![]() |
| Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi nghề khai thác bị cấm sang nghề hợp pháp, thân thiện với môi trường. (Ảnh minh họa) |
Việt Nam quyết liệt chống khai thác IUU, phát triển nghề cá có trách nhiệm
Thực hiện “Tháng cao điểm chống khai thác hải sản bất hợp pháp và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam” theo Quyết định số 2310/QĐ-TTg ngày 21/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ, các địa phương ven biển trên cả nước đang đồng loạt triển khai nhiều biện pháp mạnh nhằm xóa bỏ khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), hướng tới xây dựng một ngành thủy sản minh bạch, có trách nhiệm và hội nhập quốc tế.
Theo kế hoạch hành động, các địa phương kiên quyết xử lý dứt điểm hành vi vi phạm quy định IUU, đồng thời ngăn chặn, không để phát sinh tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Mục tiêu đặt ra đến 15/11/2025 là không còn tàu cá mất kết nối giám sát hành trình (VMS) quá 6 giờ mà không báo cáo, hoặc vượt ranh giới khai thác.
Song song đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi nghề khai thác bị cấm sang nghề hợp pháp, thân thiện với môi trường; khuyến khích chuyển từ khai thác sang nuôi trồng thủy sản công nghệ cao, đặc biệt là nuôi biển; đồng thời số hóa toàn bộ hoạt động quản lý thủy sản thông qua hệ thống nhật ký điện tử (e-logbook) và nền tảng eCDT nhằm truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư Vũ Duyên Hải cho biết, Việt Nam hiện nằm trong top 3 quốc gia xuất khẩu thủy sản lớn nhất thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Na Uy. Nhờ hệ thống pháp luật đồng bộ, các quy định của Việt Nam hiện đã tiệm cận và tương thích với chuẩn mực quốc tế về chống khai thác IUU, được các tổ chức nghề cá quốc tế đánh giá cao.
Ông Hải khẳng định, việc triển khai tháng cao điểm không chỉ nhằm gỡ “thẻ vàng” IUU của Liên minh châu Âu (EU), mà còn hướng đến nâng cao vị thế và hình ảnh của Việt Nam trong nỗ lực bảo vệ môi trường biển, đảm bảo an ninh – quốc phòng và phát triển bền vững kinh tế biển.
Sáng 31/10/2025, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Cà Mau về “Chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định” (IUU) trên địa bàn tỉnh. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến ghi nhận nỗ lực của tỉnh Cà Mau trong việc kiểm soát chặt chẽ đội tàu, tăng cường xử lý vi phạm và đẩy mạnh số hóa dữ liệu nghề cá, góp phần thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ và Ban Bí thư. “Cà Mau là địa phương có đội tàu lớn nhất cả nước, vì vậy kết quả chống khai thác IUU của tỉnh mang ý nghĩa rất quan trọng đối với mục tiêu chung của Việt Nam trong việc gỡ thẻ vàng. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá cao tinh thần vào cuộc của hệ thống chính trị địa phương, đồng thời đề nghị tỉnh tiếp tục rà soát, truy vết triệt để tàu cá vi phạm, tăng cường kỷ luật hành chính và đảm bảo dữ liệu nghề cá luôn cập nhật, minh bạch”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng nêu rõ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc đẩy mạnh các biện pháp cấp bách, dứt khoát trong công tác chống khai thác IUU: "Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương liên quan, trong tuần tới, phải hoàn thành cấp phép cho tàu cá hoạt động, tàu nào không đủ điều kiện cấp phép thì dứt khoát không cho hoạt động. |
Thực tiễn trong hợp tác quốc tế: Việt Nam - Malaysia hợp tác chống khai thác IUU
![]() |
| Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến và Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và An ninh lương thực Malaysia.Dato’ Sri Norazman bin Ayob ký biên bản làm việc. (Ảnh: Bộ Nông nghiệp và Môi trường) |
Trong khuôn khổ thực hiện kế hoạch hành động trên, Việt Nam và Malaysia vừa có bước tiến mới trong hợp tác chống khai thác IUU. Ngày 27/10/2025, tại thành phố Putrajaya (Malaysia), đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến dẫn đầu đã làm việc với Thứ trưởng Dato’ Sri Norazman bin Ayob, Bộ Nông nghiệp và An ninh lương thực Malaysia. Buổi làm việc do Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia kết nối, nằm trong tiến trình hợp tác thường xuyên giữa hai nước trong lĩnh vực nông nghiệp và nghề cá.
