Ảnh minh họa

Báo cáo “Hướng tới nền kinh tế xanh: Con đường phát triển bền vững và xóa đói giảm nghèo” của UNEP đã định nghĩa về kinh tế xanh và được các tổ chức quốc tế sử dụng rộng rãi, đó là: Nền kinh tế xanh giúp cải thiện đời sống và công bằng xã hội, trong khi giảm đáng kể các rủi ro môi trường và khan hiếm nguồn lực sinh thái. Một nền kinh tế xanh có thể được coi là một nền kinh tế có lượng phát thải carbon thấp, sử dụng tài nguyên hiệu quả và bao trùm xã hội.

Ý nghĩa cốt lõi của kinh tế xanh là tăng trưởng kinh tế đảm bảo đồng thời hai mục tiêu là bảo vệ môi trường sống trong sạch và bền vững. Ngân hàng Thế giới đưa ra định nghĩa kinh tế xanh là: “phát triển kinh tế đảm bảo sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, trong đó giảm thiểu ô nhiễm và tác động đến môi trường, tăng cường khả năng phục hồi trước biến đổi tự nhiên, đẩy mạnh vai trò của quản lý nhà nước về môi trường và nguồn lực tự nhiên trong việc ngăn ngừa các thảm họa từ thiên nhiên”. Tháng 9/2015, Liên hợp quốc công bố chương trình Nghị sự 2030, bao gồm 17 mục tiêu phát triển bền vững nhằm xóa đói giảm nghèo, giảm thiểu bất bình đẳng và bảo vệ hành tinh luôn xuyên sốt tinh thần đó.

Trong suốt chặng đường hơn 10 năm triển khai và thực hiện kinh tế xanh, với sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước cùng với nhận thức của cộng đồng xã hội về tầm quan trọng của kinh tế xanh. nền kinh tế Việt Nam đã có những tiến bộ vượt bậc: - Hành vi sản xuất và tiêu dùng có nhiều thay đổi đáng kể và được cải thiện tích cực; - Ngày càng có nhiều hành động thiết thực đóng góp vào việc phát triển kinh tế xanh; - Đời sống của người dân không ngừng được cải thiện và nâng cao, nhiều khu đô thị nổi lên đều tuân thủ mục tiêu xanh, đặc biệt là hình thành các vùng nông thôn mới.

Đồng hành với quá trình phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam, thời gian qua, Ngân hàng Thế giới đã tích cực hỗ trợ cho Việt Nam trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là việc đầu tư vốn vào các dự án về công nghiệp xanh, năng lượng xanh, phát triển cơ sở hạ tầng, quản lý môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Kể từ năm 1994 cho đến nay, Ngân hàng Thế giới (The World Bank) đã cam kết hỗ trợ Việt Nam hơn 25,3 tỷ USD trong phát triển đất nước.

Việc phát triển kinh tế xanh đã có ảnh hưởng tích cực đến cơ cấu lao động Việt Nam, có xu hướng chuyển dịch rõ nét theo hướng phi nông nghiệp. Xu hướng này phù hợp với mục tiêu xanh hóa nền kinh tế, góp phần bổ sung và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho việc ứng dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào phát triển kinh tế quốc gia. Một nền kinh tế phát triển bền vững khi có chiến lược đúng đắn và cập nhật thường xuyên tiến bộ mới của khoa học - công nghệ…

Để có được thông tin nhanh nhạy, thời gian qua, truyền thông nói chung, báo chí nói riêng có vai trò quan trọng trong việc góp phần thay đổi nhận thức của xã hội với phát triển kinh tế xanh, bền vững. Cũng trong giai đoạn này được coi là “kỷ nguyên của thông tin, truyền thông”, các cơ quan báo chí đã tham gia trực tiếp vào lực lượng sản xuất xã hội, góp phần thay đổi nhận thức cho mỗi người và chính con người sẽ quyết định sự phát triển bền vững của kinh tế - xã hội.

Những thông tin phản ánh hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường đã tạo sức ép dư luận buộc các cơ sở gây ô nhiễm môi trường phải khắc phục hậu quả đều thể hiện vai trò của báo chí trước xã hội. Báo chí còn nỗ lực truyền tải những chính sách, thông điệp tốt đẹp để đóng góp vào công tác bảo vệ môi trường, sinh thái sự phát triển bền vững của đất nước.

