núi Bà Hối được một lọ nữa, vua đặt tên đất đó là ruộng Kim Ngân”. Theo “Đại Việt sử ký toàn thư” do Ngô Sĩ Liên biên soạn vào thế kỷ XV ghi chép về sự kiện này, cụ thể hơn về thời gian và có khác biệt về địa danh: “Đinh Hợi năm thứ 8 (niên hiệu Thiên Phúc)” năm 987, mùa Xuân, vua bắt đầu cày ruộng ở núi Đọi được một chĩnh nhỏ vàng, lại cày ở núi Bàn Hải được một chĩnh nhỏ bạc, vì thế đặt tên là ruộng Kim Ngân. Thời Nguyễn, sách “Đại Nam nhất thống chí” ghi nhận vua Lê Hoàn cày Tịch điền ở núi Long Đọi được một lọ vàng cốm nên gọi là Kim điền.

Vị vua Lê Hoàn được ghi nhận là ông vua đầu tiên chế độ phong kiến Việt Nam tiến hành lễ cày Tịch điền, nhằm mục đích khuyến khích sản xuất nông nghiệp. Kể từ đó nối tiếp các triều đại sau Lý, Trần, Lê, Nguyễn đều tổ chức lễ hội Tịch điền một cách thành kính, trang trọng cầu mùa màng bội thu, khuyến khích sản xuất nông trang. Trải qua hàng nghìn năm, lễ hội Tịch điền đã trở thành một nét sinh hoạt văn hóa tâm linh quan trọng, là di sản văn hóa của dân tộc; năm 2017, lễ hội Tịch điền được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chứng nhận đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Sau một thời gian dài gián đoạn, năm 2009 lễ hội Tịch điền đã được tỉnh Hà Nam phục dựng lại. Từ năm 2009 đến nay, cứ vào dịp đầu xuân từ ngày mồng 5 đến ngày mồng 7 tết lễ hội Tịch điền lại được diễn ra với những nghi lễ trang trọng, vinh dự được đón các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ ngành Trung ương về tham dự. Sau 15 năm phục dựng và tổ chức, đến nay công tác tổ chức đã đi vào nền nếp, nhuần nhuyễn theo kịch bản tổng thể do Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam xây dựng và những ý kiến đóng góp sau khi diễn ra Hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy không gian lễ hội Tịch điền gắn với phát triển du lịch quốc gia” diễn ra tại thị xã Duy Tiên năm 2022.

Bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội Tịch điền ở Đọi Sơn
Lễ hội Tịch điền phục dựng theo một kịch bản bao gồm phần lễ và phần hội, kết hợp nghi lễ truyền thống với các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao.

Lễ hội Tịch điền phục dựng theo một kịch bản bao gồm phần lễ và phần hội, kết hợp nghi lễ truyền thống với các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao. Phần lễ với các hoạt động như Lễ cáo yết xin thành hoàng làng cho mở lễ hội tại đình Đọi Tam tối ngày mồng 5 tháng Giêng, lễ rước nước lên Đàn tế, lễ cầu an tại Chùa Đọi Sơn ngày mồng 6 tháng Giêng.

Lễ Tịch điền sáng ngày mồng 7 tháng Giêng với các màn múa rồng mừng hội, vị bô lão đọc văn trình, lễ dâng hương trước bàn thờ Thần nông và linh vị vua Lê Đại Hành, nhập linh khí và thực hiện nghi trình cày Tịch điền. Phần hội với các hội thi như hội thi vẽ trang trí trâu, hội thi làm bánh dày của các dòng họ làng Đọi Tam, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao và các gian hàng trưng bày, triển lãm các sản phẩm nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp của thị xã và của tỉnh Hà Nam.

Bên cạnh đó, các giải thể thao quần chúng như bóng chuyền hơi, bóng chuyền da, cờ tướng cùng nhiều trò chơi dân gian được tổ chức như đánh đu, bịt mắt đập niêu, giải vật tịch điền… cũng được tổ chức mang lại không khí vui tươi, phấn khởi cho người dân tham gia lễ hội, du khách thập phương.

Mỗi lễ hội diễn ra đều hàm chứa một ý nghĩa, phong tục đặc trưng. Với lễ hội Tịch điền, đặc trưng ấy càng trở nên độc đáo. Hình ảnh vị vua xuống đồng trở thành một biểu tượng, nhiều chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp, chăm lo đời sống nông dân làm cho nông dân no ấm.

Mỗi năm lễ hội diễn ra thêm nhắc nhở chúng ta nhìn nhận đầy đủ hơn về phát triển nông nghiệp bền vững. Chính vì tầm quan trọng của lễ hội Tịch điền gắn với phát triển du lịch, năm 2022, dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh Hà Nam, Ủy ban nhân dân thị xã Duy Tiên phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Viện văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam tổ chức thành công Hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy không gian lễ hội Tịch điền – Đọi Sơn gắn với phát triển du lịch quốc gia”. Hội thảo đã có sự tham gia nhiều nhà nghiên cứu, nhà khoa học; nhận được nhiều ý kiến đóng góp quý báu, quan trọng để duy trì, bảo tồn và phát huy lễ hội Tịch điền trong những năm tiếp theo.

