![]() |
Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ còn gọi là Rừng Sác được công nhận là một khu du lịch trọng điểm quốc gia |
Sản xuất xanh và công nghệ cao: Sản xuất xanh là xu hướng tất yếu của thời đại, nhằm giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường. Song song đó, công nghệ cao đóng vai trò là động lực để hiện thực hóa sản xuất xanh. Ứng dụng công nghệ cao trong công nghiệp: Các nhà máy thông minh sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) và tự động hóa có thể giám sát, tối ưu hóa quá trình sản xuất, giúp giảm tiêu hao năng lượng và nguyên liệu. Chuyển đổi năng lượng: Các doanh nghiệp ngày càng quan tâm đến việc sử dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, sinh khối thay cho nhiên liệu hóa thạch. Sản phẩm xanh: Sản xuất hướng đến thiết kế sinh thái (eco-design), giảm chất thải từ khâu đầu, đồng thời cung cấp sản phẩm thân thiện môi trường, dễ tái chế.
Khu công nghiệp xanh: TP. Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh thành đang xây dựng mô hình khu công nghiệp sinh thái, nơi các doanh nghiệp liên kết tuần hoàn chất thải – đầu ra của đơn vị này trở thành nguyên liệu cho đơn vị khác. Sản xuất xanh kết hợp công nghệ cao không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần đạt mục tiêu phát triển bền vững quốc gia.
Khởi nghiệp, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo: Để phát triển bền vững, khởi nghiệp sáng tạo và khoa học công nghệ đóng vai trò then chốt. Khởi nghiệp xanh: Ngày càng nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp lựa chọn hướng đi dựa vào năng lượng sạch, công nghệ môi trường, nông nghiệp thông minh và tái chế chất thải. Đây là minh chứng cho sự thay đổi nhận thức: lợi nhuận phải đi đôi với trách nhiệm môi trường.
Đổi mới sáng tạo: Công nghệ in 3D, công nghệ vật liệu mới, trí tuệ nhân tạo hay công nghệ sinh học mang đến các giải pháp tiết kiệm năng lượng, tạo ra sản phẩm thân thiện môi trường. Hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam: TP. Hồ Chí Minh là trung tâm khởi nghiệp lớn nhất cả nước, với nhiều vườn ươm, quỹ đầu tư mạo hiểm, trung tâm hỗ trợ đổi mới sáng tạo. Đây là nơi các ý tưởng xanh có cơ hội phát triển và vươn ra thị trường quốc tế. Liên kết viện - trường - doanh nghiệp: Sự phối hợp trong nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng giúp đưa khoa học công nghệ từ phòng thí nghiệm vào thực tiễn, góp phần thúc đẩy quá trình sản xuất và tiêu dùng bền vững.
Du lịch xanh: Du lịch xanh là loại hình phát triển gắn liền với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, văn hóa bản địa và mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương. Xu hướng du lịch bền vững: Khách du lịch hiện nay không chỉ tìm kiếm trải nghiệm nghỉ dưỡng mà còn quan tâm đến tác động môi trường. Du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp đang ngày càng được ưa chuộng.
Lợi ích của du lịch xanh: Ngoài việc tạo ra giá trị kinh tế, du lịch xanh còn nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, tạo việc làm cho cộng đồng và thúc đẩy phát triển hạ tầng xanh. Thực tiễn tại Việt Nam: Các địa phương như Lâm Đồng, Quảng Nam, Cần Giờ (TP.HCM)… đang phát triển nhiều mô hình du lịch sinh thái, du lịch rừng ngập mặn, góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch quốc gia. Du lịch xanh trở thành cầu nối giữa phát triển kinh tế và bảo tồn thiên nhiên, đồng thời là công cụ hữu hiệu để lan tỏa thông điệp sống xanh.
Nông nghiệp xanh: Sử dụng công nghệ cao như nông nghiệp thông minh (Smart Agriculture), nông nghiệp chính xác, canh tác hữu cơ giúp tiết kiệm nước, giảm phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật. Vai trò của rừng: Rừng là “lá phổi xanh”, giúp hấp thụ carbon, điều hòa khí hậu, bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ nguồn nước. Liên kết nông nghiệp - rừng: Phát triển nông lâm kết hợp, trồng cây dưới tán rừng, nuôi trồng thủy sản rừng ngập mặn… là hướng đi giúp tăng thu nhập cho người dân, đồng thời duy trì và phát triển diện tích rừng.
![]() |
Một trong những khu sinh quyển độc đáo của các quốc gia vùng ven biển nhiệt đới |
Cần Giờ là huyện ven biển duy nhất của TP. Hồ Chí Minh, sở hữu khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ được UNESCO công nhận năm 2000. Đây là hệ sinh thái đặc thù với giá trị to lớn về môi trường, kinh tế và khoa học. Đa dạng sinh học: Cần Giờ có hơn 150 loài thực vật, hàng trăm loài động vật thủy sinh, chim, bò sát và nhiều loài quý hiếm. Hệ thống rừng ngập mặn tại đây đóng vai trò như “vườn ươm” cho thủy sản vùng biển Đông Nam Bộ.
Chức năng môi trường: Rừng ngập mặn Cần Giờ là “tường chắn xanh” bảo vệ TP. Hồ Chí Minh trước bão, nước biển dâng và xói lở bờ biển. Đồng thời, hệ sinh thái này giúp hấp thụ lượng lớn khí CO₂, góp phần ứng phó biến đổi khí hậu. Giá trị kinh tế và du lịch: Ngoài thủy sản, Cần Giờ đang phát triển du lịch sinh thái, thu hút du khách trải nghiệm hệ sinh thái rừng ngập mặn, tìm hiểu đời sống cộng đồng địa phương và tham gia các hoạt động bảo tồn. Sự phát triển đô thị, khai thác quá mức tài nguyên, rác thải nhựa và biến đổi khí hậu đang đe dọa hệ sinh thái này. Do đó, cần kết hợp bảo tồn nghiêm ngặt với khai thác hợp lý, ưu tiên các dự án xanh, thân thiện môi trường.
Con đường phát triển bền vững đòi hỏi sự đồng bộ: sản xuất xanh dựa trên công nghệ cao, khởi nghiệp sáng tạo lấy khoa học làm nền tảng, du lịch xanh gắn với cộng đồng, nông nghiệp và rừng cùng phát triển hài hòa, đặc biệt là bảo tồn các hệ sinh thái quý giá như rừng ngập mặn Cần Giờ. Đây không chỉ là nhiệm vụ của chính quyền mà cần sự tham gia tích cực của doanh nghiệp, cộng đồng và từng cá nhân. Nếu làm tốt, TP. Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung sẽ vừa phát triển kinh tế mạnh mẽ, vừa giữ gìn được những giá trị thiên nhiên độc đáo, góp phần kiến tạo tương lai xanh – sạch – bền vững./.