Hai bên thống nhất thành lập Nhóm Công tác chung Việt Nam – Malaysia nhằm rà soát, cập nhật Bản Ghi nhớ hợp tác (MoU) giữa hai Bộ; đồng thời thiết lập cơ chế trao đổi thông tin ba bên giữa các cơ quan thủy sản của Việt Nam, Malaysia và Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia. Cơ chế này sẽ giúp tăng cường chia sẻ dữ liệu, phối hợp xử lý tàu cá vi phạm và quản lý nghề cá hiệu quả hơn.
Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Đinh Ngọc Linh cho biết, việc thiết lập Nhóm Công tác chung là bước triển khai cụ thể chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam, đồng thời góp phần củng cố quan hệ hợp tác nông nghiệp, nhất là trong lĩnh vực thủy sản xanh và phát triển bền vững.
Hai bên cũng trao đổi về cơ hội đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực thủy sản tại Malaysia, hướng tới hợp tác trong chế biến, tiêu thụ và phát triển chuỗi giá trị thủy sản bền vững.
Phiên họp đầu tiên của Nhóm Công tác chung dự kiến tổ chức đầu tháng 11/2025, đánh dấu bước tiến mới trong hợp tác song phương vì mục tiêu nghề cá có trách nhiệm và phát triển bền vững.
| Trong bối cảnh suy giảm trữ lượng hải sản và tác động ngày càng lớn của biến đổi khí hậu, cộng đồng quốc tế đã đặt ra nhiều chuẩn mực nghiêm ngặt về nghề cá bền vững nhằm bảo đảm cân bằng giữa khai thác và bảo tồn. Các quy định này được thể hiện rõ qua các công cụ như Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng (PSMA), Hệ thống chia sẻ dữ liệu nghề cá toàn cầu FLUX của Liên Hợp Quốc, cùng các chứng nhận quốc tế như Tiêu chuẩn MSC (Hội đồng quản lý biển) và Chứng nhận ASC (Hội đồng quản lý nuôi trồng thủy sản). Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), mỗi năm khai thác IUU chiếm khoảng 20% tổng sản lượng thủy sản toàn cầu, gây thất thoát hàng chục tỷ USD và làm suy giảm nghiêm trọng hệ sinh thái biển. Chính vì vậy, các quốc gia khai thác thủy sản được yêu cầu minh bạch hóa dữ liệu, truy xuất nguồn gốc sản phẩm và ngăn chặn tàu cá vi phạm xâm nhập chuỗi cung ứng quốc tế. Tuân thủ các cam kết toàn cầu trên, Việt Nam đã triển khai hàng loạt biện pháp đồng bộ nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về chống khai thác IUU. Nổi bật là việc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy hải sản khai thác eCDT và hệ thống giám sát hành trình của tàu cá VMS theo chuẩn của FAO và Liên minh châu Âu (EU). Việt Nam cũng là một trong những quốc gia châu Á tham gia thực hiện Hiệp định PSMA, góp phần ngăn chặn thủy sản khai thác bất hợp pháp nhập khẩu qua cảng. Bên cạnh đó, Chính phủ đang rà soát khung pháp lý ngành thủy sản, điều chỉnh quy định theo hướng tương thích với các điều ước quốc tế, đồng thời tăng cường hợp tác song phương và đa phương - điển hình là cơ chế phối hợp Việt Nam - Malaysia trong kiểm soát IUU. Nhờ những nỗ lực này, Việt Nam dần khẳng định hình ảnh là “quốc gia biển có trách nhiệm”, từng bước đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường nhập khẩu lớn như EU, Mỹ và Nhật Bản. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế không chỉ giúp Việt Nam tháo gỡ “thẻ vàng” của EC, mà còn tạo nền tảng để phát triển ngành thủy sản hiện đại, xanh và bền vững, đóng góp tích cực vào mục tiêu toàn cầu về bảo vệ đại dương và phát triển kinh tế biển bền vững. |
Quy định về kích thước tối thiểu của cá ngừ vằn đang gây khó khăn cho ngư dân và doanh nghiệp Việt Nam. |
Dậy sớm ra khơi đánh bắt ruốc biển, những chiếc bè mảng của ngư dân Nghệ An đầy ắp "lộc biển" cập bờ. Có thu ... |
Chiều 7/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Phiên họp thứ 16 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai ... |
Sáng 31/10, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc với UBND tỉnh ... |