![]() |
Tiết mục biểu diễn cùng màn hình Led tại Lễ công bố Sáng kiến Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam |
PGS. TS. Hồ Anh Văn (Viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến Nhật Bản - JAIST) một là một nhà khoa học trẻ người Việt có nhiều nghiên cứu về robot mềm, hướng đến các ứng dụng trong nông nghiệp (thu hoạch rau quả), dịch vụ (chăm sóc người già, phẫu thuật), và các công việc hỗ trợ trong gia đình. Nghiên cứu của ông tập trung vào việc tạo ra robot mềm dẻo, an toàn và tương tác tốt với con người.
Khác với robot cứng nhắc, robot mềm được chế tạo từ các vật liệu linh hoạt như silicone, elastomer, hoặc các vật liệu dẻo khác, cho phép chúng có khả năng biến dạng, uốn cong và tương tác một cách nhẹ nhàng, an toàn với môi trường và con người. Chính đặc tính này mở ra vô vàn ứng dụng tiềm năng trong các lĩnh vực như y tế, chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ người già và người khuyết tật, nông nghiệp, và thậm chí cả trong tương tác giữa người và máy một cách tự nhiên và thân thiện hơn.
Trong lĩnh vực y tế, robot mềm hứa hẹn mang đến những cuộc cách mạng trong phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Với khả năng luồn lách qua các mạch máu nhỏ hẹp hoặc các khoang cơ thể phức tạp, robot mềm có thể thực hiện các thao tác phẫu thuật tinh vi với độ chính xác cao, giảm thiểu tổn thương cho bệnh nhân và rút ngắn thời gian phục hồi. Các thiết bị hỗ trợ y tế mềm dẻo cũng có thể được phát triển để theo dõi sức khỏe liên tục, cung cấp các liệu pháp phục hồi chức năng nhẹ nhàng và hiệu quả.
![]() |
PGS Hồ Anh Văn chia sẻ thông tin nghiên cứu về robot tại Việt Nam |
Đặc biệt, ứng dụng của robot mềm trong chăm sóc người già và người khuyết tật mang một ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Những robot mềm có thể được thiết kế để hỗ trợ các hoạt động hàng ngày như ăn uống, vệ sinh cá nhân, di chuyển, hoặc đơn giản là bầu bạn, trò chuyện, giảm bớt sự cô đơn và nâng cao chất lượng cuộc sống cho những người cần sự giúp đỡ đặc biệt. Sự mềm mại và an toàn của chúng giúp tránh được những rủi ro va chạm hay gây tổn thương thường thấy ở robot cứng.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, robot mềm có thể được sử dụng để thu hoạch các loại trái cây, rau củ quả một cách nhẹ nhàng, tránh làm dập nát sản phẩm. Khả năng di chuyển linh hoạt trên các địa hình phức tạp và tương tác mềm dẻo với cây trồng giúp robot mềm trở thành một trợ thủ đắc lực cho người nông dân trong tương lai.
Với những nghiên cứu tiên phong về vật liệu mềm, cơ cấu chấp hành mềm và các thuật toán điều khiển linh hoạt, đang từng bước hiện thực hóa khát vọng đưa robot mềm vào phục vụ con người. Họ không chỉ tập trung vào việc phát triển các nguyên mẫu robot mềm mà còn chú trọng đến việc nghiên cứu các giao diện tương tác tự nhiên và an toàn giữa người và robot. Sự hợp tác với các chuyên gia y tế, các nhà khoa học trong các lĩnh vực liên quan là một phần quan trọng trong quá trình này, nhằm đảm bảo rằng các ứng dụng của robot mềm đáp ứng được những nhu cầu thực tế và mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng.
Để đạt được mục tiêu này, PGS. TS Hồ Anh Văn và các cộng sự đang nỗ lực xây dựng một cộng đồng nghiên cứu mạnh mẽ về robot mềm tại Việt Nam, thu hút các sinh viên tài năng và tạo ra một môi trường làm việc sáng tạo, nơi những ý tưởng mới có thể được ươm mầm và phát triển. Việc hợp tác quốc tế với các trung tâm nghiên cứu hàng đầu trên thế giới cũng được chú trọng, nhằm tiếp thu những kiến thức và công nghệ tiên tiến nhất trong lĩnh vực robot mềm.
Tuy nhiên, con đường nghiên cứu và ứng dụng robot mềm vẫn còn nhiều thách thức. Việc phát triển các vật liệu mềm có độ bền cao, khả năng chịu đựng sự hủy hoại của môi trường khắc nghiệt và tích hợp các cảm biến thông minh đòi hỏi những nỗ lực không ngừng trong lĩnh vực khoa học vật liệu và kỹ thuật chế tạo. Việc điều khiển các robot mềm một cách chính xác và linh hoạt cũng là một bài toán phức tạp, đòi hỏi sự phát triển của các thuật toán điều khiển tiên tiến. Bên cạnh đó, vấn đề chi phí sản xuất và khả năng thương mại hóa các sản phẩm robot mềm cũng cần được xem xét để chúng có thể tiếp cận được đông đảo người dùng.
Mặc dù vậy, với sự đam mê, tài năng và tinh thần cầu tiến, các nhà khoa học Việt Nam đang từng bước vượt qua những khó khăn, khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ nghiên cứu robot mềm thế giới. Khát vọng đưa robot mềm phục vụ con người không chỉ là một mục tiêu khoa học mà còn là một sứ mệnh nhân văn cao cả, hướng tới một tương lai nơi công nghệ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và mang lại sự hỗ trợ thiết thực cho những người cần nó nhất. Sự thành công của những nhà khoa học trẻ này sẽ là nguồn cảm hứng lớn lao cho thế hệ các nhà khoa học trẻ Việt Nam tiếp theo, tiếp tục khám phá và chinh phục những đỉnh cao mới của khoa học công nghệ, vì một Việt Nam hùng cường, phát triển và phồn vinh./.