Mô hình nuôi huơu lấy nhung đang giúp cho gia đình ông Thuyên vươn lên làm giàu.

Người tiên phong nhận con giống làm giàu

Năm 2013, Vườn quốc gia Bến En thực hiện dự án: Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng mô hình sản xuất đa canh, đa con tại khu vực vùng đệm Vườn quốc gia Bến En - Thanh Hóa.

Mục tiêu của dự án là áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng mô hình, đa canh, đa con giúp bà con phát triển kinh tế cho người dân, giảm thiểu tác động tiêu cực vào các hệ sinh thái rừng, nâng cao hiệu quả bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển du lịch sinh thái ở vùng đệm của Vườn quốc gia Bến En.

Sau khi được phổ biến dự án tại xã Xuân Thái, nhiều hộ dân nơi đây không dám nhận con giống. Nguyên nhân là các hộ dân chưa có kinh nghiệm chăn nuôi con huơu này tại địa phương. Khi đấy, ông Thuyên là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Xuân Thái đã xung phong đứng lên nhận con giống và cây giống của dự án. Ban đầu gia đình ông Thuyên được nhận 4 con hươu giống và 300 cây dổi trồng lấy hạt. Đồng thời ông Thuyên cam kết với lãnh đạo Vườn quốc gia Bến En sẽ chăm sóc và phát triển tốt con giống, đem lại hiệu quả kinh tế.

Theo ông Thuyên cho biết: gia đình ông đã nuôi huơu từ cuối những năm 1970, là loài giống được thuần chủng từ tự nhiên. Vì vậy ít nhiều ông Thuyên cũng đã có kinh nghiêm trong việc chăm sóc con huơu. “Đây là con vật ít bị dịch bệnh, thức ăn chủ yếu là các loại lá từ rừng như: lá chuối, lá xoan, cỏ voi...Hơn nữa, là giống hươu sao thuần chủng từ tự nhiên nên sức đề kháng rất tốt, chịu được khí hậu thời tiết lạnh, thức ăn đa dạng. Vì vậy, việc hăm sóc huơu trở nên rất đơn giản” - ông Thuyên tâm sự.

Chuồng trại để chăn nuôi giống huơu sao được thuần chủng từ tự nhiên cũng được làm khác biệt với vật nuôi khác. Là loài động vật có nguồn gốc tự nhiên nên huơu rất khỏe, vì vậy chuồng phải xây cao. Đặc biệt là khu vực cắt nhung cần phải làm thật trơn, có vậy khi cắt nhung, huơu không có điểm tì để chạy nhảy được. Một số trường hợp không có kinh nghiệm xây dựng khu vực cắt nhung đã dẫn tới hươu hoảng sợ, nhảy dẫn tới gãy chân.

Thời điểm cắt nhung huơu tốt nhất được ông Thuyên chia sẻ, khi đế nhung rơi được 45 ngày thì sẽ tiến hành cắt nhung, lúc này nhung còn non cho chất lượng cao nhất. Nếu để dài ngày thì nhung huơu sẽ chuyển từ lộc thành gạc, trọng lượng nhung có thể lớn hơn nhưng không còn nhiều tinh chất quý bên trong.

Sau 12 năm, đàn hươu đã được ông nhân giống lên 15 con bố mẹ, mỗi năm ông bán ra thị trường từ 5-6 con hươu giống. Hiện nay ông Thuyên có 7 con hươu đực đang cho nhung. Số huơu này mỗi năm ông Thuyên sẽ tiến hành cắt nhung 2 lần, cặp nhung hươu nặng nhất là 800 gram, thấp nhất là 400 gram, giá bán 1,5 triệu đồng/100gram. Mỗi năm ông Thuyên thu về về tiền bán nhung hươu và con giống gần 200 triệu đồng.

Với hơn 100 cây dổi lấy hạt, mỗi năm gia đình ông Thuyên thu về hàng chục triệu đồng từ việc bán hạt.

Ngoài việc phát triển đàn phục vụ nuôi lấy nhung, ông Thuyên còn bán huơu cho các hộ có nhu cầu nuôi. Hiện này, ông Thuyên bán ra thị trường với giá 22 triệu 1 con hươu đực, và 18 triệu đồng cho 1 con hươu cái và được ông bảo hành 2 năm. Bên cạnh đó, khách nuôi chưa có kinh nghiệm sẽ được ông đến tận nhà hỗ trợ kĩ thuật cắt nhung.

Ngoài được nhận 4 con huơu giống từ dự án, gia đình ông Thuyên còn được nhận thêm 300 cây dổi trồng lấy hạt. Hiện nay, dổi đã cho thu hoạch hạt được 2 năm nay. Hạt đổi đang được thương lái thu mua tại nhà với giá 2,5 triệu đồng/kg. Nhận thấy tiềm năng kinh tế từ trồng cây dổi lấy hạt, năm 2024, ông Thuyên tiếp tục trồng thêm 800 cây dổi. Toàn bộ số dổi mới trồng đều phát triển tốt và có tiềm năng tạo thành rừng gỗ lớn trong tương lai.

Ông Thuyên chia sẻ: “Từ nguồn hỗ trợ huơu giống, dổi giống thuộc dự án đa canh, đa con của Vườn quốc gia Bến En đến nay gia đình có nguồn thu nhập ổn định hàng năm trên 200 triệu đồng”.

Dự án đa canh, đa con của Vườn quốc gia Bến En đang giúp cho người dân xã Xuân Thái có thu nhập ổn định.

Dự án tạo sinh kế giúp dân thoát nghèo

Năm 2013, Vườn quốc gia Bến En thực hiện dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng mô hình sản xuất đa canh, đa con tại vùng đệm Vườn quốc gia Bến En – Thanh Hóa”. Đây là dự án mang tính chất giúp người dân các xã vùng đệm của vườn phát triển kinh tế làm giàu bền vững. Bên cạnh đó, dự án giúp làm giảm thiểu tác động vào hệ sinh thái rừng, nâng cao hiệu quả bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển du lịch sinh thái ở vùng đệm của Vườn quốc gia Bến En.

Mục tiêu của dự án là xây dựng thành công 02 mô hình sản xuất đa canh, đa con hiệu quả cao trên đất nông lâm kết hợp và đất chuyên canh nông nghiệp tại vùng đệm của Vườn quốc gia Bến En.

Điểm khó khăn nhất thời điểm khi thực hiện dự án là đất sản xuất ở xã Xuân Thái rất hạn chế. Đa phần diện tích đất sản xuất đều thuộc phạm vi quản lý của Vườn quốc gia Bến En. Ngoài ra, điều kiện kinh tế xã hội, hạ tầng giao thông, thông tin liên lạc...còn nghèo nàn, người dân không tiếp cận được. Chính vì vậy, việc áp dụng khoa học kỹ thuật hiện đại vào sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi còn hạn chế. Nhiệm vụ xây dựng các mô hình sản xuất có hiệu qả kinh tế cao để người dận thoát nghòe là nhiệm vụ được chính quyền các cấp ưu tiên hàng đầu.

Nắm bắt được thực tiễn, Vườn quốc gia Bến En đã xây dựng và triển khai thực hiện dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng mô hình sản xuất đa canh, đa con tại vùng đệm Vườn quốc gia Bến En – Thanh Hóa”, nhằm giúp bà con nhân dân cải thiện đời sống, phát triển kinh tế hộ gia đình, góp phần làm giảm áp lực phụ thuộc vào tài nguyên rừng, từng bước nâng cao hiệu quả của công tác bảo tồn tại Vườn quốc gia Bến En.