Lễ hội Tịch điền từ khi phục dựng đến nay mang nhiều ý nghĩa, là nét văn hóa đặc sắc của thị xã Duy Tiên nói riêng và tỉnh Hà Nam nói chung, là lễ hội khai Xuân đầu tiên của tỉnh Hà Nam. Lễ hội có ý nghĩa nhắn nhủ các thế hệ hôm nay và tương lai nhớ đến công ơn của cha ông trong việc khai phá ruộng đồng, tích cực sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa xây dựng cuộc sống ổn định, phồn vinh.

Bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội Tịch điền ở Đọi Sơn
Việc duy trì và tổ chức lễ hội ngày nay còn góp phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của địa phương, giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, quảng bá tiềm năng du lịch của thị xã và của tỉnh Hà Nam.

Trong thời gian tới, để bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội Tịch điền được bền vững và thu hút được nhiều hơn sự quan tâm của cộng đồng và du khách thập phương, cần tập trung thực hiện một số giải pháp như.

Một, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, quán triệt sâu rộng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác quản lý và tổ chức lễ hội, góp phần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của các cấp, các ngành, các địa phương, của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân. Tuyên truyền giáo dục nâng cao ý thức của nhân dân về việc thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh trong hoạt động lễ hội; tuyên truyền, hướng dẫn những quy định về văn bản pháp luật có liên quan đến lễ hội Tịch điền nhằm nâng cao hiểu biết của nhân dân để người dân có ý thức trách nhiệm cùng chính quyền tổ chức tốt lễ hội.

Hai, triển khai xây dựng Quy hoạch tổng thể khu di tích quốc gia đặc biệt chùa Đọi Sơn, quy hoạch không gian lễ hội Tịch điền làm cơ sở triển khai các dự án, kế hoạch gắn với phát triển du lịch gắn với di sản văn hóa tiêu biểu của tỉnh Hà Nam, tạo sự đặc thù bằng những giá trị nổi bật, chân thực truyền thống văn hóa địa phương bằng lễ hội Tịch điền Đọi Sơn.

Ba, duy trì hàng năm tổ chức lễ hội Tịch điền phù hợp với tình hình phát triển của địa phương, xu hướng phát triển của xã hội, nâng cao chất lượng các hoạt động trong lễ hội; ngoài các phần lễ chính, sáng tạo các ra các hoạt động thu hút khách tham quan và khách du lịch. Tiến hành tổ chức rút kinh nghiệm thường xuyên ngay trong và sau khi kết thúc lễ hội.

Việc duy trì và tổ chức lễ hội ngày nay còn góp phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của địa phương, giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, quảng bá tiềm năng du lịch của thị xã và của tỉnh Hà Nam. Lễ hội phục dựng và tổ chức 15 năm qua đã được cộng đồng và du khách chấp nhận và hưởng ứng. Có thể thấy trong thời gian qua, công tác quản lý và tổ chức lễ hội Tịch điền có sự chuyển biến tích cực, từng bước đi vào nền nếp, thu hút được đông đảo sự hưởng ứng tham gia của các tầng lớp nhân dân. Các cấp, các ngành quan tâm tăng cường công tác quản lý nhà nước và hướng dẫn nghiệp vụ trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của lễ hội.

Với những tiềm năng sẵn có của lễ hội Tịch điền cùng với sự quan tâm, định hướng chỉ đạo của các cấp từ Trung ương đến chính quyền địa phương với sự đoàn kết, đồng lòng của người dân thị xã Duy Tiên. Việc bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội Tịch điền sẽ mang lại những giá trị to lớn, bền vững cho phát triển du lịch, kinh tế - xã hội của Duy Tiên nói riêng và tỉnh Hà Nam nói chung./.

Bài liên quan

CÁC TIN BÀI KHÁC

Tích cực vận động hội viên tham gia làm đường giao thông nông thôn

Tích cực vận động hội viên tham gia làm đường giao thông nông thôn

Trong thời gian vừa qua, Hội Nông dân xã An Đồng, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình tích cực tuyên truyền vận động cán bộ, hội viên nông dân và nhân dân hiến đất, tài sản trên đất để làm đường giao thông nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới
Công an tỉnh Bắc Kạn thăm hỏi các gia đình có người thân tử vong trong lũ quét

Công an tỉnh Bắc Kạn thăm hỏi các gia đình có người thân tử vong trong lũ quét

Chiều 18/5, tại 2 xã Đồng Phúc và Yến Dương, huyện Ba Bể đoàn công tác của Công an tỉnh Bắc Kạn do Đại tá Thăng Quang Huy, Phó Giám đốc làm trưởng đoàn đã đến thăm hỏi, trao kinh phí 22 triệu đồng hỗ trợ các gia đình có người tử vong trong trận lũ quét đêm 17, rạng sáng 18/5.
Quốc hội thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân

