Carbon Dioxide (ký hiệu: CO2) là một khí vô hình, không màu và không mùi, thuộc nhóm khí nhà kính. Nó được tạo ra chủ yếu từ các quá trình đốt cháy các nguồn nhiên liệu chứa Carbon như than đá, dầu mỏ và khí tự nhiên, cũng như từ các hoạt động sinh học như hô hấp của động vật và thực vật. Trong tự nhiên, CO2 có mặt trong khí quyển và đóng vai trò quan trọng trong chu trình Carbon toàn cầu, nhưng sự gia tăng quá mức của nó do hoạt động của con người đang tạo ra các vấn đề về biến đổi khí hậu. Và hậu quả biến đổi khí hậu là rất lớn.

Đây là một mụctiêu quan trọng nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Để đạt được trạng thái trung hòa carbon, các cá nhân và tổ chức cần thực hiện ba bước chính: Đo lường lượng khí thải: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Cần phải tính toán toàn bộ lượng khí thải carbon từ các hoạt động trực tiếp (ví dụ: đốt nhiên liệu cho xe cộ, sử dụng năng lượng điện) và gián tiếp (ví dụ: khí thải từ chuỗi cung ứng, sản xuất sản phẩm). Lượng khí thải này thường được đo bằng tấn carbon dioxide tương đương (tCO2e).

Giảm thiểu phát thải: Sau khi đã xác định được lượng khí thải, bước tiếp theo là thực hiện các biện pháp để giảm thiểu chúng càng nhiều càng tốt. Đây là ưu tiên hàng đầu, bởi vì việc giảm phát thải tại nguồn luôn hiệu quả hơn việc bù đắp sau đó. Các biện pháp giảm thiểu bao gồm: Chuyển đổi sang năng lượng sạch: Thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, hoặc thủy điện. Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng: Cải tiến công nghệ, sử dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng, và tối ưu hóa quy trình sản xuất để giảm lượng năng lượng tiêu thụ. Thay đổi thói quen tiêu dùng: Lựa chọn các sản phẩm địa phương, giảm thiểu rác thải, và ưu tiên sử dụng các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.

Sau khi đã giảm thiểu tối đa, lượng khí thải không thể loại bỏ hoàn toàn sẽ được bù đắp. Bù đắp carbon là việc đầu tư vào các dự án giúp giảm hoặc loại bỏ lượng khí thải tương đương ở nơi khác. Việc này thường được thực hiện thông qua việc mua các tín chỉ carbon. Mỗi tín chỉ đại diện cho một tấn CO2 đã được loại bỏ hoặc ngăn chặn. Các dự án bù đắp phổ biến bao gồm trồng rừng, bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên, và đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo ở các nước đang phát triển.

Việc đạt được mục tiêu trung hòa carbon mang lại nhiều lợi ích to lớn, không chỉ cho môi trường mà còn cho các doanh nghiệp và xã hội. Đó là - Bảo vệ môi trường: Mục tiêu cốt lõi của trung hòa carbon là giảm lượng khí nhà kính trong khí quyển, từ đó làm chậm tốc độ nóng lên toàn cầu và giảm thiểu các tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu như bão lũ, hạn hán, và mực nước biển dâng.

- Nâng cao uy tín và hình ảnh thương hiệu: Trong một thế giới ngày càng ý thức về môi trường, các doanh nghiệp trung hòa carbon sẽ được người tiêu dùng, nhà đầu tư và đối tác đánh giá cao hơn. Điều này không chỉ tạo ra lợi thế cạnh tranh mà còn giúp xây dựng lòng tin và sự trung thành từ khách hàng.

- Tiết kiệm chi phí và tăng hiệu quả: Các biện pháp giảm phát thải như sử dụng năng lượng hiệu quả và chuyển đổi sang công nghệ sạch thường đi đôi với việc tiết kiệm chi phí vận hành lâu dài. Việc tối ưu hóa quy trình sản xuất không chỉ giảm lượng khí thải mà còn nâng cao năng suất và hiệu quả kinh doanh.

- Tuân thủ quy định và mở ra cơ hội kinh doanh mới: Nhiều quốc gia đang áp dụng các chính sách và quy định về phát thải carbon. Việc chủ động hướng đến trung hòa carbon giúp các doanh nghiệp đi trước các quy định này, đồng thời mở ra các thị trường mới và các cơ hội đầu tư vào công nghệ xanh.

Phân biệt Trung hòa Carbon và Phát thải ròng bằng không (Net Zero), Hai thuật ngữ này thường bị nhầm lẫn, nhưng có những khác biệt quan trọng: Trung hòa Carbon (Carbon Neutrality) chỉ tập trung vào việc cân bằng lượng khí thải CO2. Các loại khí nhà kính khác như methane (CH4) hay nitrous oxide (N2 O) thường không được tính đến.

Phát thải ròng bằng không (Net Zero) là một mục tiêu rộng hơn nhiều. Nó bao gồm tất cả các loại khí nhà kính. Mục tiêu này đòi hỏi phải giảm phát thải tại nguồn tới mức gần bằng 0, chỉ cho phép một lượng rất nhỏ khí thải "cứng" không thể cắt giảm được (ví dụ: từ sản xuất xi măng) được bù đắp bằng các công nghệ loại bỏ carbon.

Trong Trung hòa Carbon, việc bù đắp có thể được thực hiện thông qua các dự án "tránh phát thải", ví dụ như đầu tư vào một nhà máy năng lượng mặt trời để tránh việc đốt than. Trong Phát thải Ròng Bằng Không, việc bù đắp đòi hỏi phải là các dự án "loại bỏ" khí thải khỏi khí quyển, ví dụ như thu hồi carbon trực tiếp từ không khí hoặc trồng rừng mới. Về cơ bản, trung hòa carbon có thể được xem là một bước đi đầu tiên, dễ đạt được hơn trên hành trình tiến tới mục tiêu tham vọng hơn là phát thải ròng bằng không.

Mặc dù có nhiều lợi ích, việc đạt được trung hòa carbon cũng đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là đối với các ngành công nghiệp nặng. Chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ sạch có thể rất lớn. Hơn nữa, thị trường tín chỉ carbon vẫn chưa hoàn thiện và có thể gặp vấn đề về tính minh bạch và độ tin cậy.

Tuy nhiên, với sự cam kết mạnh mẽ từ các chính phủ và doanh nghiệp trên toàn cầu, đặc biệt là mục tiêu của Việt Nam là đạt Net Zero vào năm 2050, trung hòa carbon đang trở thành một xu hướng tất yếu. Nó không chỉ là một mục tiêu môi trường mà còn là một chiến lược kinh tế, định hình lại cách chúng ta sản xuất, kinh doanh và sống. Sự dịch chuyển này đòi hỏi sự hợp tác của tất cả mọi người để xây dựng một tương lai bền vững và thịnh vượng hơn./.