Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh sinh năm 1650 tại làng Phúc Tín, huyện Phong Lộc, tỉnh Quảng Bình (nay thuộc xã Vạn Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình). Ông là cháu nội của Triều Văn Hầu Nguyễn Triều Văn, là con thứ ba của Tiết chế Chiêu Vũ hầu Nguyễn Hữu Dật.
Từ nhỏ ông nổi tiếng thông minh, học giỏi, văn võ toàn tài và sớm có chí lập thân, lập nghiệp. Từng là sư tổ của môn phái võ lâm có danh hiệu “Bạch hổ sơn quân phái”, xuất thân trong một gia đình võ tướng, am tường quốc sự, lại được chứng kiến bao cảnh truân chuyên của xã hội đương thời, ông đã sớm theo cha tham gia nhiều trận mạc, dấn thân vào nhiều cuộc chiến và lập nên nhiều chiến công, được nhiều người kính trọng, nể phục, được Chúa Nguyễn trọng dụng, phong tước Lễ Thành hầu và giao giữ chức Cai cơ.
Đầu năm 1692, chúa Nguyễn phái Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh làm thống binh cùng với tham mưu Nguyễn Đình Quang đem quân đi bình định biên cương. Xuân Quý Dậu (1693), bờ cõi được dẹp yên, sáp nhập toàn bộ các phần đất của Chiêm Thành vào Đàng Trong, vùng đất mới đã bình yên.
Năm Mậu Dần 1698, Nguyễn Hữu Cảnh được Chúa Nguyễn phong làm Thống suất, cử vào kinh lược xứ Đồng Nai, Sài Gòn, Bến Nghé.
Với bản lĩnh của một người từng xông pha trận mạc, Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh đã động viên, khuyến khích quân sỹ, cư dân quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thiếu thốn, vạch kế hoạch cấp thiết, liên tiếp thực hiện khai hoang mở cõi, dàn xếp biên cương, bảo vệ chúng dân và vùng đất mới, thiết lập các cơ sở hành chính từ thôn đến xã, lập phủ Gia Định và chính thức sáp nhập vào quốc gia Đại Việt, chiêu mộ cư dân và khuyến khích sản xuất nông nghiệp…
Ngày mồng 9/5 năm Canh Thìn (tức năm 1700) Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh đi thuyền trở về Dinh Trấn, đến địa phận ngã ba Tiền Giang - Rạch Gầm thì bị bệnh và mất đột ngột. Linh cữu của Nguyễn Hữu Cảnh được đưa về an táng cạnh dinh Trấn Biên, thôn Bình Hoành, Cù Lao Phố, tỉnh Đồng Nai.
Về sau linh hài của ông đã được cải về an táng tại Thác Ro thuộc huyện Lệ Thủy, Quảng Bình. Lăng mộ Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh nằm trên một ngọn đồi rộng của dãy núi An Mã, thuộc xã Trường Thuỷ, huyện Lệ Thuỷ. Khuôn viên lăng theo hình chữ nhật với lưng hướng về phía tây tựa vào núi An Mã, mặt hướng đông có sông Kiến Giang.
Lễ giỗ Đức ông Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh là dịp tri ân công đức người có công mở cõi phương Nam, vừa giáo dục thế hệ trẻ biết đạo lý uống nước nhớ nguồn, tri ân công trạng những nhân vật có đóng góp lớn cho đất nước. Lễ giỗ hôm nay không chỉ là dịp tri ân bậc tiền nhân mà còn khơi dậy lòng tự hào dân tộc, hun đúc tinh thần yêu nước trong các thế hệ hôm nay và mai sau.
Dưới đây là một số hình ảnh tại lễ giỗ lần thứ 325 ngày mất Đức ông Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh:
![]() | ||||
Ông Lê Ngọc Quang, Bí thư Tỉnh uỷ Quảng Bình dâng hương tại lễ giỗ lần thứ 325 ngày mất đức ông Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh
|