Hàng trăm sự kiện với hàng nghìn tin, bài, ảnh về sự kiện kinh tế được cơ quan thông tấn đăng tải như: Chiến dịch giờ trái đất, Ngày Môi trường thế giới, Ngày Đại dương thế giới, tuyên truyền về tác hại của rác thải nhựa, phát triển kinh tế tuần hoàn… đã góp phần thay đổi nhận thức của người dân, doanh nghiệp với công tác bảo vệ môi trường.

Nhiều chuyên gia kinh tế đã nhận xét: Báo chí có vai trò quan trọng, là mắt xích không thể thiếu trong công tác tuyên truyền chính sách về bảo vệ nền kinh tế lành mạnh, xây dựng văn hóa bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh… Thông qua tiếng nói của báo chí đã giúp định hướng, thay đổi nhận thức của xã hội, đồng thời tác động đến cơ quan chức năng để có giải pháp, chế tài xử phạt triệt để những hoạt động ảnh hưởng tới môi trường. Tuy nhiên, trước biến động của hiện thực khách quan, công tác truyền thông cần luôn đổi mới để cân bằng được lượng thông tin giữa cái được và cái chưa được trong công tác phát triển nền kinh tế xanh.

Ảnh minh họa

Việt Nam đang trên đà đổi mới, chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, chất lượng và hiệu quả. Tại Hội nghị COP 26, Thủ tướng Chính phủ đưa ra tuyên bố mạnh mẽ về đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 cho thấy quyết tâm, cam kết của Việt Nam trong đẩy mạnh chuyển đổi kinh tế, nhằm góp phần giải quyết khủng hoảng khí hậu. Với vai trò truyền thông, mỗi phóng viên báo chí phải luôn xác định cần có trách nhiệm trong việc tuyên truyền những cam kết và hành động của Chính phủ mạnh mẽ hơn nữa.

Thời gian qua, báo chí đã phản ánh chính xác, kịp thời, hiệu quả các nội dung: Tuyên truyền, tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước về tấm gương các tập thể, cá nhân thực hiện tốt chủ trương này, phê phán những biểu hiện lãng phí tài nguyên. nhiều tác phẩm báo chí tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về hoạt động thường xuyên đối với các cơ sở và các ngành kinh tế trọng điểm, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Báo chí truyền thông cần chú ý xây dựng kế hoạch, các chiến dịch và chương trình tuyên truyền theo cấp độ quy mô, đối tượng, thời gian và nội dung cụ thể cho mỗi cơ quan báo chí và toàn hệ thống báo chí quốc gia có nội dung trọng tâm, chuyên đề, chuyên mục dung lượng, thường xuyên, với các hình thức tuyên truyền đa dạng, phối hợp hiệu quả các loại hình và thể loại tác phẩm báo chí. Sử dụng nhiều hơn nữa các thể loại báo chí hiện đại, áp dụng các thành tựu công nghệ thông tin vào hoạt động báo chí. Công tác tuyên truyền cần được cụ thể hóa bằng những nội dung chi tiết, gần gũi và sát thực hơn với người dân, doanh nghiệp được chuyển tải một cách phong phú, sinh động, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ làm theo.

Việc tổ chức thường niên các cuộc thi viết và trao giải thưởng quốc gia và các cấp độ khác về sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên, năng lượng, phát triển kinh tế xanh cần được coi trọng hơn nữa. Qua các cuộc thi sẽ góp phần thúc đẩy, khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện giải pháp quản lý và công nghệ tiên tiến trong sản xuất, đưa ra thị trường các sản phẩm có tính năng kỹ thuật vượt trội, hiệu quả tiêu biểu trong sản xuất và tiêu dùng xã hội.

Ngoài thay đổi tư duy sang phát triển nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, các doanh nghiệp Việt Nam còn phải tận dụng sự ủng hộ, chung tay của báo chí để nhân rộng, tuyên truyền nhiều mô hình kinh tế xanh hiệu quả, bền vững. Báo chí truyền thông phải luôn là bạn đồng hành, sát cánh đáng tin cậy của doanh nghiệp, nông dân trên con đường phát triển xanh và cùng hành động để hướng đến Net Zero vào năm 2050 theo cam kết của Chính phủ Việt Nam tại COP26.