Quốc hội thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân

Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.
Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp từ 1/7/2025

Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp từ 1/7/2025

Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp 2025 sẽ được triển khai thu thập thông tin trên phạm vi cả nước trong 30 ngày, bắt đầu từ ngày 01/7/2025 đến hết ngày 30/7/2025.
Tăng cường khả năng giám sát, phản biện cho cán bộ, hội viên nông dân

Tăng cường khả năng giám sát, phản biện cho cán bộ, hội viên nông dân

Vừa qua, Hội Nông dân tỉnh Thái Nguyên tổ chức Hội nghị tập huấn về kỹ năng giám sát và phản biện xã hội năm 2025 cho cán bộ, hội viên nông dân tại 5 huyện, thành phố.
Cao Bằng: Nỗ lực xóa nhà tạm, nhà dột nát ở huyện vùng cao

Cao Bằng: Nỗ lực xóa nhà tạm, nhà dột nát ở huyện vùng cao

Bảo Lạc là huyện vùng cao, biên giới của tỉnh Cao Bằng – nơi mỗi ngôi nhà nằm tách biệt trên từng triền đồi cao, việc xây một mái nhà kiên cố không chỉ là chuyện tiền bạc, mà còn là hành trình vượt khó, vượt dốc và vượt cả những hủ tục ngàn đời. Ấy vậy mà, bằng sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, sự hỗ trợ của tín dụng chính sách và tinh thần đoàn kết tương thân tương ái của cộng đồng, hàng trăm ngôi nhà tạm, nhà dột nát ở huyện vùng cao này đã được thay thế bằng những căn nhà mới khang trang. Đó không chỉ là những viên gạch, bao xi măng được vận chuyển bằng đôi vai qua đồi núi, mà là khát vọng thoát nghèo, là niềm tin của đồng bào các dân tộc thiểu số nơi địa đầu Tổ quốc.
Cao Bằng: Tiếp sức người nghèo an cư, lạc nghiệp

Cao Bằng: Tiếp sức người nghèo an cư, lạc nghiệp

Tỉnh Cao Bằng là tỉnh miền núi có địa hình phức tạp, khí hậu khắc nghiệt, đời sống người dân còn khó khăn về nhà ở, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số nơi biên giới của tỉnh. Để cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân, từ năm 2021 đến nay, Cao Bằng đã triển khai nhiều chương trình, dự án hỗ trợ từ các nguồn lực đầu tư của Nhà nước và xã hội hóa, gần 12 nghìn nhà tạm, nhà dột nát đã được xoá bỏ, thay thế bằng các căn nhà xây kiên cố, giúp tiếp sức cho người nghèo an cư lạc nghiệp, ổn định cuộc sống.
Lâm Đồng hỗ trợ doanh nghiệp tơ lụa vượt khó, khôi phục sản xuất

Lâm Đồng hỗ trợ doanh nghiệp tơ lụa vượt khó, khôi phục sản xuất

Nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế 9-10% trong năm 2025, tỉnh Lâm Đồng đang tích cực triển khai các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành ươm tơ, dệt lụa, đây là một trong những ngành nghề truyền thống có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế địa phương.
Năm 2025, tách thửa đất nông nghiệp hết bao nhiêu tiền?

Năm 2025, tách thửa đất nông nghiệp hết bao nhiêu tiền?

Khi làm thủ tục tách thửa đất nông nghiêp, người dân sẽ phải trả phí đo đạc, phí trước bạ, phí thẩm định hồ sơ và phí làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tỉnh Kon Tum tiếp tục đẩy mạnh phát triển cà phê xứ lạnh

Tỉnh Kon Tum tiếp tục đẩy mạnh phát triển cà phê xứ lạnh

Kon Tum là một tỉnh miền núi cao nguyên với khí hậu mát mẻ quanh năm, hiện đang từng bước định hình vị thế trong ngành nông nghiệp chất lượng cao thông qua chiến lược phát triển cà phê xứ lạnh.
Nghị quyết số 68-NQ/TW: Xoá bỏ triệt để nhận thức, tư tưởng, quan niệm, thái độ định kiến về kinh tế tư nhân

Nghị quyết số 68-NQ/TW: Xoá bỏ triệt để nhận thức, tư tưởng, quan niệm, thái độ định kiến về kinh tế tư nhân

Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo, trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững.
Quy định hạn ngạch nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2025

Quy định hạn ngạch nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2025

Theo Thông tư, Bộ Công Thương quy định lượng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu (mã HS 2401) năm 2025 là 75.427 tấn.
XEM THÊM
Based on MasterCMS Ultimate Edition 2024 v2.9
Quay về đầu trang
Giao diện máy tính