Hồ Xuân Hương, danh lam thắng cảnh quốc gia được Bộ Văn hóa (nay là Bộ VHTTDL) xếp hạng tại Quyết định số 1288-VH/QĐ ngày 16/11/1988, từ lâu đã là biểu tượng không thể tách rời của Đà Lạt

Nâng tầm công tác quản lý di sản

Hồ Xuân Hương, danh lam thắng cảnh quốc gia được Bộ Văn hóa (nay là Bộ VHTTDL) xếp hạng tại Quyết định số 1288-VH/QĐ ngày 16/11/1988, từ lâu đã là biểu tượng không thể tách rời của Đà Lạt. Tuy nhiên, theo báo cáo của Sở VHTTDL tỉnh Lâm Đồng, công tác quản lý và bảo vệ di tích này đang gặp nhiều khó khăn do sự thiếu đồng nhất trong hồ sơ khoa học.

Cụ thể, hồ sơ khoa học được xây dựng và trình xếp hạng di tích cấp quốc gia năm 1988 cùng với Quyết định số 692/QĐ-UB ngày 17/5/1997 của UBND tỉnh Lâm Đồng (cũ) về việc xác định phạm vi ranh giới khu vực bảo vệ I và II đã không đồng bộ. Theo Quyết định số 692/QĐ-UB, tổng diện tích khoanh vùng di tích danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương là 96,1ha, trong đó khu vực bảo vệ I là 36,9ha và khu vực bảo vệ II là 59,2ha. Sự khác biệt này đã làm phức tạp hóa công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích trong suốt thời gian qua.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thống nhất và chuẩn hóa hồ sơ, UBND tỉnh Lâm Đồng (cũ) đã có Công văn số 7944/UBND-VX4 ngày 13/9/2023 đề nghị Bộ VHTTDL cho ý kiến về chủ trương chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ khoa học danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương. Ngay sau đó, ngày 27/9/2023, Bộ VHTTDL đã có Công văn số 4049/BVHTTDL-DSVH thống nhất đề nghị này. Mục tiêu là nhằm tăng cường quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích theo các quy định của pháp luật hiện hành, đồng thời đảm bảo phù hợp với quy hoạch và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Quyết tâm của tỉnh Lâm Đồng

Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo từ các cấp và tình hình thực tiễn, Sở VHTTDL tỉnh Lâm Đồng đã báo cáo và đề xuất chủ trương xây dựng hoàn thiện hồ sơ khoa học di tích danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương. Đề xuất này đã được UBND tỉnh Lâm Đồng xem xét và thống nhất tại Công văn số 5112/UBND-KGVX.

Theo nội dung công văn do Phó Chủ tịch Đinh Văn Tuấn ký thay mặt Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, tỉnh đã thống nhất chủ trương xây dựng hoàn thiện hồ sơ khoa học di tích danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương theo quy định của Luật Di sản văn hóa và các quy định khác có liên quan. Điều này không chỉ là việc thực hiện đúng luật mà còn là bước đi cụ thể hóa chủ trương phát triển đô thị xanh, sạch, đẹp gắn với du lịch và bảo tồn cảnh quan mà Phó Chủ tịch Nguyễn Hồng Hải và Phó Chủ tịch Đinh Văn Tuấn đã kết luận tại Thông báo Kết luận số 260/TB-UBND ngày 19/9/2025.

Để đảm bảo tiến độ và chất lượng công việc, UBND tỉnh Lâm Đồng đã giao Sở VHTTDL chủ trì, phối hợp chặt chẽ với nhiều cơ quan, đơn vị liên quan để xây dựng hoàn thiện hồ sơ. Các đơn vị phối hợp bao gồm: Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Tài chính, cùng với UBND phường Xuân Hương – Đà Lạt và UBND phường Lâm Viên – Đà Lạt – những địa phương trực tiếp quản lý khu vực di tích.

Công văn cũng yêu cầu Sở VHTTDL phải báo cáo kết quả thực hiện về UBND tỉnh trước ngày 30/11/2025. Điều này cho thấy sự khẩn trương và tính kỷ luật cao trong việc triển khai dự án, nhằm sớm đưa công tác quản lý di tích Hồ Xuân Hương vào khuôn khổ thống nhất và hiệu quả.

Việc hoàn thiện hồ sơ khoa học di tích danh lam thắng cảnh Hồ Xuân Hương sẽ tạo cơ sở pháp lý vững chắc, giúp công tác cắm mốc, ranh giới và khoanh vùng bảo vệ được thực hiện một cách chính xác, đảm bảo đúng định hướng quy hoạch và tuân thủ pháp luật hiện hành. Đây là tiền đề quan trọng để bảo tồn trọn vẹn giá trị lịch sử, văn hóa và cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp của hồ, phục vụ cho sự phát triển bền vững của du lịch Đà Lạt – Lâm Đồng.

Sự vào cuộc quyết liệt của UBND tỉnh Lâm Đồng và sự phối hợp của các sở, ngành liên quan hứa hẹn sẽ sớm đưa Hồ Xuân Hương trở lại với vị thế là một di sản được quản lý và bảo vệ một cách tối ưu, xứng đáng với danh hiệu "Danh lam thắng cảnh quốc gia"./.